Rada miejska podjęła uchwałę w sprawie uchwalenia regulaminu korzystania z miejsca do palenia ogniska zlokalizowanego w lasku komunalnym. Jako podstawę prawną wskazała art. 40 ust. 2 pkt 4 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (DzU z 2021 r. poz. 1372, ze zm., dalej: usg). W myśl przywołanego przepisu organy gminy mogą wydawać akty prawa miejscowego w zakresie zasad i trybu korzystania z gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej. Miejsce przeznaczone do palenia ogniska, któremu w załączniku do uchwały nadano regulamin, stanowiło obiekt użyteczności publicznej.
Organ nadzoru oceniając legalność uchwały przywołał dominujący w orzecznictwie i doktrynie pogląd, zgodnie z którym pojęcie zasad i trybu korzystania z obiektów i urządzeń użyteczności publicznej oznacza ogólne wytyczne, czyli reguły zachowania się, kierowane do osób, które przebywają na tych terenach lub w tych obiektach. Wskazał również, że rada miejska uprawniona jest wyłącznie do określenia w uchwale norm i zasad prawidłowego postępowania na terenie gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej. W ramach tak określonych kompetencji nie mieszczą się postanowienia sformułowane w regulaminie, zgodnie z którymi organizator ogniska ponosi pełną odpowiedzialność za bezpieczeństwo uczestników oraz odpowiada za teren oraz zobowiązany jest do pokrycia kosztów ewentualnych szkód wyrządzonych przez uczestników ogniska, w szczególności w mieniu stanowiącym wyposażenie miejsca na ognisko oraz w jego otoczeniu.
Zdaniem organu nadzoru, postanowienia uchwały zostały przyjęte z przekroczeniem upoważnienia ustawowego wyrażonego w art. 40 ust. 2 pkt 4 usg, ponieważ nie można ich zaliczyć do żadnej z norm prawidłowego postępowania, a więc do zasad bądź trybu korzystania z obiektów użyteczności publicznej znajdujących się na terenie gminy. Ponadto przywołane postanowienia nie uwzględniały rozwiązań przyjętych w ustawie z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (DzU z 2020 r. poz. 1740 ze zm., dalej: kc), w szczególności zasady miarkowania wysokości odszkodowania (art. 440 kc) oraz odpowiedzialności przewidzianej normą art. 434 kc. Należy pamiętać, że o odpowiedzialności odszkodowawczej, w każdym przypadku wyrządzenia szkody, będzie ostatecznie decydował sąd powszechny, zarówno z punktu widzenia podmiotowego (kto ponosi odpowiedzialność), jak i w aspekcie przedmiotowym (na jakich zasadach i w jakiej wysokości). Dlatego też rozstrzyganie o kwestii odpowiedzialności materialnej w oderwaniu od konkretnego stanu faktycznego może wręcz prowadzić do sprzeczności postanowień z wyżej usytuowanymi w hierarchii źródeł prawa przepisami, co należy ocenić jako istotne naruszenie dokonane przy wydawaniu aktu prawa miejscowego.
Biorąc pod uwagę powyższe organ nadzoru stwierdził o nieważności uchwały w całości.
Rozstrzygnięcie nadzorcze wojewody pomorskiego z 26 kwietnia 2022 r. nr P-1.4131.121.2022.KD
