W dniu 22 marca 2013 r. Rada Gminy Kolsko podjęła uchwałę w sprawie uchwalenia regulaminu korzystania z boisk sportowych stanowiących własność gminy Kolsko, niebędących w zarządzie Zespołów Edukacyjnych.
Po dokonaniu analizy prawnej organ nadzoru stwierdził, iż uchwała w zakwestionowanej części istotnie narusza prawo, tj. art. 40 ust. 2 pkt 4 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. DzU z 2001 r. nr 142, poz. 1591 z późn. zm., dalej usg). Zgodnie z art. 40 ust. 1 usg, na podstawie upoważnień ustawowych gminie przysługuje prawo stanowienia aktów prawa miejscowego obowiązujących na obszarze gminy. Natomiast na podstawie ust. 2 pkt 4 tego przepisu organy gminy mogą wydawać akty prawa miejscowego w zakresie zasad i trybu korzystania z gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej. Stosownie do art. 41 ust. 1 usg akty prawa miejscowego ustanawia rada gminy w formie uchwały.
Zasady korzystania z obiektów
Z brzmienia powyższych przepisów ustawy wynika, iż upoważnienie do określenia zasad korzystania z gminnych obiektów użyteczności publicznej posiada rada gminy. Akty prawa miejscowego, o których mowa w art. 40 ust. 1 i 2 usg, są wydawane na podstawie upoważnienia szczególnego – określa ono zarówno materię, która może być regulowana, jak i organ, który może takiej regulacji dokonywać. W akcie upoważniającym określona problematyka jest uregulowana ogólnie albo w całości, albo tylko w części. W tym wypadku przepisy gminne, zgodnie z celami aktu upoważniającego i w granicach przezeń zakreślonych, mają charakter uzupełniający. Upoważnienie zawarte w art. 40 ust. 2 pkt 4 usg formułowane jest w sposób ogólny. Tym samym rada gminy została wyposażona w dużą swobodę co do regulacji wskazanej kwestii. Jednak nie daje to organowi stanowiącemu gminy pełnej dowolności i nie może wykluczać lub znosić całkowicie, albo w istotnej części zmieniać prawa ustawodawcy.
Zasady ustanowione przez radę gminy nie mogą wykraczać poza istotę korzystania z tych obiektów i urządzeń, zwłaszcza wtedy, gdy cechy prawne i granice owego korzystania zostały zdefiniowane w przepisach wyższego rzędu. W uchwale ustalającej regulamin korzystania z boisk stanowiących własność gminy, podejmowanej na podstawie art. 40 ust. 2 pkt 4 usg, będącej aktem prawa miejscowego, nie zawiera się przepisów, które nie mają charakteru normatywnego. W ocenie organu nadzoru zakwestionowane zapisy nie mają charakteru normatywnego.
Opłaty za korzystanie
Jednocześnie organ nadzoru wskazuje, iż na podstawie art. 4 ust. 1 pkt 2 ustawy o gospodarce komunalnej (t.j. DzU z 2011 r. nr 45, poz. 236) rada gminy ma kompetencje do uregulowania wysokości cen i opłat za usługi komunalne o charakterze użyteczności publicznej oraz za korzystanie z obiektów i urządzeń użyteczności publicznej jednostek samorządu terytorialnego. Uchwał podjętych na wskazanej podstawie prawnej nie zalicza się do kategorii aktów prawa miejscowego z uwagi na brak przymiotu powszechnego obowiązywania ich norm. Postanowienia tych uchwał skierowane są do podporządkowanych gminie jednostek organizacyjnych, są one zatem aktami kierownictwa wewnętrznego, gdyż wiążą jedynie podmioty znajdujące się w strukturze organizacyjnej, w której akt został wydany. Nie rozstrzygają natomiast bezpośrednio o prawach i obowiązkach podmiotów tworzących wspólnotę samorządową, będących usługobiorcami usług komunalnych. Podmioty te uiszczają opłaty w wysokości i na podstawie umowy cywilnoprawnej zawartej z właściwą gminną jednostką organizacyjną lub bezpośrednio z wójtem gminy (por. wyrok WSA w Łodzi z 5 października 2007 r., sygn. akt II SA/Łd 665/07, publ. LEX nr 357623).
(Rozstrzygnięcie nadzorcze wojewody lubuskiego z 19 kwietnia 2013 r., nr NK-I.4131.116.2013.ACze)
