Apel dotyczy uchwalonej przez Sejm RP 16 listopada nowelizacji ustawy o działach administracji rządowej. Przyjęte zmiany dotyczą utworzenia trzech nowych działów administracji rządowej: dział energia, dział gospodarka złożami kopalin i dział żegluga śródlądowa. Służą one dostosowaniu ustawy do struktury nowego rządu, w którym ma m.in. powstać zupełnie nowe ministerstwo energetyki.
Osobno miałoby też działać ministerstwo gospodarki morskiej i żeglugi śródlądowej (w poprzednim rządzie obszar ten znajdował się w Ministerstwie Infrastruktury i Rozwoju), resort infrastruktury i budownictwa (poprzednio obszary te funkcjonowały w ramach MiR), a także Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji (poprzednio administracja połączona była z cyfryzacją). Nie będzie także funkcjonującego dotychczas ministerstwa gospodarki.
Apel Związku Miast Polskich i Unii Metropolii Polskich
Wprowadzone zmiany zaniepokoiły samorządowców ze ZMP i UMP. Dlatego zwracają się oni z apelem do senatorów, o dokonanie korekty w przyjętych w dniu 16 listopada poprawkach. Korekta powinna dotyczyć art. 5 pkt 1a oraz art. 9a ustawy i polegać na zastąpieniu w nazwie działu p.4w ust. 1 oraz w ust. 2 słów „planowanie i zagospodarowanie przestrzenne” słowami „zagospodarowanie terenu”, użytymi w odpowiednim przypadku.
Jednocześnie w art. 23a - rozwój regionalny w pkt 2a słowa „krajowym i regionalnym” należy zastąpić słowami: „krajowym, regionalnym i lokalnym”.
W uzasadnieniu czytamy, że połączenie urbanistyki i architektury w jednym dziale jest dziedzictwem PRL z lat 1945-89, gdy urbanistyka nie była narzędziem kreowania rozwoju lokalnego, lecz stanowiła instrument kontroli aktywności inwestycyjnej obywateli i przedsiębiorstw. Tymczasem w państwie, demokratycznym planowanie zagospodarowania przestrzeni powinno być zgodne z priorytetami rozwojowymi państwa, określonymi w koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju oraz planach (strategiach) rozwoju regionalnego. Gdy urbanistyka straciła funkcję kontrolowania aktywności Polaków, stała się najmniej ważnym departamentem w resorcie, w którym się znajdowała od dziesięcioleci (budownictwa, infrastruktury itp.).
Lokalna polityka przestrzenna - urbanistyka, której głównym narzędziem jest studium kierunków i uwarunkowań zagospodarowania przestrzennego gminy, a uszczegółowieniem plany miejscowe, jest od początku wprowadzenia tego instrumentu prawnego (2003), przestrzennym wyrazem lokalnej polityki rozwoju. Jest dokumentem interdyscyplinarnym, uwzględniającym uwarunkowania społeczne, środowiskowe i ekonomiczne, a nie parametry techniczne, architektoniczne i infrastrukturalne.
W tych okolicznościach lokalne planowanie zagospodarowania przestrzeni czyli urbanistyka powinno pozostać w zakresie spraw nadzorowanych przez ministra właściwego do spraw rozwoju. Z kolei minister właściwy do spraw infrastruktury i budownictwa powinien nadzorować dziedzinę umownie określaną jako architektura, w tym kwestie zagospodarowania terenu (działki, a nie przestrzeni), na którym prowadzona jest inwestycja, oczywiście zgodnie z kierunkami rozwoju, określonymi dla danej przestrzeni w studium i planach miejscowych.
Stanowisko ZMP i UMP ma także poparcie środowisk profesjonalnych, zrzeszonych w Towarzystwie Urbanistów Polskich.
