Projekt zmian w Karcie Nauczyciela został już przyjęty przez rząd, a Komisja Wspólna Rządu i Samorządu Terytorialnego na posiedzeniu w dniu 26 stycznia 2016 r. wydała pozytywną opinię o projekcie ustawy, z wyłączeniem części projektu dotyczącej art. 42 ust. 2, tzw. "godzin karcianych".
To one są bowiem kością niezgody pomiędzy samorządami, a stroną rządową. Obecnie każdy nauczyciel w szkole podstawowej i gimnazjum musi poświęcić dwie godziny w tygodniu na zajęcia pozalekcyjne. Natomiast nauczyciel szkoły ponadgimnazjalnej jedną godzinę. W związku z likwidacją obowiązku prowadzenia zajęć pozalekcyjnych w dotychczasowej formule, zaproponowano zniesienie obowiązku ich rejestrowania i rozliczania.
Zdaniem samorządowców godziny karciane były dość wygodnym narzędziem dla dyrektorów szkół, które pozwalało skierować nauczycieli do prowadzenia zajęć, które nie wynikały wprost z ramowych planów nauczania w szkołach publicznych.
– Godziny karciane były używane przez dyrektorów m.in. do zorganizowania opieki na świetlicy, a także do prowadzenia dodatkowych zajęć z jednej strony dla uczniów gorzej się uczących, a z drugiej strony dla wybitnych – opowiada Dariusz Turzyniecki, sekretarz gminy Opole Lubelskie, od niedawna członek zespołu ds. edukacji Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego, który martwi się, że po zmianie przepisów część samorządów po prostu zrezygnuje z tych zajęć, nie mając na nie dodatkowych pieniędzy.
Samorządy mają bowiem obowiązek organizowania zajęć wynikających z ramowych planów nauczania, ale wiele z gmin i powiatów organizowało także w ramach szkół cały szereg zajęć dodatkowych, kół zainteresowania, pomocy dla uczniów słabiej sobie radzących, wycieczek itd. Dzięki rozwiązaniu w postaci godzin karcianych, zajęcia te były realizowane w ramach pensum nauczycieli i nie kosztowały samorządów dodatkowo. Teraz będą, chociaż… nie zawsze. Po pierwsze samorządowcy (dyrektorzy szkół) będą zapewne próbowali zmusić nauczycieli do pracy wykonywanej wcześniej w ramach godzin karcianych, a teraz w ramach 40 godzinnego tygodnia pracy.
Druga możliwość Wynika to ze skomplikowanego systemu pensum nauczycieli oraz rozliczania się samorządów z tzw. średnich wynagrodzeń nauczycieli. Jeżeli dany samorząd wypłacał na koniec roku samorządom jednorazowe dodatki uzupełniające (nie osiągał średnich) to przeznaczane na to pieniądze będzie mógł w kolejnym roku zamiast wypłacać znów jdu przekazać na godziny ponadwymiarowe albo na dodatki motywacyjne dla nauczycieli, którzy zechcą pracować dłużej prowadząc zajęcia dodatkowe w ramach 40 godzinnego tygodnia pracy. W ten sposób wyda w sumie tyle samo, ale większe pieniądze dostaną tylko ci nauczyciele, którzy rzeczywiście na to zasługują.
– Są oczywiście możliwości zachęcenia nauczycieli do prowadzenia zajęć dodatkowych w ramach obecnego pensum, ale są to bardzo niekonkretne rozwiązania, wymagające wyjątkowych kompetencji dyrektora szkoły i samorządu. Obawiam się, że dla większości to będzie zbyt trudne. Trzeba będzie po prostu dodatkowo zapłacić, albo zrezygnować z prowadzenia tych zajęć – mówi Turzyniecki, który przekonuje, że rząd wprowadzając ten przepis powinien zwiększyć subwencję oświatową dla JST.
Tego samego zdania jest Bogdan Bieniek, obecnie doradca starosty Mieleckiego. – Bardzo wiele zajęć w szkole było organizowanych dzięki godzinom karcianym. Każdy nauczyciel musiał przeznaczyć na to 2 godziny w tygodniu, dzięki czemu oferta większości szkół mocno zyskała. Oczywiście nie było to narzędzie doskonałe zwłaszcza na poziomie ponadpodstawowym zdarzały się fikcyjne rozwiązania typu kółko zainteresowań prowadzone o godz. 7 rano, na które i tak nikt nie przychodził. Ale całość była naprawdę dobrym pomysłem – mówi.
Poza godzinami karcianymi w nowelizacji uporządkowano i unowocześniono przepisy dotyczące postępowania dyscyplinarnego wobec nauczycieli. Przeniesiono na poziom ustawy rozwiązania dotyczące praw i obowiązków uczestników tego postępowania.
Ponadto, przewidziano objęcie wszystkich nauczycieli przepisami o odpowiedzialności dyscyplinarnej. Rozszerzono także w stosunku do nich wymóg niekaralności. Nowe regulacje mają uniemożliwić zatrudnienie w charakterze nauczyciela w przedszkolu, szkole lub innej placówce oświatowej osoby, która nie posiada pełnej zdolności do czynności prawnych i nie korzysta z praw publicznych. Przepisy przewidują także stworzenie rejestru, który będzie prowadzony przez Ministra Edukacji Narodowej. Ma to być skuteczne narzędzie niedopuszczające do pracy z dziećmi nauczycieli ukaranych najwyższymi karami dyscyplinarnymi – zwolnienia z pracy z zakazem przyjęcia do pracy w oświacie przez 3 lata oraz wydalenia z zawodu.
Zaproponowano również przepisy, które ułatwią planowanie i wypłacanie jednorazowej gratyfikacji pieniężnej nauczycielom, którym Minister Edukacji Narodowej przyznał tytuł honorowy profesora oświaty. Tytuł ten jest nadawany nauczycielom, którzy w trakcie wieloletniej pracy pedagogicznej wyróżnili się wybitnymi osiągnięciami pedagogicznymi. Kandydaci do tytułu muszą legitymować się 20-letnim stażem pracy w zawodzie, w tym co najmniej 10-letnim okresem pracy na stanowisku nauczyciela dyplomowanego. Każdy uhonorowany otrzymuje jednorazową gratyfikację – 18 tys. zł brutto. Począwszy od 2017 r. na ten cel trzeba będzie przeznaczać z budżetu państwa do 450 tys. zł.
Podczas ostatniego posiedzenia zarządu Związku Miast Polskich negatywnie zaopiniowano projekt zmiany Karty Nauczyciela. Samorządowcy z miast zrzeszonych w ZMP nie wyrażają zgody na likwidację tzw. godzin karcianych. Stanowią one bowiem – ich zdaniem – wsparcie dla uczniów w procesie nauczania i opieki oraz wzbogacają ofertę edukacyjną szkół. Zmiana taka może doprowadzić do ograniczenia lub całkowitej likwidacji zajęć pozalekcyjnych, gdyż nie będzie obligatoryjnego instrumentu nakazującego nauczycielom ich organizowanie.
Strona samorządowa KWRiST, ustosunkowując się już wcześniej do tego projektu, była gotowa zaakceptować propozycję dotyczącą tzw. godzin karcianych pod warunkiem wprowadzenia zmiany w pensum (art. 42 lub art. 7 ustawy KN).
Projekt Karty Nauczyciela do pobrania <link file:106461_blank download file>>>>
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej w sprawie dodatków do wynagrodzenia zasadniczego oraz wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe i godziny doraźnych zastępstw dla nauczycieli zatrudnionych w szkołach prowadzonych przez organy administracji rządowej z dnia 3 kwietnia 2009 r. (Dz.U. Nr 60, poz. 494) Zmiany: Dz.U. z 2015, poz. 572
Na podstawie art. 30 ust. 7 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (Dz.U. z 2006 r. Nr 97, poz. 674, z późn. zm.) zarządza się, co następuje:
§ 2
1. Warunkiem przyznania nauczycielowi dodatku motywacyjnego jest:
1) udokumentowane osiągnięcia edukacyjne uczniów;
2) osiągnięcia uczniów potwierdzone w konkursach, turniejach i olimpiadach oraz w innych obszarach działań, związanych z realizowanym procesem dydaktycznym;
3) skuteczne rozwiązywanie problemów wychowawczych uczniów przez kształtowanie postaw odpowiedzialności za własną edukację, planowania własnej przyszłości, pracy nad sobą oraz właściwych postaw moralnych i społecznych;
4) skuteczne przeciwdziałanie agresji, patologiom i uzależnieniom;
5) aktywne i efektywne działania na rzecz uczniów potrzebujących opieki, z uwzględnieniem ich potrzeb, w szczególności w stałej współpracy z rodzicami, właściwymi instytucjami i osobami świadczącymi pomoc socjalną;
6) inicjowanie i organizowanie imprez i uroczystości szkolnych;
7) opieka nad samorządem uczniowskim lub innymi organizacjami uczniowskimi działającymi w szkole;
8) inicjowanie i stałe prowadzenie nadobowiązkowych zajęć pozalekcyjnych i pozaszkolnych;
9) skuteczne kierowanie rozwojem ucznia szczególnie uzdolnionego;
10) adaptacja i praktyczne stosowanie nowoczesnych metod nauczania i wychowania we współpracy z organem sprawującym nadzór pedagogiczny oraz innymi instytucjami wspomagającymi;
11) skuteczne zarządzanie szkołą zapewniające ciągły rozwój i doskonalenie jakości jej pracy;
12) realizacja zadań i podejmowanie inicjatyw istotnie zwiększających udział i rolę szkoły w środowisku lokalnym.
