Wobec radnej wydział karny sądu rejonowego wydał wyrok warunkowo umarzający postępowanie karne w sprawie popełnienia przestępstwa umyślnego ściganego z oskarżenia publicznego. Radna utraciła zatem prawo wybieralności. Organ podkreślił, że na podstawie art. 190 ust. 1 pkt 3 ustawy Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików wojewódzkich wskutek utraty prawa wybieralności następuje wygaśnięcie mandatu. Powinna je stwierdzić rada uchwałą, w terminie 3 miesięcy od wystąpienia przyczyny wygaśnięcia. W związku z tym, że rada takiej uchwały nie podjęła wojewoda zarządzeniem zastępczym sam stwierdził wygaśnięcie mandatu. Radna wniosła o uchylenie aktu nadzoru w całości.
Przepisy przejściowe
W uzasadnieniu skargi radna podała, że zapadły wobec niej wyrok warunkowo umarzając postępowanie karne nie jest wyrokiem skazującym, a zastosowane w stosunku do niej warunkowe umorzenie postępowania związane jest (w odróżnieniu od skazania) jedynie ze środkiem w postaci świadczenia pieniężnego na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej, w związku z tym, że poddała się próbie. Ponadto czyn, którego tyczył się wyrok, nie ma żadnego związku z wykonywaniem mandatu radnego. Zdaniem radnej art. 383 § 1 kodeksu wyborczego nie wymienia warunkowego umorzenia postępowania karnego jako przesłanki wygaśnięcia mandatu. Oczywiście, biorąc pod uwagę obecnie obowiązujący kodeks wyborczy radna miałaby rację, jednak wojewoda uznał, że dla obecnej kadencji rady należy brać pod uwagę przepisy ustawy, która obowiązywała w dniu wyborów, tj. ordynacji wyborczej z 16 lipca 1998 roku. Wojewódzki sąd administracyjny podzielił zdanie wojewody i oddalił skargę radnej.
W uzasadnieniu wyroku sąd wskazał, że mimo iż z dniem wejścia w życie kodeksu wyborczego z 2011 roku wcześniej obowiązująca ordynacja wyborcza przestała funkcjonować, to ustawodawca określił w nowej ustawie regulacje przejściowe. Zgodnie z art. 16 ust. 1 przepisów wprowadzających ustawę kodeks wyborczy stosuje się do wyborów zarządzonych po dniu jej wejścia w życie oraz kadencji rozpoczętych po przeprowadzeniu tych wyborów. W przypadku wyborów zarządzonych przed dniem wejścia w życie ww. ustawy stosuje się ją do nowych przedterminowych i uzupełniających wyborów organów stanowiących jednostek samorządu terytorialnego przeprowadzonych w trakcie kadencji, w czasie której ustawa weszła w życie oraz do przedterminowych wyborów wójta (burmistrza, prezydenta) przeprowadzonych w trakcie kadencji – stosuje się przepisy dotychczasowe.
Zastosowanie ordynacji
Zdaniem sądu w powyższej sytuacji skoro do nowych , uzupełniających i przedterminowych wyborów stosuje się prawo dotychczasowe, to także do zdarzeń prawnych determinujących przeprowadzenie takich wyborów, w tym wygaśnięcia mandatu radnego, powinny mieć zastosowanie normy dotychczasowego reżimu wyborczego. Mimo że stwierdzenie wygaśnięcia mandatu radnego jest zagadnieniem odrębnym to wiąże się, prawie zawsze, z koniecznością przeprowadzenia przedterminowych wyborów. Sąd przyznał zatem rację wojewodzie i stwierdził, iż do zmian w składach rad gmin, powiatów oraz sejmików województw kadencji 2010–2014 mają nadal zastosowanie przepisy ordynacji wyborczej z 1998 roku. Zatem skoro art. 7 ust. 2 pkt 1 i 2 ordynacji odbierają prawo wybieralności osobom karanym za przestępstwa umyślne ścigane z oskarżenia publicznego oraz wydano wyrok warunkowo umarzający postępowanie karne w sprawie popełnienia takiego przestępstwa, to wojewoda słusznie stwierdził wygaśnięcie mandatu radnej. Wygaśnięcie mandatu radnego wg ordynacji wyborczej następuje bowiem wskutek m.in. utraty prawa wybieralności.
Wyrok WSA w Olsztynie z 18 czerwca 2013 r., sygn. akt II SA/Ol 260/13
