Wraz z wejściem w życie ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych tj. od dnia 1 stycznia 2010 r., samorządy utraciły możliwość lokowania wolnych środków z dotacji z budżetu Państwa na lokatach bankowych. Powoduje to zmniejszenie dochodów zarówno poszczególnych samorządów lokalnych, jak i całego sektora finansów publicznych, jednocześnie prowadząc do nieuzasadnionego uprzywilejowania banków komercyjnych.
Sygnatariusze Ogólnopolskiego Porozumienia Organizacji Samorządowych wnoszą w związku z tym o nowelizację ustawy o finansach publicznych poprzez wyeliminowanie postanowienia art. 48 tej ustawy, zabraniającego lokowania wolnych środków z dotacji z budżetu Państwa na lokatach bankowych.
Jeden z Sygnatariuszy OPOS, Śląski Związek Gmin i Powiatów, wnosił o to m.in. w swoich stanowiskach z dnia 19 lutego 2010 r., 14 maja 2010 r. oraz 27 listopada 2015 r. Niezałożenie lokaty w sytuacji posiadania wolnych środków stanowi wymierną stratę dla całego sektora finansów publicznych, a jedynym beneficjentem takiego rozwiązania są banki komercyjne, które mimo obracania pieniędzmi samorządów i uzyskiwania dzięki temu określonych korzyści majątkowych nie muszą dzielić się z nimi zyskiem.
Dodatkowo przepis ten rodzi problemy dla tych gmin, które korzystają z rachunku skonsolidowanego łączącego salda rachunków wydatkowych wszystkich podległych jednostek, na którym – w celu najbardziej efektywnego wykorzystania posiadanych środków – codziennie zakładane są lokaty typu overnight.
W przypadku takiego rachunku nie ma możliwości stosowania postanowienia art. 48 ustawy o finansach publicznych. W celu wywiązania się z postanowienia zawartego we wspomnianej ustawie, samorządy lokalne muszą wyodrębniać specjalny rachunek bankowy przeznaczony wyłącznie dla obsługi dotacji z budżetu, który nie podlega konsolidacji.
