Zgodnie z ustawą z dnia 12 marca 2004 roku o pomocy społecznej do zadań własnych gminy o charakterze obowiązkowym należy kierowanie do domu pomocy społecznej i ponoszenie odpłatności za pobyt mieszkańca gminy w tym domu. Pobyt mieszkańców w domu pomocy społecznej odpłatny do wysokości średniego miesięcznego kosztu utrzymania mieszkańca w domu pomocy społecznej, a zobowiązani do wnoszenia opłat są w kolejności: mieszkaniec domu, małżonek, zstępni przed wstępnymi oraz gmina, z której osoba została skierowana.
Jak informują gminy z woj. wielkopolskiego liczba osób kierowanych do domów pomocy społecznej – w tym na podstawie wyroków – cały czas rośnie, a wszystkie jednostki samorządu terytorialnego zgodnie uznają, że kwota wydatkowana z ich budżetu wzrasta. Ponadto przy obecnym systemie, rodziny często nie uczestniczą we współfinansowaniu osób przebywających w domach pomocy społecznej lub partycypują w nim tylko w niewielkim stopniu. Wynika to często z faktu, że osoby kierowane do domów pomocy społecznej są osobami samotnymi lub pochodzą z rodzin o niskim statusie materialnym.
Wszystko to powoduje, że finansowanie pobytu w domach pomocy społecznej stanowi dla budżetów gmin nadmierne obciążenie. – Ponadto warto zaznaczyć, iż w związku z przyjętym 14 lipca 2015 roku przez Radę Ministrów rozporządzeniem w sprawie zweryfikowanych kryteriów dochodowych oraz kwot świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej (wyższe kryteria obowiązują od 1 października 2015r.), należy spodziewać się zwiększenia wydatków po stronie jednostek samorządowych na zabezpieczenia zadań wynikających z ustawy o pomocy społecznej jak i beneficjentów tego prawa. Regulacje w zakresie kryterium dochodowego określone w wyżej wzmiankowanym rozporządzeniu, w sposób znaczny wpłyną na stan budżetu jednostki samorządowej. W konsekwencji samorząd nie będzie w stanie udźwignąć wszystkich dodatkowych zobowiązań na niego nakładanych – przekonuje zarząd stowarzyszenia.
SGiPW proponuje zwiększenie kwot dotacyjnych z budżetu Państwa, tak aby gminy mogły sprostać wymaganiom określonym w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 14 lipca 2015r. w sprawie zweryfikowanych kryteriów dochodowych oraz kwot świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej .
