Projekt zmian w ustawie o PIT i ordynacji podatkowej, dotyczący rozszerzenia możliwości korzystania z ulg na dzieci zdominował wrześniowe posiedzenie Komisji Wspólnej. Wszystko przez niefortunne zapisy zawarte w Ocenie Skutków Regulacji do projektu. Wynika z nich, że zmiany będą skutkować zmniejszonymi wpływami z PIT do budżetu państwa rzędu 1 mld zł.
To w powiązaniu z informacją, że projekt zmian spowoduje ubytek w kasie samorządów nie większy niż 23 mln zł wywołało sporą konsternację. Wiadomo, że udział JST w podatku PIT jest znacznie większy. Zgodnie z proporcjami samorządy powinny stracić ok. 460 mln zł.
Projekt wprowadza dwa mechanizmy: dodatkowe ulgi na trzecie i kolejne dzieci, a także daje biedniejszym rodzinom możliwość odpisania wskazanych w ustawie kwot nie tylko od części podatkowej, ale także ze składek na ubezpieczenie społeczne. Wielodzietna rodzina, która po odliczeniu ulgi miałaby do zapłacenie podatek równy zero, będzie mogła jeszcze odpisać niewykorzystaną część ulgi od składek na ubezpieczenie i poprosić o dodatkowy „zwrot podatku”. Właściwie to podatnik otrzyma wsparcie z budżetu państwa równe kwocie stanowiącej różnicę pomiędzy przydzielona ulgą, a kwotą faktycznie odpisaną w zeznaniu podatkowym.
Jak informował przedstawiciel Ministerstwa Finansów w sprawozdawczości unijnej taka forma dofinansowania składek na ubezpieczenia społeczne podatników jest nazywana Tax credit i jest uznawana za wydatek budżetu.
W Polsce zapisano to jako uszczuplenie dochodów, chociaż w rzeczywistości tę część można równie dobrze potraktować jako wydatek. W rzeczywistości więc podstawa w postaci wpływów z podatku PIT przeznaczona do naliczenia dochodów samorządom nie zostanie naruszona. Szczegółowe zapisy chroniące dochody samorządu ma zawierać art. 2 i 3 projektu.
Ostatecznie Komisja Wspólna zdecydowała się uzgodnić projekt chociaż kontrowersje wzbudził także sposób rekompensaty za utracone 23 mln zł dochodów w związku z pierwszym mechanizmem tzn. zwiększonymi ulgami na kolejne dzieci.
Ministerstwo Finansów przekonywało, że rekompensata w postaci zwiększonej subwencji oświatowej daje samorządom taką samą elastyczność wydatków, będzie trafiać do gmin gdzie są dzieci (skoro ulgi są na rodziny wielodzietne) i spowoduje zwiększenie subwencji w kolejnych latach.
