Rzecznik Praw Obywatelskich wystąpił do Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie zmiany warunków nabywania prawa do świadczenia pielęgnacyjnego oraz specjalnego zasiłku opiekuńczego. Wystąpienie było spowodowane napływającymi do RPO skargami dotyczącymi utraty dotychczasowych uprawnień do pobierania świadczenia pielęgnacyjnego, a także nowych warunków nabywania uprawnień do świadczenia pielęgnacyjnego oraz specjalnego zasiłku opiekuńczego.
Zmian reguł
Większość skarżących nabyła prawo do świadczenia pielęgnacyjnego bezterminowo. Tymczasem nowe przepisy stanowią, że osoby uprawnione do świadczenia pielęgnacyjnego na podstawie przepisów dotychczasowych zachowują prawo do tego świadczenia w dotychczasowej wysokości do 30 czerwca 2013 r., a wydane na podstawie przepisów dotychczasowych decyzje o przyznaniu prawa do świadczenia pielęgnacyjnego wygasają z mocy prawa po upływie tego terminu. Powyższa regulacja nasuwa zasadnicze wątpliwości w świetle konstytucyjnych standardów zasady zaufania do państwa i prawa oraz ochrony praw nabytych. Skarżący wskazują na trudności życiowe związane z brakiem możliwości kontynuowania przez nich opieki nad osobami z orzeczeniem niepełnosprawności na czas nieokreślony. Osoby sprawujące taką opiekę często zmuszone były zrezygnować z zatrudnienia. W przypadku niespełniania warunków uprawniających do nowych świadczeń osoby takie znajdą się w trudnej sytuacji życiowej.
Zbytnie zawężenie
Dla wielu osób, zwłaszcza w starszym wieku, podjęcie zatrudnienia przy obecnych realiach rynku pracy może okazać się całkowicie nierealne. Ustawa, znacząco zawężając krąg osób uprawnionych do świadczenia pielęgnacyjnego i specjalnego zasiłku opiekuńczego, poza wprowadzeniem okresu dostosowawczego nie przewiduje żadnych działań wspomagających osoby tracące dotychczasowe uprawnienia. Będą one zmuszone korzystać ze wsparcia gwarantowanego bezrobotnym lub ze świadczeń pomocy społecznej. Rzecznik Praw Obywatelskich zwrócił się wiec z prośbą o przedstawienie stanowiska w tej sprawie.
(Wystąpienie Rzecznika Praw Obywatelskiego do Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej z 6 marca 2013 r., Sygn. RPO/723319/13/III/1113.2 RZ)
