Zdecydowanie się na aktywną politykę rozwoju nie jest proste – przekonywał zebranych na XII Kongresie Miast Polskich Andrzej Porawski, dyrektor biura ZMP. Chodzi przede wszystkim o odbieranie samorządom przez niektóre sądy prawa do ryzyka i prawa do swobodnego kreowania polityki, np. w zarządzaniu nieruchomościami. Najgłośniejsze sprawy Ryszarda Grobelnego, prezydenta Poznania, czy Mariana Jurczyka ze Szczecina są dla włodarzy swoistym memento.
Dla wielu miast aktywność samorządu to jednak jedyna szansa na rozwój, a jak wynikało z przedstawionych prezentacji i wypowiedzi z sali (prezentacja na temat Wyszkowa i głosy z sali m.in. Radomska) aktywna gospodarka nieruchomościami daje nowe możliwości rozwojowe.
Wyszków zdecydował się na zgrupowanie rozdrobnionych wcześniej gruntów komunalnych oraz na politykę uzbrajania i sprzedaży terenów inwestycyjnych. - Można się domyślić, że do takiej polityki niezwykle trudno przekonać radnych, ponieważ wydatki związane z kupnem nieruchomości w kilku początkowych latach znacznie przerastały dochody ze sprzedaży. Dopiero teraz widać wyraźne efekty – mówił prezentujący wyniki działań władz Wyszkowa Andrzej Porawski. – Śmiali się z nas gdy kupowaliśmy chaszcze. Teraz nam gratulują pomysłu – opisywał podobną politykę miasta wiceprezydent Radomska.
Podsumowaniem tej części było wezwanie Andrzeja Porawskiego do aktywnej polityki nieruchomościami. – Wiele gmin prowadzi dziś jedynie politykę administrowania, a nie gospodarowania nieruchomościami. Polityka rozwoju w wielu miejscach wymaga zmiany tego stanu rzeczy – mówił.
W trakcie pierwszego dnia kongresu zostały też ogłoszone zostały wyniki I Ogólnopolskiego Konkursu Miast „Lider zrównoważonego gospodarowania przestrzenią”, do którego swoje dokumenty planistyczne zgłosiło 26 miast.
Konkurs został zrealizowany wspólnie przez Instytut Gospodarki Przestrzennej i Rozwoju Miast i Związek Mast Polskich. Dr Piotr Fogel ze wspomnianego instytutu przedstawił 7 wniosków, które sformułowała kapituła po analizie wniosków konkursowych.
1. Wprowadzenie obowiązkowych konsultacji przedprojektowych dla studium
uwarunkowań i planu miejscowego.
2. Wprowadzenie konieczności przygotowania prognozy skutków finansowych
ustaleń studium uwarunkowań.
3. Wprowadzenie obowiązkowego wariantowania i etapowania projektu planu
miejscowego i studium uwarunkowań, w powiązaniu z prognozą finansową oraz prognozami demograficznymi.
4. Wprowadzenie do ustawy o planowaniu i zagospodarowania przestrzennym
definicji pojęcia zakazu zabudowy
5. Wzmocnienie roli planu miejscowego dla zakazu zabudowy np. jako planu
obowiązkowego
6. Zmiana regulacji dotyczących skutków finansowych uchwalenia planu miejscowego.
7. Wzmocnienie roli analizy zmian w zagospodarowaniu przestrzennym.
W pierwszej edycji konkursu zostały wyłonione i uhonorowane te samorządy, które w sposób mądry i zrównoważony gospodarują przestrzenią, przez co zwiększają swoją atrakcyjność dla inwestorów oraz racjonalnie podnoszą standard życia mieszkańców.
Konkurs w zamyśle organizatorów miał być też okazją do prezentacji dobrych praktyk i ciekawych rozwiązań dotyczących metod planowania rozwoju przestrzennego, wypracowanych przez różne samorządy.
W finale konkursu znalazły się następujące samorządy:
Miasta wojewódzkie: Gdańsk, Poznań, Toruń.
Inne miasta na prawach powiatu: Gliwice, Jastrzębie-Zdrój, Legnica, Przemyśl, Wałbrzych.
Miasta powiatowe: Bolesławiec, Chojnice, Głogów, Inowrocław, Krasnystaw, Lubliniec, Namysłów, Płońsk, Przasnysz, Puławy, Sieradz, Turek, Zduńska Wola.
Gminy miejskie: Dęblin, Kobyłka, Konstantynów Łódzki.
Gminy miejsko-wiejskie: Dąbie.
Jeden z laureatów konkursu Paweł Adamowicz, prezydent Gdańska, stwierdził, że rola planowania przestrzennego w miastach rośnie i cały czas będzie rosła, podobnie jak rola partycypacji mieszkańców w tym procesie. Jego zdaniem potrzebna jest jednak fachowa kadra, która takie plany będzie przygotowywać. Brak wykwalifikowanych ludzi jest jednym z problemów samorządów w tej dziedzinie. Dlatego jednym z pomysłów Unii Metropolii Polskich, której Paweł Adamowicz jest szefem. jest powołanie Państwowej Szkoły Urbanistyki na wzór Państwowej Szkoły Administracji Publicznej.
W relacji z Kongresu nie sposób nie wspomnieć o wyjątkowo słabej frekwencji.
Kongres Miast Polskich, Wejherowo, 25-26 września 2014
