Uchwalona z inicjatywy Senatu ustawa o petycjach wchodzi w życie 6 września 2015 r. W myśl ustawy przedmiotem petycji może być postulat zmiany przepisów prawa, podjęcie rozstrzygnięcia lub innego działania w sprawie dotyczącej podmiotu wnoszącego petycję, życia zbiorowego lub wartości wymagających szczególnej ochrony w imię dobra wspólnego mieszczących się w zakresie zadań i kompetencji adresata petycji. Petycje mogą być składane indywidualnie lub zbiorowo do władz publicznych zgodnie z ich kompetencjami.
Do tej pory petycje rozpatrywał Senat, ale zajmował się jedynie tymi postulatami, które dotyczyły zmiany prawa. Natomiast pod rządami nowej ustawy obywatele – indywidualnie lub zbiorowo, będą mogli składać petycje do wszystkich władz publicznych, organizacji lub instytucji społecznych wykonujących zadania publiczne. Z petycją będą mogły wystąpić także organizacje pozarządowe, jednostki samorządu terytorialnego lub przedsiębiorcy.
Petycję składa się w formie pisemnej albo za pomocą środków komunikacji elektronicznej. Petycja nie może być anonimowa. Powinna zawierać „oznaczenie podmiotu wnoszącego petycję”. Jeżeli petycję wnosi np. kilka organizacji należy wskazać oznaczenie każdej z nich oraz osobę reprezentującą, czyli podmiot wnoszący petycję.
Ustawa gwarantuje, że każda petycja będzie rozpatrzona w ciągu 3 miesięcy od dnia złożenia. Nakłada również na adresata petycji obowiązek informowania autora petycji – listownie albo za pomocą środków komunikacji elektronicznej – o sposobie jej rozpatrzenia wraz z uzasadnieniem podjętych kroków.
Żadna petycja nie może pozostać bez odzewu. Adresat petycji, który jest niewłaściwy do jej rozpatrzenia, przesyła ją niezwłocznie, nie później jednak niż w terminie 30 dni od dnia jej złożenia, do podmiotu właściwego do rozpatrzenia petycji, zawiadamiając o tym równocześnie podmiot wnoszący petycję.
Kilka samorządów już przygotowało się do wypełnienia wymogów ustawy. – 2 tygodnie obowiązywania ustawy o petycjach i już pierwsze podejścia do sposobu ich publikowania. Tychy obiecująco www.bip.umtychy.pl/petycje.php – napisał na swoim koncie na Twitterze Krzysztof Izdebski. To prawnik specjalizujący się w dostępie do informacji publicznej, prawnych aspektach kontroli społecznej oraz przeciwdziałaniu korupcji.
Szybko jednak okazało się, że Tychy nie były pierwsze. Adam Dobrawy, jak sam siebie określa „fan administracji okazujące jej miłość każdego dnia”, jeden z działaczy społecznych na rzecz jawności władzy, napisał, że wcześniej był powiat złotoryjski i Gdańsk. Później okazało się, że na petycje czeka też Warszawa i Gdańsk.
Adam Dobrawy podlinkował też na Twitterze petycję autorstwa innego użytkownika mediów społecznościowych Kacpra Pawłowskiego. Na początku września złożył on do zarządu powiatu złotoryjskiego petycję o nagrywanie i upublicznianie posiedzeń komisji i obrad sesji rady. Wkrótce poinformował, że w powiecie wyceniają realizację wideorelacji na 35 tys. zł. – W mojej petycji mówiłem o kwocie 1 tys. zł – napisał Pawłowski, który z wykształcenia jest magistrem inżynierem informatyki, społecznie redaktorem portalu Zlotoryjanie.pl i członkiem zarządu Stowarzyszenia Edukacja Przedsiębiorczość Innowacje.
