Na niedawne posiedzenie sejmowej komisji finansów publicznych swoich przedstawicieli wysłały zarówno Związek Miast Polskich (Maciej Kiełbus) jak i Związek Powiatów Polskich (Marek Wójcik). Głos zdążył zabrać tylko ten drugi. Posiedzenie dotyczyło projektu ustawy w związku z realizacją ustawy budżetowej. Najważniejszym dla samorządów aspektem był art. 34, który brzmi, że „W roku 2015 na realizację zadań wymagających stosowania specjalnej organizacji nauki i metod pracy dla dzieci i młodzieży jednostka samorządu terytorialnego przeznacza środki w wysokości nie niższej niż wynikające z podziału części oświatowej subwencji og6lnej dla jednostek samorządu terytorialnego (…)”. O konsekwencjach takiego zapisu już pisaliśmy (tutaj).
Przypomnijmy tylko, ze zdaniem przedstawicieli samorządów jest to zmiana ustrojowa. – Subwencja z naszego paradochodu zmieni się w coś w rodzaju dotacji – twierdzi Marek Wójcik, dyrektor biura Związku Miast Polskich. Zdaniem Andrzeja Porawskiego taki zapis jest też niezgodny z art. 7 ust. 3 ustawy o dochodach JST, który mówi, że „O przeznaczeniu środków otrzymanych z tytułu subwencji ogólnej decyduje organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego”. Niezgodność z konstytucją zauważył zaś Marek Wójcik. Jego zdaniem art. 34 projektu dzieli dzieci na te, które mają zapewnioną opiekę i edukację z budżetu i te, które takiej gwarancji nie otrzymają.
– Nastawienie uczestników tego posiedzenia do samorządów terytorialnych było – najdelikatniej pisząc – nie najlepsze. W dyskusji nad kontrowersyjnym przepisem dotyczącym subwencji wzięło 9 osób. W obronie zasadności utrzymania dotychczasowego zapisu stanęło 8 mówców: parlamentarzyści, przedstawiciele organizacji pozarządowych oraz minister finansów. Niżej podpisany, reprezentant Związku Powiatów Polskich, był jedyną osobą zgłaszającą sprzeciw – relacjonował Marek Wójcik, dyrektor biura ZPP na portalu wartowiedziec.org.
Oprócz negatywnego nastawienia działaczy społecznych Marek Wójcik spotkał się też z zarzutami ze strony minister Hanny Majszczyk, że używa argumentów z których wycofało się Rządowe Centrum Legislacji.
I tu jest kolejny aspekt tej sprawy. Rządowe Centrum Legislacji wycofało się z zarzutu niekonstytucyjności spornego przepisu z powodu uzupełnienia przez wnioskodawcę uzasadnienia do projektu ustawy. Cała sprawa jest jednak bardzo dziwna, gdyż Ministerstwo Finansów nie przedstawiło RCL żadnych (!) merytorycznych argumentów.
Rządowe Centrum Legislacji pierwotnie twierdziło, że proponowany przepis narusza zasady gwarantujące samodzielność samorządu terytorialnego, wynikające z art. 16, art. 166 ust. 1 i art. 167 ust. 1 Konstytucji RP. Ugięło się jednak pod wpływem takiej argumentacji (poprawione uzasadnienie):
Edukacja dzieci i młodzieży wymagających stosowania specjalnej organizacji nauki i metod pracy, w szczególności dzieci i młodzieży niepełnosprawnych, wymaga odpowiednio wyższych nakładów finansowych, co jest uwzględniane w algorytmie podziału części oświatowej subwencji ogólnej na dany rok poprzez system wag. Uzasadnione jest, więc, aby jednostki samorządu terytorialnego na te zadania przeznaczały środki w wysokości nie niższej niż naliczone w subwencji.
Proponowane rozwiązanie jest wynikiem uwag zgłaszanych w trakcie obrad komisji sejmowych w roku 2014 przez opiekunów osób (dzieci) niepełnosprawnych i umożliwi adekwatne finansowanie ze środków otrzymanych w ramach części oświatowej subwencji ogólnej organizacji zajęć dla dzieci i młodzieży objętych specjalną organizacją nauki i metod pracy.
Zatem w interesie strony rządowej i samorządowej jest realizacja postulatów społecznych poprzez zagwarantowanie środków na realizację zadań związanych z edukacją dzieci i młodzieży wymagających stosowania specjalnej organizacji nauki i metod pracy.
Obowiązek przeznaczania środków w wysokości nie niższej niż zostały na te zadania naliczone w części oświatowej subwencji ogólnej dotyczyć będzie tylko zadań związanych z edukacją dzieci i młodzieży wymagających stosowania specjalnej organizacji nauki i metod pracy.
Projektowane rozwiązanie nie ograniczy w żaden sposób samodzielności jednostek samorządu terytorialnego w realizacji zadań oświatowych, bowiem powyższe uregulowanie zobowiązuje jednostki samorządu terytorialnego do adekwatnego kierowania środków z budżetu państwa na zadanie wymagające szczególnej uwagi, edukację wymagającą stosowania specjalnej organizacji nauki i metod pracy.
O sprawie będziemy oczywiście jeszcze informować.
Tutaj można obejrzeć całe posiedzenie komisji (http://sejm.gov.pl/)
