Posiedzenie Zespołu ds. energii, klimatu i środowiska KWRiST odbyło się 19 lipca 2023 r. W jego trakcie omówiono dwa rozporządzenia Ministra Klimatu i Środowiska:
- w sprawie sposobu i formy sporządzania wojewódzkiego planu gospodarki odpadami oraz wzoru planu inwestycyjnego oraz
- zmieniającego rozporządzenie w sprawie mechaniczno-biologicznego przetwarzania niesegregowanych (zmieszanych) odpadów komunalnych,
które - po dyskusji - uzyskały pozytywną opinię.
Ponadto, w punkcie poświęconym sprawom różnym zespół dyskutował m.in. wniosek Unii Metropolii Polskich im. Pawła Adamowicza dotyczący projektu nowelizacji Prawa ochrony środowiska. Unia Metropolii pytała w nim na jakim etapie znajdują się prace nad projektem ustawy o zmianie ustawy - Prawo ochrony środowiska oraz niektórych innych ustaw (UD246). – Chciałam ponadto dopytać o dwie sprawy. Pierwsza, czy został już opracowany i udostępniony (a jeżeli nie, to kiedy zostanie) projekt rozporządzenia wykonawczego określającego szczegółowy zakres miejskich planów adaptacji? Natomiast pytanie drugie dotyczy tego, czy resort klimatu i środowiska zamierza na etapie prac Sejmowych wycofać się z przepisów projektu, które usztywniają budżety obywatelskie w miastach na prawach powiatu - dopytywała Dorota Bąbiak-Kowalska, dyrektor zarządzająca Unii Metropolii Polskich.
Na pytania odpowiedział Szymon Tumielewicz, zastępca dyrektora Departamentu Ochrony Powietrza i Polityki Miejskiej w Ministerstwie Klimatu i Środowiska: – Odnośnie pierwszego pytania. Mamy przygotowany projekt rozporządzenia wykonawczego dotyczącego sprawozdania z przygotowania, z realizacji planów adaptacji do zmian klimatu w miastach. był już przekazywany do uzgodnień wewnątrzresortowych, natomiast do uzgodnień zewnątrzresotrowych i do konsultacji możemy przekazać dopiero, gdy Rada Ministrów przyjmie projekt ustawy. Dlatego nie ma tego projektu rozporządzenia na RCL. Jak projekt ustawy zostanie przyjęty przez Radę Ministrów wówczas rozpoczniemy prace zewnętrzne nad projektem rozporządzenia. Natomiast wewnętrznie projekt jest już uzgodniony
Unia Metropolii Polskich zwraca uwagę, że budżet obywatelski został uregulowany w przepisach ustawy z 8 marca 1990 r. jako szczególna forma konsultacji z mieszkańcami. Ustawodawca postanowił, że „w gminach będących miastami na prawach powiatu [(jest ich w sumie 66; w tym 12 miast Unii Metropolii Polskich – przyp. red.] utworzenie budżetu obywatelskiego jest obowiązkowe, z tym, że wysokość budżetu obywatelskiego wynosi co najmniej 0,5 proc. wydatków gminy zawartych w ostatnim przedłożonym sprawozdaniu z wykonania budżetu.” (art. 5a ust. 5 ustawy o samorządzie gminnym). W projekcie ustawy o zmianie ustawy - Prawo ochrony środowiska oraz niektórych innych ustaw znalazł się zapis, który ten obowiązek miast na prawach powiatu rozszerza. Wprowadza bowiem do przepisów ustawy o samorządzie gminnym przepis: „w ramach środków wydatkowanych na realizację budżetu obywatelskiego wyodrębnia się pulę środków dedykowaną realizacji projektów związanych z ochroną miejskiego środowiska przyrodniczego, których realizacja ma prowadzić do zwiększania powierzchni biologicznie czynnej oraz retencji wód opadowych i roztopowych”.
W ocenie strony samorządowej Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego zapis ten nie tylko rozszerza obowiązki miast na prawach powiatu, ale – przede wszystkim – ogranicza swobodę decydowania obywateli o tym, jakie projekty z budżetu obywatelskiego mają być realizowane.
Ostatecznie strona samorządowa KWRiST zgodziła się, aby projekt nowelizacji Prawa ochrony środowiska został oceniony pozytywnie, ale pod warunkiem, że przepisy dotyczące budżetu obywatelskiego zostaną z niego wykreślone.
