Zarząd Związku Miast Polskich przyjął stanowisko w sprawie niezgodnego z prawem finansowania przekazanych przez ustawy jednostkom samorządu terytorialnego zadań z zakresu administracji rządowej. Zdaniem związku rażąco niski poziom finansowania tych zadań powoduje, że samorządy dofinansowują te zadania w skali około połowy rzeczywistych kosztów ich wykonywania.
Jak informują samorządowcy gminy i powiaty, zwracając uwagę na zbyt niskie dotacje, dały liczne dowody swej odpowiedzialności za państwo, realizując te zadania na poziomie zapewniającym obywatelom odpowiednią obsługę, dopłacając własne środki kosztem zadań własnych.
Załamanie równowagi w systemie dochodów JST, spowodowane przez zmiany ustawowe, których skutki nie zostały zrekompensowane, musi przynieść zmianę naszego podejścia. Apele nie skutkują – napisali przedstawiciele miast.
W tej sytuacji ZMP zdecydował się poprzeć te miasta, które – zmuszone sytuacją – dostosowują poziom wykonywania zadań zleconych do wysokości otrzymywanych dotacji, na przykład Brzeg.
ZMP zapowiedział, że jest gotowy bronić miast członkowskich w sytuacjach konfliktowych i będzie udostępniać informacje o skutecznych działaniach tych miast, które wystąpiły do sądów z roszczeniami o zwiększenie dotacji. Jeśli będzie taka potrzeba, jesteśmy gotowi wystąpić z pozwem zbiorowym – zdecydowali członkowie zarządy ZMP.
Przepisy dotyczące finansowania zadań zleconych:
1) Art. 166 ust. 2 Konstytucji zezwala parlamentowi zlecenie JST wykonywania innych niż własne zadań publicznych, jeżeli wynika to z uzasadnionych potrzeb państwa, a art. 167 ust. 1 i 4 Konstytucji ustanawia zasadę adekwatności finansowania do zakresu przekazanych ustawami zadań.
2) Art. 8 ust. 3 ustawy o samorządzie gminnym stanowi, iż „gmina otrzymuje środki finansowe w wysokości koniecznej do wykonania zadań zleconych”,
3) Art. 49 ust. 1 ustawy o dochodach JST potwierdza, iż „JST wykonująca zadania zlecone z zakresu administracji rządowej oraz inne zadania zlecone ustawami otrzymuje z budżetu państwa dotacje celowe w wysokości zapewniającej realizację tych zadań”.