Jacek Gursz, przewodniczący Stowarszyszenie Gmin i Powiatów Wielkopolski (SGiPW) zwraca uwagę, że cześć zapowiedzi nowej Premier Ewy Kopacz może być szczególnie istotnych dla JST. – Pani Premier zapowiedziała, że w 2015 roku zwiększą się nakłady na budowę żłobków z 50 mln do 100 mln. W latach 2015-2020 natomiast, w ramach pieniędzy z europejskiego funduszu społecznego i specjalnego systemu ulg w podatku CIT, rząd przeznaczy ponad 2 mld zł na wsparcie tworzenia zakładowych żłobków i przedszkoli. Jeżeli zapowiedź spełni się, byłoby to pewnym odciążeniem dla budżetów JST – uważa Gursz. Jego zdaniem obiecujące wydaje się również zapowiedziane wdrażanie programu odbudowy szkolnictwa zawodowego we współpracy z przedsiębiorcami.
Generalnie jednak samorządowcy z Wielkopolski zwracają uwagę na trudną sytuację finansową samorządów. Zdaniem członków zarządu stowarzyszenia sytuację w pewnym stopniu poprawiła dostępność środków unijnych, w szczególności tych przeznaczonych na inwestycje infrastrukturalne. Niestety w sytuacji kryzysu finansów publicznych JST zmuszone zostały do zaciągania zobowiązań finansowych w celu pokrycia wkładu własnego w projekt.
To zwiększyło poziom zadłużenia JST, a Ministerstwo Finansów, aby ograniczyć tę tendencję (mimo, że udział samorządów w ogólnym długu państwa nadal jest bardzo niewielki) doprowadziło do nowelizacji ustawy o finansach publicznych, która w art. 243 ustanowiła restrykcyjne dla większości samorządów wskaźniki zadłużenia. I tu, zdaniem członków zarządu SGiPW pojawia się paradoks – samorządy mają poważnie ograniczony dostęp do środków unijnych bez których nie są w stanie zrealizować ważnych projektów, a biorąc pod uwagę zasadę subsydiarności i odpowiedzialność za pewne działania na terenie gminy, projekt nie zostanie zrealizowany przez nikogo innego. Dodatkową patologią w finansowaniu działań JST jest realizacja zadań zleconych, bez zapewnienia odpowiednich środków na ich realizację.
– Można mnożyć przykłady takich zabiegów, które obligują do podejmowania działań, obciążających budżet JST, co ostatecznie prowadzi do zwiększenia zadłużenia JST. Dlatego nasze środowisko postuluje rewizję udziału w dochodach z podatków PIT i CIT, w szczególności, że to głównie na barkach samorządów spoczywa podejmowanie wyzwań cywilizacyjnych w naszym kraju – mówi Grzegorz Ganowicz, przewodniczący rady Poznania i członek zarządu SGiPW.
Jednym z obszarów zainteresowania stowarzyszenia jest walka z monopolistycznymi praktykami firm energetycznych, które dotyczą oświetlenia ulic (chodzi głównie o umowy dotyczące konserwacji mienia). Do tematu działacze SGiPW będą jednak musieli wrócić dopiero w Nowym Roku. – W tym roku udało nam się doprowadzić do zawarcia nieformalnego „Porozumienia strzeleńskiego”, którego członkami są samorządy z czterech województw na terenie których działa ENEA. Byliśmy gotowi do grupowych negocjacji kiedy powstała nowa spółka-córka ENEI czyli ENEOS, zajmująca się sprawami oświetlenia ulicznego. Wprawdzie rozmowa z władzami nowej spółki powinna być łatwiejsza, ale na razie zastosowana została taktyka dobrego i złego policjanta. Ceny zaproponowane przez ENEĘ były nie do przyjęcia, ENEOS przedstawił ceny z zeszłego roku, które wobec zbliżających się wyborów i trudnego okresu dla części włodarzy musieliśmy przyjąć – relacjonuje Marek Madej, burmistrz miasta i gminy Wysoka.
Stowarzyszenie bierze też udział w pracach OPOS (Ogólnopolskiego Porozumienia Organizacji Samorządowych) w ramach którego zajmują się opiniowaniem najważniejszych projektów ustaw, a także bieżącymi problemami. Jednym z nich jest właśnie kwestia oświetlenia ulic. Madej poinformował, że samorządowcy ze wszystkich regionów Polski rozpoczynają współpracę w tym temacie. Jednym z jej efektów ma być propozycja zmian w ustawie prawo energetyczne.
