Rada gminy podjęła uchwałę w sprawie szczegółowego sposobu i zakresu świadczenia usług w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości. Stowarzyszenie nie zgodziło się z zapisami uchwały i zaskarżyło ją w trybie art. 101 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym. W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej odrzucenie, ewentualnie oddalenie jako nieuzasadnionej. Zdaniem organu skarżący nie wykazał, aby rozwiązania przyjęte w kwestionowanej uchwale naruszały jego własny, indywidualny interes prawny. Okazało się, że stowarzyszenie nie złożyło nawet deklaracji dotyczącej wnoszenia opłat za wywóz śmieci, gdyż takich nie produkuje, a także nie jest właścicielem budynku, jedynie go dzierżawi.
Mimo próby wykazania przez stowarzyszenie, że kwestionowana uchwała narusza jego interes prawny, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku uznał inaczej i skargę oddalił.
Kto może złożyć skargę?
Zgodnie z ustawą o samorządzie gminnym, uchwałę do sądu może zaskarżyć każdy, czyj interes prawny lub uprawnienie zostały naruszone uchwałą lub zarządzeniem podjętymi przez organ gminy w sprawie z zakresu administracji publicznej. Oznacza to, że warunkiem złożenia skargi na podstawie wskazanego przepisu jest uprzednie wezwanie organu do usunięcia naruszenia prawa oraz wykazanie, że kwestionowana uchwała narusza interes prawny lub prawo przysługujące skarżącemu.
Fakt złożenia skargi w tym trybie miał decydujące znaczenie dla decyzji sądu. Sąd uznał bowiem, że skarżący nie posiadał legitymacji do złożenia skargi w trybie art. 101 ustawy o samorządzie gminnym.
Jeżeli przepis art. 101 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym uprawnia do złożenia skargi wyłącznie z uwagi na własny interes prawny, to tym samym nie uprawnia do złożenia skargi w interesie publicznym i nie dopuszcza zaskarżania uchwał organów gminy przez każdego.
Adresat uchwały
Skarżący na rozprawie wywodził swój interes prawny z tego, że jest wytwórcą odpadów. Argumentacja posiadania interesu prawnego oparta jest zatem na wskazaniu, że stowarzyszenie jest – tak jak wiele innych podmiotów – adresatem uchwały z uwagi na wytwarzanie odpadów.
Tymczasem wskazać trzeba, że regulamin utrzymania czystości i porządku w gminach stanowi akt prawa miejscowego, a więc akt prawa powszechnie obowiązującego na terenie działania organu, który go wydał. Tego typu akty normatywne charakteryzują się dwiema podstawowymi cechami: są skierowane do nieokreślonej liczby adresatów posiadających określone cechy (generalność) i regulują powtarzalne sytuacje o pewnych cechach wyróżniających (abstrakcyjność). Aby zatem określony podmiot mógł znaleźć się w kręgu działania takiego aktu normatywnego, a w konsekwencji, by mógł zarzucać, że rozwiązania tego aktu naruszają jego interes prawny, jego sytuacja prawna musi posiadać cechy adresatów tego aktu lub cechy sytuacji w tym akcie uregulowanych. Zdaniem sądu stowarzyszenie uzasadniało legitymację skargową wyłącznie własnym interesem. Nie przedstawiło również pisemnej zgody mieszkańców gminy na złożenie skargi w ich interesie, co wyklucza ustalenie, jakoby skarga została wniesiona na podstawie art. 101 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym.
Wyrok WSA w Białymstoku z 5 listopada 2013 r., sygn. akt II SA/Bk 507/13
