Burmistrz zwrócił się do RIO z prośbą o zajęcie stanowiska w zakresie możliwości udzielenia, w oparciu o przepis art. 221 ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (DzU z 2023 r. poz. 1270, ze zm., alej: ufp), jednostkom nienależącym do sektora finansów publicznych (tj. wspólnotom mieszkaniowym oraz spółdzielniom) dotacji celowej z przeznaczeniem na realizację zadań dotyczących infrastruktury związanej z odpadami, polegających na remoncie, budowie lub przebudowie wiat śmietnikowych oraz instalacji półpodziemnych pojemników do segregacji odpadów. We wniosku wskazano, że zadanie to ma zostać sfinansowane z bieżących opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi, jak i ze środków, które nie zostały wykorzystanie na pokrycie kosztów systemu gospodarki odpadami komunalnymi w poprzednich latach budżetowych.
W ocenie RIO, w art. 221 ust. 1–4 ufp określono m.in. zakres podmiotowy dotacji celowych z budżetu jednostki samorządu terytorialnego poprzez wskazanie podmiotów, które mogą zostać ich beneficjentami. Krąg podmiotów objętych postanowieniami art. 221 ufp obejmuje podmioty niezaliczane do sektora finansów publicznych oraz jednocześnie niedziałające w celu osiągnięcia zysku. Następnie w art. 221 ust. 2 ufp zawarto odesłanie do ustawy z 24 kwietnia 2003 r. o pożytku publicznym oraz wolontariacie (DzU z 2023 r. poz. 57). Co wskazuje na to, że zakres podmiotowy dotacji udzielanych na podstawie art. 221 określany jest przepisami ustawy o działalności pożytku publicznego oraz wolontariacie i odnosi się do organizacji pozarządowych, organizacji niebędących jednostkami sektora finansów publicznych – w rozumieniu przepisów ustawy o finansach publicznych i niedziałających w celu osiągnięcia zysku, osób prawnych lub jednostek nieposiadających osobowości prawnej, którym odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, w tym fundacji i stowarzyszeń. Z uwagi na to, że przytoczony przepis nie wymienia ani wspólnot mieszkaniowych, ani spółdzielni mieszkaniowych – udzielenie dotacji na rzecz tych podmiotów, w oparciu o przepis art. 221 ufp, stanowiłoby naruszenie prawa.
Wyjaśnienie Regionalnej Izby Obrachunkowej w Gdańsku nr RP/063/101/72/1/2023
