Burmistrz zwrócił się do rady powiatu o wyrażenie zgody na rozwiązanie stosunku pracy z pracownikiem urzędu miejskiego, radnym powiatowym, wskazując na ciężkie naruszenie obowiązków pracowniczych, uzasadnione podejrzenie możliwości popełnienia szeregu przestępstw, jak również naruszenie przepisów ustawy z 21 sierpnia 1997 r. o ograniczeniu prowadzenia działalności gospodarczej przez osoby pełniące funkcje publiczne oraz ustawy z 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych.
Burmistrz wskazał między innymi, że mogło dojść do popełnienia przez niego przestępstwa, o którym mowa w art. 231 § 2 kodeksu kranego, to jest nadużycia uprawnień w celu osiągnięcia korzyści osobistej, ponieważ pracownik wywierał on naciski na dyrektorkę szkoły, a także innych pracowników, zmierzające do ustalania konkretnego obsadzania kadrą nauczycielską planu lekcji wybranych klas. Ponadto z rozmów przeprowadzonych z pracownicami urzędu miejskiego i jednostek podległych wynika, że mogło dojść czynów zabronionych o charakterze seksualnym popełnianych przez pracownika wobec podległych mu pracownic. Ujawniono ponadto, że w godzinach pracy wykorzystywał on służbowy komputer do celów prywatnych, między innymi do prowadzenia w imieniu żony działalności gospodarczej.
Rada powiatu uchwałą odmówiła jednak wyrażenia zgody na rozwiązanie stosunku pracy z radnym. W uzasadnieniu wskazała, że rozwiązanie stosunku pracy z radnym ma związek z pełnieniem przez niego funkcji radnego, ponieważ z wyjaśnień złożonych przez niego wynikało, że pracodawca przed skierowaniem wniosku do rady powiatu domagał się od niego zrzeczenia się mandatu.
Sprawa trafiła do WSA za sprawą skargi burmistrza. W uzasadnieniu skarżący wskazał, że zaskarżona uchwała jest uzasadniona lakonicznie, bez odniesienia się do argumentów zawartych we wniosku.
Sąd przypomniał, że zgodnie z art. 22 ust. 2 ustawy z 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (dalej jako usp), rozwiązanie z radnym stosunku pracy wymaga uprzedniej zgody rady powiatu, której radny jest członkiem. Rada powiatu odmówi zgody na rozwiązanie stosunku pracy z radnym, jeżeli podstawą rozwiązania tego stosunku są zdarzenia związane z wykonywaniem przez radnego mandatu.
Sąd podzielił pogląd wyrażony przez Naczelny Sąd Administracyjny w wyrokach z 30 lipca 2019 r. (sygn. akt II OSK 1714/18) oraz z 24 października 2018 r. (sygn. akt II OSK 2532/17), że przepis art. 22 ust. 2 usp powinien być wykładany w ten sposób, że rada powiatu nie może odmówić zgody na rozwiązanie stosunku pracy z radnym, jeżeli podstawą rozwiązania tego stosunku nie są zdarzenia związane z wykonywaniem przez radnego mandatu. NSA odrzuca obecnie taką interpretację przepisu art. 22 ust. 2 usp oraz identycznie brzmiącego przepisu art. 25 ust. 2 ustawy o samorządzie gminnym, która prowadziłaby do wniosku, że w sytuacji opisanej w zdaniu drugim tego przepisu rada ma obowiązek odmówić zgody na rozwiązanie stosunku pracy, zaś w innych przypadkach jest to pozostawione jej uznaniu. Prowadziłoby to bowiem do nieuzasadnionego uprzywilejowania radnych kosztem ich pracodawców, gdyż rada gminy mogłaby odmówić zgody na rozwiązanie z radnym stosunku pracy także wtedy, gdy rozwiązanie to nie miałoby żadnego związku z wykonywaniem przez pracownika mandatu radnego. Uprzywilejowanie radnych w zakresie możliwości rozwiązania z nimi stosunku pracy jest uzasadnione jedynie wtedy, gdy to rozwiązanie ma związek ze sprawowaniem mandatu radnego. W związku z tym drugie zdanie art. 22 ust. 2 usp należy odczytywać jako wskazanie wyłącznej cechy okoliczności uzasadniających odmowę wyrażenia zgody na rozwiązanie stosunku pracy z radnym, a mianowicie ich związek z wykonywaniem mandatu radnego. Taka wykładnia uwzględnia też to, że radny, jak każdy inny pracownik, będzie mógł przed sądem pracy wykazywać, że powody rozwiązania z nim stosunku pracy, niezwiązane z wykonywanym mandatem radnego, są niezgodne z prawem i nieuzasadnione. Tym samym nie ma żadnych powodów, aby rada wkraczała w kompetencje sądu pracy i oceniała zasadność przyczyn rozwiązania stosunku pracy z radnym, z wyłączeniem jedynie sytuacji, gdy ma to związek z oceną, czy rzeczywista przyczyna rozwiązania stosunku pracy nie jest jednak związana z wykonywaniem mandatu radnego.
Argumenty pracodawcy, zamierzającego rozwiązać stosunek pracy z radnym, muszą być badane przez radę pod kątem tego, czy wiążą się one z wykonywaniem mandatu radnego, ponieważ od tych ustaleń zależy, czy wyrazi zgodę na rozwiązanie stosunku pracy z radnym, czy też odmówi takiej zgody, kierując się okolicznościami konkretnego przypadku związanymi z wykonywaniem mandatu radnego.
W rozpoznawanej sprawie uzasadnienia zaskarżonej uchwały nie sposób uznać za wystarczające dla odmowy wyrażenia zgody na rozwiązanie stosunku pracy z radnym. Uzasadnienie to nie odnosi się w żaden sposób do licznych poważnych zarzutów w stosunku do osoby radnego, powołanych we wniosku burmistrza. Zarzuty te mają bardzo poważny charakter, a niektóre wyczerpują znamiona czynów zabronionych i stanowią niewątpliwie przesłanki rozwiązania stosunku pracy bez wypowiedzenia w trybie art. 52 kodeksu pracy.
Sąd dodał, że jeśli potwierdziłoby się twierdzenie radnego co do przedstawionej mu propozycji rezygnacji z mandatu, to prawna ocena takiego zachowania może zostać dokonana przez właściwe organy, lecz zdarzenie to nie unicestwiłoby automatycznie skutków zarzutów postawionych radnemu w świetle przepisów prawa pracy.
Wyrok WSA w Gdańsku z 28 lipca 2022 r., sygn. akt III SA/Gd 432/22
