Wrześniowe posiedzenie Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu zdominowała dyskusja o nowym wskaźniku zadłużenia. Prezydent Poznania Ryszard Grobelny podziękował Ministerstwu Finansów za dotychczasowe propozycje ( więcej o nowelizacji u. o f. p:tutaj), które mają ułatwić zadłużanie się samorządów w celu pozyskania środków unijnych, zgłosił jednak konieczność dokonania dalszych zmian. Przedstawił 4 główne postulaty organizacji samorządowych:
1) Zmniejszenie limitu 60 proc. dofinansowania unijnego jakie będzie wymagane, żeby wkład własny nie był wliczany do liczenia indywidualnego wskaźnika zadłużenia. Zdaniem Grobelnego 60 proc. jest progiem bardzo wysokim i wyklucza dużą część projektów unijnych. Samorządy postulują obniżenie progu do 30 proc.
2) Objęcie nowymi zapisami większej ilości inwestycji. Ministerstwo Finansów zaproponowało objęcie nowymi regulacjami projektów unijnych zainicjowanych po 1 stycznia 2013 roku. Zdaniem samorządów należy to rozciągnąć na całą obecną perspektywę unijną tzn. od 2007 roku. Zdaniem Grobelnego w latach 2008 – 2009 nastąpiło częściowe załamanie dochodów JST, przy jednoczesnym szczycie wysiłku inwestycyjnego. To uzasadnia cofnięcie się z wyłączeniami do 2007 roku aby było możliwe wykorzystanie w pełni środków z tej i przyszłej perspektywy.
3) Wydłużenie okresu liczenia nowego wskaźnika. Zdaniem samorządów trzyletni okres, który jest uwzględniany podczas liczenia indywidualnego wskaźnika zadłużenia należy rozciągnąć do lat 7. To uchroni samorządy przed dużymi wahaniami koniunkturalnymi.
4) Zaproponowano też konkretne zmiany wzoru indywidualnego wskaźnika – uwagi techniczne polegające na wyłączeniu niektórych elementów z obu stron relacji.
Wszystkie postulaty samorządów zostały dość zdecydowanie odrzucone przez reprezentanta ministerstwa finansów sekretarza stanu Janusza Cichonia. Jego zdaniem MF i tak poszło na daleko idące ustępstwa i zgodziło się z wieloma sugestiami środowisk samorządowych. Sama nowelizacja nie ma zaś na celu złagodzenia wskaźnika, a tylko umożliwienie korzystania ze środków unijnych z kolejnej perspektywy finansowej UE.
W przypadku punktu pierwszego punktu Janusz Cichoń poinformował, że rozważane było w ministerstwie obniżenie progu, ale zostało to uznane za niewskazane. Poinformował jednak, że uwzględniono uwagę by dodatkowo na specjalnych zasadach traktowane były projekty, które generują dochody.
Postulat uwzględnienia projektów od 2007 roku został odrzucony ze względu na cel nowelizacji, którym nie jest łagodzenie nowego wskaźnika. Jak powtórzył Cichoń tym celem jest skorzystanie ze środków z nadchodzącej perspektywy finansowej UE.
Dużo emocji wzbudził punkt trzeci. Jak poinformował Cichoń z wyliczeń MF wynika, że wydłużenie okresu do 7 lat mogłoby pogorszyć sytuację wielu samorządów. W 2014 roku z nieco ponad 100 samorządów, które nie spełniłyby wskaźnika miałoby się ich w wyniku zmiany pojawić ponad 300. W tej sytuacji zaoponował sekretarz strony samorządowej Andrzej Porawski, który stwierdził, że z wyliczeń przedstawionych przez przewodniczącego Krajowej Rady RIO wynikało, że sytuacja samorządów po wydłużeniu okresu rozliczeniowego się polepszy. Według wyliczeń RIO tylko 28 samorządów nie spełniło by w przyszłym roku wymogów art. 243 gdyby zastosować okres siedmioletni.
Uzgodniono, że odpowiednie wyliczenia mają być jak najszybciej zweryfikowane. Wiceminister Administracji i Cyfryzacji Magdalena Młochowska zauważyła jednak, że nawet gdyby miałby być to jeden samorząd, który w wyniku wydłużenia tego okresu nie spełni nowego wskaźnika to cały pomysł musi trafić do kosza. O 3 letnim okresie rozliczeniowym samorządy wiedziały od 2009 roku. Wiele się do niego dobrze przygotowało i zmiana ustawy na ostatnią chwilę nie może zniszczyć ich planu finansowego.
Odrzucone zostały też postulaty technicznych korekt. Tym razem to przedstawiciel ministerstwa rozwoju regionalnego Paweł Orłowski zauważył, że ministerstwo finansów i tak poszło na rękę samorządom wyłączając w ostatecznym projekcie równania art. 243 odsetki z projektów unijnych.
Porządek posiedzenia Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego 25 września 2013.
