Nowy most drogowy gen. Elżbiety Zawackiej
Budowa mostu drogowego w Toruniu wraz z drogami dojazdowymi to najważniejsza od wielu lat inwestycja zrealizowana w Toruniu i zarazem jedno z największych tego typu przedsięwzięć w ostatnich latach w Polsce. Nowa przeprawa, której nadano imię gen. Elżbiety Zawackiej, w znacznym stopniu poprawiła płynność, przejezdność i bezpieczeństwo ruchu drogowego. Uchroniła miasto przed paraliżem komunikacyjnym i pozytywnie wpłynęła na komfort jazdy kierowców.
Na lewobrzeżu rozwinęło się budownictwo mieszkaniowe, powstały nowe firmy. Spowodowało to podniesie atrakcyjności ekonomicznej Torunia i regionu kujawsko-pomorskiego, pozwoliło na stworzenie dogodnych warunków dla inwestorów zewnętrznych oraz lokalnych przedsiębiorców. Wpłynęło także na wzrost turystycznej atrakcyjności miasta, co z kolei zwiększyło szanse na dalszy rozwój i promocję Torunia.
Toruński most odnosi się do architektonicznego układu miasta. Zaprojektowany jako stalowa konstrukcja łukowa, kształtem przęseł nawiązuje do istniejących już toruńskich mostów: kolejowego i drogowego. Przy projektowaniu przeprawy zastosowano najnowsze technologie, dzięki czemu inwestycja powstała bez szkody dla środowiska naturalnego. Nowoczesna, podwieszana konstrukcja oparta na jednej, centralnej podporze w nurcie rzeki, sprawia, że most w niewielkim stopniu ingeruje w naturalne otoczenie. Główna podpora mostu nie zakłóca pierwotnego biegu Wisły i zapewnia zachowanie żeglowności.
Nowy most ma 540 m długości i 24 m szerokości, dwie jezdnie po dwa pasy ruchu w każdym kierunku jazdy oraz pełną infrastrukturę: zatoki autobusowe, chodniki, drogę rowerową, oświetlenie i odwodnienie. Całkowita długość trasy mostowej wraz z drogami dojazdowymi wynosi 4,1 km. Estakady nad terenami zalewowymi po prawej i lewej stronie Wisły mają odpowiednio po 600 m i 830 m długości.
Inwestycja objęła budowę i przebudowę 11 ulic o łącznej długości 11 km, budowę przejścia podziemnego dla pieszych i wiaduktu nad koleją oraz przebudowę kilku skrzyżowań i węzłów komunikacyjnych.
W prawobrzeżnej części Torunia droga na most prowadzi przez trzypoziomowe skrzyżowanie w obrębie pl. Daszyńskiego – jeden z najtrudniejszych konstrukcyjnie elementów trasy mostowej. W ramach nowego skrzyżowania powstał tunel, rondo i estakada. Wykonanie węzła wiązało się z przebudową istniejącej już infrastruktury podziemnej i naziemnej. Na lewym brzegu Wisły trasa mostowa była zdecydowanie mniej skomplikowana konstrukcyjnie. Objęła m.in. wykonanie kilkuset metrów nowych odcinków dróg, przejścia podziemnego dla pieszych i wiaduktu nad koleją.
Nową przeprawę przez Wisłę cechuje rekordowa rozpiętość przęseł stalowej konstrukcji. Każde z nich ma po 270 m długości i 50 m wysokości (mierzonej od najwyższego punktu łuku do poziomu góry fundamentu podpory). Są to najdłuższe przęsła mostu łukowego w Polsce. W naszym kraju elementy o podobnych gabarytach i tonażu nie były nigdy wcześniej montowane, więc specjalnie na potrzeby realizacji toruńskiej inwestycji zespół specjalistów opracował innowacyjny sposób montażu. Najpierw stalowe przęsła zostały scalone z mniejszych fragmentów na lądzie, a następnie gotowe łuki mostu o łącznej masie ok. 5,5 tys. t zostały zwodowane holownikami i osadzone na dwóch filarach brzegowych i filarze środkowym, wzniesionym w nurcie Wisły na sztucznej wyspie. Operacja ta, sterowana komputerowo, wymagała odpowiednich warunków wodnych i pogodowych oraz ogromnej precyzji w dopasowaniu elementów. Po dopłynięciu do filarów przęsła zostały uniesione na właściwą wysokość za pomocą siłowników hydraulicznych i osadzone na betonowych wezgłowiach. Pierwsze trafiło na swoje miejsce w marcu, drugie – w maju 2013 r. Następnie do osadzonych łuków została podwieszona żelbetowa płyta pomostu i rozpoczęły się prace wykończeniowe.
To nie jedyna nowinka technologiczna na budowie toruńskiej przeprawy. Nawierzchnia mostu i dróg dojazdowych została wykonana z tzw. asfaltu lanego. Asfalt lany najczęściej stosowany jest w Niemczech i Francji. Receptura zastosowana w Toruniu oparta jest na doświadczeniach szwajcarskich. Do tej pory ten rodzaj materiału, ze względu na jego wodoszczelność, był stosowany jedynie w warstwach dolnych nawierzchni, w celu ochrony warstwy izolacji konstrukcji mostowej. W Toruniu został zastosowany również do warstwy ścieralnej, zwiększając tym samym bezpieczeństwo i trwałość całej konstrukcji. Podobną technologię zastosowano na m.in. moście łączącym Danię ze Szwecją.
Asfalt lany jest jedyną technologią, która nie wymaga zastosowania walcowania. Rozkłada się go maszynowo. To nowatorskie rozwiązanie pozwala na osiągnięcie maksymalnej równości jezdni. Mieszanka, dzięki swojemu składowi, nie pozostawia wolnych przestrzeni w strukturze i zapewnia absolutną szczelność nawierzchni. Jednocześnie, dzięki wtapianiu grysu w powierzchnię asfaltu, staje się bardziej szorstka, co znacznie skraca drogę hamowania i zwiększa bezpieczeństwo ruchu.
Prace badawcze nad dostosowaniem receptury do polskich warunków prowadzone były w laboratorium TPA w Pruszkowie przez ponad dwa lata. Na podstawie wyników badan TPA, w Rafinerii Gdańskiej został zamówiony specjalny asfalt zastosowany do układania tej nawierzchni. Zastosowana przy budowie nawierzchni mostu technologia w opinii specjalistów jest innowacyjna na skalę nie tylko polską, ale także europejską.
Nowy most w Toruniu jest iluminowany. W sumie na całym obiekcie zamontowano 140 punktów świetlnych koloru białego. Ich uruchomienie poprzedziły testy, które miały na celu sprawdzenie źródeł światła i opraw oświetleniowych. Fachowcy oceniali, jak iluminacja współgra z oświetleniem drogowym na moście. Przed ostatecznym uruchomieniem wymodelowali ją tak, aby nie oślepiała kierowców, tylko podkreślała walory estetyczne mostu. Warto zaznaczyć, że przy opracowaniu projektu iluminacji dokonano oceny i analizy wielu uwarunkowań, w tym środowiskowych, techniczno-ekonomicznych i bezpieczeństwa ruchu drogowego.
Nowa przeprawa przez Wisłę w Toruniu wraz z całym układem estakad, tuneli i dróg dojazdowych to jedna z największych w Polce inwestycji drogowych, zrealizowana przy udziale unijnego Funduszu Spójności w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko na lata 2007-2013. Koszt jej budowy wyniósł ok. 650 mln zł. Prace rozpoczęto w listopadzie 2010 r. Oddanie mostu gen. Elżbiety Zawackiej do użytku miało miejsce 9 grudnia 2013 r.
Integracja systemu transportu miejskiego wraz z zakupem taboru tramwajowego w Toruniu – BiT-CityI
Przedmiotem projektu jest budowa na terenie Torunia sprawnie funkcjonującego systemu komunikacji miejskiej zintegrowanego z Szybką Koleją Metropolitalną BiT-City.
Pod nazwą „BiT-City” należy rozumieć ideę integracji transportowej i poprawy dostępności dwóch największych miast Województwa Kujawsko-Pomorskiego – Torunia i Bydgoszczy. Skala finansowa, ilość zaangażowanych partnerów oraz wieloaspektowość przedsięwzięcia czyni go pionierskim i unikatowym w skali kraju. Transport publiczny w aglomeracji został potraktowany w szerokim, nowoczesnym rozumieniu jako klucz do szybkiego rozwoju regionu.
Bezprecedensowy charakter BiT-City polega na stworzeniu spójnego systemu powiązań Bydgoszczy i Torunia przy uwzględnieniu każdej formy przemieszczania się – kolei, tramwaju i autobusu. Zbliżenie obu miast ma się odbywać przy zachowaniu najnowszych rozwiązań z zakresu ekologii, komfortu i bezpieczeństwa podróży oraz redukcji barier dla osób z problemami w poruszaniu się.
Głównym celem toruńskiej części projektu BiT-City jest poprawa sprawności funkcjonowania transportu tramwajowego w mieście. Inwestycja składa się z ośmiu komplementarnych zadań o łącznej wartości ponad 273 mln zł brutto:
– modernizacji istniejącej infrastruktury tramwajowej;
– budowy węzła przesiadkowego przy dworcu kolejowym Toruń Miasto;
– rewitalizacji dworca Toruń Główny z rozbudową i przedłużeniem tunelu do ul. Podgórskiej oraz budową parkingu w systemie park&ride;
– zakupu 17 nowoczesnych tramwajów niskopodłogowych;
– modernizacji przystanków;
– wprowadzenia monitoringu na przystankach;
– modernizacji pętli Motoarena;
– modernizacji stacji prostownikowych.
Dobiegająca końca rewitalizacja Dworca Toruń Główny przywróciła dworcowi dawną świetność, zmieniła układ funkcjonalno-przestrzenny i sprawiła, że poprawiła się jakość podróżowania. Dworcowa odnowa kosztowała 43,5 mln zł. Po rewitalizacji dworzec zyskał nowe – przyjazne podróżnym – oblicze. Budynki zostały kompleksowo odnowione. W hallu głównym kasy biletowe zostały przesunięte w stronę obecnej poczekalni, a ta przeniesiona bliżej obecnych pomieszczeń restauracji. Dzięki temu powstało miejsce pod funkcje komercyjne, np. sklepiki. Wiodące do hali głównej przejście podziemne zostało poszerzone i przedłużone do ul. Podgórskiej.
Perony wyposażono w tzw. azyle, czyli przeszklone poczekalnie. Cały obiekt został dostosowany do potrzeb osób niepełnosprawnych. Dodatkowym ułatwieniem dla podróżnych będzie nowa, zintegrowana pętla komunikacji miejskiej z parkingiem, na którym podróżny będzie mógł zostawić auto i dalej jechać pociągiem.
Projekt jest obecnie w 59 proc. dofinansowany ze środków Unii Europejskiej. Planowana jest zmiana wartości dofinasowania do maks. 80 proc. kosztów kwalifikowanych.
Z rezultatów projektu BiT-City skorzystają wszyscy uczestnicy ruchu drogowego. Czas podróży ulegnie skróceniu, zmodernizowana infrastruktura będzie bezpieczniejsza, co przełoży się na mniejszą liczbę wypadków i kolizji. Jednym z najistotniejszych efektów Projektu ma być ścisła integracja całego transportu na terenie miasta. Nowy system połączeń zagwarantuje wygodne przesiadki między komunikacją tramwajową, autobusową oraz kolejową.
Rewitalizacja Młynów Toruńskich
Jedną z ciekawszych toruńskich inwestycji ostatnich lat była rewitalizacja tzw. Młynów Toruńskich, zrealizowana przy wsparciu środków unijnych pochodzących z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Kujawsko-Pomorskiego na lata 2007-2013. Po zakrojonych na szeroką skalę pracach kompleks obiektów poprzemysłowych został całkowicie odnowiony, nie tracąc jednocześnie swego dawnego charakteru. W budynkach dawnych Młynów działają trzy instytucje: Centrum Nowoczesności Młyn Wiedzy, Toruński Inkubator Technologiczny i Międzynarodowe Centrum Spotkań Młodzieży.
Młyny – niegdyś Gustava Gersona, później Leopolda Rychtera – powstawały od roku 1881 do lat 40. XX w. Do czasu zamknięcia w 1989 r., stanowiły jeden z największych kompleksów parowych młynów zbożowych na Pomorzu, o łącznej powierzchni ok. 15,2 tys. mkw. i kubaturze ok. 80,1 tys. m sześc. Ogromna bryła, skomponowana z budynków z czerwonej cegły, jest doskonale widoczna w promieniu kilku kilometrów z racji swojego położenia na dużej, otwartej przestrzeni. Atutem nieruchomości jest bardzo atrakcyjna lokalizacja w sąsiedztwie ruchliwej arterii, łączącej centrum Torunia ze wschodnimi dzielnicami, obok dworca PKP Toruń Wschodni i przebiegu Trasy Średnicowej.
W ramach projektu „Centrum Nowoczesności” stworzono instytucję kultury nowego typu – interaktywne centrum nauki, które adresuje swoją ofertę do wszystkich mieszkańców województwa, a w sposób szczególny do uczniów, nauczycieli, szkół i rodzin. Na siedzibę placówki wybrano budynki dawnych silosów zbożowych i młyna żytniego. Obiekty objęto rewitalizacją, powstrzymano ich postępującą dewastację, odpowiadając jednocześnie na podstawowy problem polskiego i regionalnego systemu edukacji – niedostateczne możliwości realizacji praktycznego nauczania przedmiotów przyrodniczych i ścisłych. Prace budowlane nad przygotowaniem miejsca rozwoju nowoczesnej, popularyzującej naukę i pobudzającej kreatywność edukacji nieformalnej zakończono w marcu 2013 r. Otwarcie placówki miało miejsce 9 listopada 2013 r.
W grudniu 2013 r. za przygotowanie i realizację projektu „Centrum Nowoczesności”, uznawanego za przykład tzw. dobrych praktyk, Toruniowi przyznano „Diament regionu dla najbardziej innowacyjnego podmiotu w regionie” w konkursie „Diamenty Regionu Kujawsko-Pomorskiego” organizowanym przez Wydawnictwo Express Media Sp. z o.o. oraz Urząd Marszałkowski Województwa Kujawsko-Pomorskiego. Zrewitalizowane budynki zdobyły wyróżnienie w konkursie „Budowa na Medal Pomorza i Kujaw 2014” zorganizowanym przez Pomorsko-Kujawską Izbę Budownictwa i Kujawsko-Pomorskie Centrum Organizacji IMPREZ C.O.I.
Całkowity koszt projektu wyniósł prawie 20,7 mln zł, z czego 65 proc. to wkład unijny.
W tych samych obiektach, na ich najwyższych kondygnacjach, wykonano kompleksowy remont oraz zakupiono wyposażenie w ramach projektu „Toruński Inkubator Technologiczny”, dzięki której młodzi przedsiębiorcy uzyskali do swojej dyspozycji ok.1,3 tys. mkw. powierzchni, na której znajduje się 7 sal konferencyjnych, przestrzeń do coworkingu, miejsce odpoczynku, laboratorium kreatywne i multimedialne, a także kuchnia.
Na antresoli dachu budynku zaprojektowany został klub oraz ogród, który pozwala na chwilę oddechu na świeżym powietrzu. Wnętrza Toruńskiego Inkubatora Technologicznego zostały zaprojektowane w nowoczesny sposób, tak, by zastosowane rozwiązania zapewniały użytkownikom możliwość realizacji każdego typu przedsięwzięć. Sale wyposażono w nowoczesne urządzenia technologiczne i multimedialne. Innowacyjne wnętrza, inspirowane siedzibami takich korporacji jak Google czy Microsoft, zapewnić mają komfort pracy oraz odpoczynku.
6 listopada 2013 r. prezydent Torunia Michał Zaleski i prezes Zarządu Akademickich Inkubatorów Przedsiębiorczości Dariusz Żuk podpisali umowę koncesyjną na zarządzanie Toruńskim Inkubatorem Technologicznym. Tym samym Toruń dołączył do sieci Business Link jako szóste miasto w Polsce i stanie się siedzibą około 200 start-upów, miejscem organizacji dużych wydarzeń biznesowych oraz konferencji. Instytucja będzie największym Business Linkiem w Polsce.
Celem działania Inkubatora jest stworzenie korzystnych warunków dla firm, które niedawno rozpoczęły działalność oraz tych, które funkcjonują już na rynku od dłuższego czasu. Nie ma ograniczeń wiekowych ani minimalnego stażu – wymogiem jest jedynie prowadzenie działalności gospodarczej oraz kreatywny pomysł na funkcjonowanie w branży ICT. Start-upy, nowopowstałe modele biznesowe, otrzymają pomoc doradczo-informacyjną i wsparcie w zakresie współpracy ze środowiskiem naukowym oraz niezbędne zaplecze w postaci przestrzeni biurowych i sal szkoleniowych.
Oficjalne otwarcie Toruńskiego Inkubatora Technologicznego nastąpiło 24 stycznia 2014 r. Koszt inwestycji to prawie 12 mln zł (75 proc. to wkład unijny).
Trzecią instytucją działającą w Młynach Toruńskich jest Międzynarodowe Centrum Spotkań Młodzieży. Prace rewitalizacyjne objęły wykonanie kompleksowego remontu i adaptacji do nowych funkcji części obiektu poprzemysłowego, zakup wyposażenia, regulację Strugi Toruńskiej wraz z remontem mostków na cieku i wyburzenie budynku warsztatu mechanicznego z uwagi na zły stan techniczny.
W ramach unijnego projektu stworzono bazę noclegową na 96 miejsc, bazę gastronomiczną oraz rekreacyjno-sportową. Znalazła się tam m.in. sala audiowizualna, świetlica, kawiarenka internetowa, wielofunkcyjna sala widowiskowo-sportowa, która będzie pełnić funkcję zarówno sali muzyczno-teatralnej, jak i sali sportowej, wypożyczalnia sprzętu turystycznego oraz sportowego (w tym rowerów).
Na zewnątrz powstało wielofunkcyjne boisko sportowe, ławki, grill, stoły i miejsca na ogniska, a także chodniki, parkingi i oświetlenie. Obiekty i teren są monitorowane. Na terenie MCSM zlokalizowany jest hot-spot umożliwiający bezprzewodowy dostęp do Internetu. W efekcie w zrewitalizowanym obiekcie powstała nowoczesna placówka. Misją centrum jest prowadzenie aktywnej międzynarodowej wymiany dzieci i młodzieży szkolnej oraz akademickiej z całego świata, wspieranie procesu integracji europejskiej, rozwijanie i promowanie aktywnych form wypoczynku i turystyki wśród młodzieży, a także promowanie regionu jako miejsca spotkań różnych kultur i narodów.
Koszt adaptacji to prawie 20,3 mln zł brutto (60 proc. to wkład unijny).
