Na początek informacja ze strony sejmowej. „W drugim czytaniu Izba zajęła się poselskim projektem ustawy o powiecie metropolitalnym. W pierwotnym przedłożeniu jego celem było stworzenie podstaw prawnych dla nowej kategorii jednostek samorządu terytorialnego (jst) na szczeblu powiatowym, tj. powiatu metropolitalnego. Miał on być trzecim rodzajem powiatu obok obecnie istniejących - grodzkiego i ziemskiego.”
Jak przypomina strona sejm.gov. pl na etapie prac w Komisjach: Administracji i Cyfryzacji oraz Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej zmieniona została koncepcja projektu. Komisje proponują, by nową formą współpracy gmin i powiatów mogły być związki metropolitalne – w konsekwencji zmieniono tytuł projektu na „ustawę o związkach metropolitalnych”.
Związki metropolitalne mają mieć osobowość prawną, tworzyłaby je Rada Ministrów w drodze rozporządzenia. Mogłoby zostać ono również wydane na wniosek rady gminy lub powiatu. Organami związku metropolitalnego miałoby być zgromadzenie oraz zarząd. Zgromadzenie organem stanowiącym i kontrolnym, którego kadencja ma trwać 4 lata. W jego skład miało wejść 15 radnych w związku liczącym do 1 mln mieszkańców i po 2 radnych na każde kolejne rozpoczęte 500 tys. Radni mają być wybierani w wyborach bezpośrednich.
Nad projektem pracowali posłowie zasiadający w Komisjach: Administracji i Cyfryzacji oraz Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej. Sprawozdanie z ich prac przedstawił poseł Jacek Brzezinka. W związku ze zgłoszonymi poprawkami, projekt trafił ponownie do komisji.
Tyle strona sejmowa. Wczoraj (24 września) Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji rozesłało informację, że propozycje strony samorządowej jednego z zespołów Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu mają być podstawą do poprawek. O propozycjach pisaliśmy tutaj: Samorządowcy podaję rękę autorom ustawy metropolitalnej.
Zmieniają one w bardzo dużej części nie tyle szczegóły zapisów co ich istotę, zmieniając nową jednostkę, jaką miałby być związek metropolitalny (z wybieranymi w wyborach bezpośrednich władzami), w prawdziwy związek gmin z reprezentantami poszczególnych jednostek w zarządzie nowego związku. Jest prawdopodobne, że jeszcze podczas tego posiedzenia Sejmu komisje przedłożą dodatkowe sprawozdanie i odbędzie się trzecie czytanie ustawy, a następnie głosowanie nad jej ostateczną wersją. W takim tempie ustawa ma szansę znaleźć się w porządku obrad najbliższego posiedzenia Senatu i na ostatnie posiedzenie sejmu.
Wśród poprawek, które sejmowa komisja proponuje przyjąć jest kluczowy zapis dotyczący ustroju związku:
18) po art. 18 dodać art. 18a w brzmieniu:
„Art. 18a. 1. Zgromadzenie składa się z delegatów gmin i powiatów wchodzących w skład związku – po dwóch z każdej jednostki samorządu terytorialnego.
2. Delegatami, o których mowa w ust. 1, są:
1) w przypadku gmin:
a) wójt (burmistrz, prezydent miasta),
b) przedstawiciel rady gminy wybrany spośród radnych danej jednostki samorządu terytorialnego;
2) w przypadku powiatów:
a) starosta,
b) przedstawiciel rady powiatu wybrany spośród radnych danej jednostki samorządu terytorialnego.”;
Sugeruje się jednak także przyjęcie poprawek, które przywracają część przepisów, z którymi walczyły środowiska samorządowe np.
W art. 4 dodać ust. … w brzmieniu:
„…. Jeżeli w województwie, na obszarze którego ma zostać utworzony związek metropolitalny, siedziby wojewody i sejmiku województwa są w różnych miastach na prawach powiatu, związek metropolitalny może zostać utworzony, jeżeli w jego skład wchodzą obydwa te miasta.”;
– poseł A. Mężydło wraz z grupą posłów
Przypomnijmy, że przyjęcie wszystkich uwag zespołu KWRiST miało być podstawą do dyskusji nad zmianą zdecydowanie negatywnej opinii wobec projekt całego środowiska samorządowego reprezentowanego w KWRiST czyli Związku Miast Polskich, Unii Metropolii Polskich, Unii Miasteczek Polskich, Związku Powiatów Polskich, Związku Gmin Wiejskich RP i Związku Województw.
Tutaj można obserwować przebieg procesu legislacyjnego: http://www.sejm.gov.pl/sejm7.nsf/PrzebiegProc.xsp?nr=2107
EDIT:
Sejm przyjął wraz z poprawkami projekt ustawy o związkach metropolitalnych. Uwzględniono m.in. następujące poprawki.
W Art. 1. napisano, że "Związek metropolitalny jest zrzeszeniem jednostek samorządu terytorialnego położonych w danym obszarze metropolitalnym, a w skład związku metropolitalnego wchodzą: 1) gminy położone w granicach obszaru metropolitalnego; 2) powiaty, na obszarze których leży co najmniej jedna gmina położona w granicach obszaru metropolitalnego.”;
W Art. 4. 1. czytamy, że "Rada Ministrów w drodze rozporządzenia: 1) ustala granice poszczególnych obszarów metropolitalnych na potrzeby tworzenia związków metropolitalnych przez wskazanie gmin wchodzących w skład obszarów metropolitalnych; 2) tworzy w poszczególnych obszarach metropolitalnych związki metropolitalne, ustalając jednocześnie ich nazwy.
Wydając rozporządzenia, o których mowa w ust. 1, Rada Ministrów uwzględnia: 1) koncepcję przestrzennego zagospodarowania kraju oraz plan zagospodarowania przestrzennego województwa; 2) powiązania funkcjonalne oraz zaawansowanie procesów urbanizacyjnych; 3) jednorodność układu osadniczego i przestrzennego, uwzględniającego więzi społeczne, gospodarcze i kulturowe.”;
Oraz dodano Art. 4a. "Za obszar metropolitalny w rozumieniu ustawy uznaje się spójną pod względem przestrzennym strefę oddziaływania miasta będącego siedzibą wojewody lub sejmiku województwa, chrakteryzującą się istnieniem silnych powiązań funkcjonalnych oraz zaawansowaniem procesów urbanizacyjnych, zamieszkałą przez co najmniej 500 000 mieszkańców.”;
Wydanie rozporządzenia tworzącego metropolię będzie wymagało pozytywnych opinii:
1) rad co najmniej 70% miast na prawach powiatu położonych w granicach obszaru metropolitalnego;
2) rad co najmniej 70% gmin niemających statusu miasta na prawach powiatu położonych w granicach obszaru metropolitalnego;
3) rad co najmniej 50% powiatów, na obszarze których leży co najmniej jedna gmina położona w granicach obszaru metropolitalnego.”;
W Art. 18a. 1. Napisano, że Zgromadzenie składa się z delegatów gmin i powiatów wchodzących w skład związku – po dwóch z każdej jednostki samorządu terytorialnego.
2. Delegatami, o których mowa w ust. 1, są:
1) w przypadku gmin:
a) wójt (burmistrz, prezydent miasta),
b) przedstawiciel rady gminy wybrany spośród radnych danej jednostki samorządu terytorialnego;
2) w przypadku powiatów:
a) starosta,
b) przedstawiciel rady powiatu wybrany spośród radnych danej jednostki samorządu terytorialnego.”
Art. 24. 1. Uchwały zgromadzenia są podejmowane kwalifikowaną większością głosów, chyba że ustawa stanowi inaczej.
2. Warunek uzyskania większości kwalifikowanej jest spełniony, jeżeli za przyjęciem uchwały głosuje:
1) większość jednostek samorządu terytorialnego wchodzących w skład związku;
2) taka liczba gmin, iż ich mieszkańcy stanowią większość ludności zamieszkałej na obszarze metropolitalnym.
3. Na potrzeby obliczania większości, o której mowa w ust. 2, ustalenie za jakim rozstrzygnięciem oddała w głosowaniu swój głos jednostka samorządu terytorialnego następuje w sposób następujący:
1) jeżeli w głosowaniu uczestniczy jeden delegat danej jednostki samorządu terytorialnego – zgodnie z rozstrzygnięciem tego delegata;
2) jeżeli w głosowaniu uczestniczą obaj delegaci danej jednostki samorządu terytorialnego i głosują za tym samym rozstrzygnięciem – zgodnie z ich rozstrzygnięciem;
3) jeżeli w głosowaniu uczestniczą obaj delegaci danej jednostki samorządu terytorialnego i głosują za różnymi rozstrzygnięciami – przyjmuje się, że jednostka samorządu terytorialnego oddała głos „wstrzymuję się”.
4. Liczbę ludności, o której mowa w ust. 2, ustala się na podstawie danych publikowanych przez Główny Urząd Statystyczny według stanu na dzień 30 czerwca roku poprzedzającego rok głosowania.
5. Głosowanie w sprawach dotyczących przebiegu obrad odbywa się zwykłą większością głosów.”;
Na naszym Facebooku, jak zrozumieliśmy w imieniu wiceministra Jana Grabca, głos zabrał Piotr Zadrożny.
