NIK oceniła, jak ośrodki pomocy społecznej realizują kontrakty socjalne, czyli umowy zawierane z osobami potrzebującymi pomocy, w celu przełamywania trudnej sytuacji życiowej. W ocenie NIK skuteczność kontraktów jest wciąż zbyt mała. W latach 2006-2010 kształtowała się ona – w 35 ośrodkach pomocy społecznej objętych kontrolą – na poziomie około 30%. W latach 2011-2012 skuteczność zmniejszyła się do ok. 15%. Oznacza to, że objęcie kontraktem dopomogło w usamodzielnieniu się średnio co siódmej osobie. Równocześnie w grupie osób, które były objęte kontraktami wzrósł trzykrotnie poziom bezrobocia.
Prawidłowo opracowany kontrakt powinien wskazywać osobie lub rodzinie kierunki działań umożliwiających wyjście z trudnej sytuacji, mobilizować do własnej aktywności, wzmacniać wiarę we własne siły, zapewniać możliwość korzystania z potrzebnego doradztwa lub szkoleń oraz pomocy finansowej. Celem zawarcia kontraktu socjalnego jest rozwiązanie trudnej sytuacji życiowej osoby lub rodziny (kontrakt typu A), albo wzmocnienie aktywności i samodzielności życiowej lub zawodowej bezrobotnego beneficjenta pomocy społecznej, lub przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu (kontrakt typu B).
Większość skontrolowanych ośrodków pomocy społecznej zapewniła prawidłowe wypełnianie wymogów związanych z realizacją kontraktów. NIK stwierdziła jednak w tym zakresie istotne z punktu widzenia skuteczności błędy. Dotyczyły przede wszystkim:
- nieprawidłowego określania w kontraktach celów podejmowanych działań i sposobów ich osiągnięcia,
- organizowania w ramach kontraktów kursów dla bezrobotnych w zawodach nadwyżkowych na lokalnym rynku pracy,
- niedostatecznej współpracy ośrodków pomocy społecznej z powiatowymi urzędami pracy (współpraca ta ograniczała się niekiedy do wymiany danych).
W sytuacji rosnących zadań pomocy społecznej, gminy niechętnie finansowały kontrakty, a ograniczone środki nie pozwalały na działania skutecznie motywujące beneficjentów.
www.nik.gov.pl/aktualnosci/nik-o-kontraktach-socjalnych.html
