Celem programu jest zachowanie materialnego dziedzictwa kulturowego, poprzez konserwację i rewaloryzację zabytków nieruchomych i ruchomych oraz ich udostępnianie na cele publiczne. Dzięki środkom z programu każdego roku udaje się uratować cenne zabytki z małych ośrodków wiejskich i miejskich, które często były w katastrofalnym stanie. Często są to też najcenniejsze obiekty z listy UNESCO oraz Pomniki Historii.
W ramach programu można ubiegać się o środki na dofinansowanie m.in. prac konserwatorskich, restauratorskich lub robót budowlanych, sporządzenia ekspertyz technicznych i konserwatorskich oraz wstępnych prac zabezpieczających zabytek. Wnioski mogą składać osoby fizyczne, jednostki samorządu terytorialnego oraz inne jednostki organizacyjne będące właścicielem lub posiadaczem zabytku wpisanego do rejestru albo posiadające taki zabytek w trwałym zarządzie.
W przypadku naboru do priorytetu pn. „Usuwanie skutków powodzi w zabytkach wpisanych do rejestru zabytków” wnioski mogą składać podmioty z terenu powiatów objętych rozporządzeniami wprowadzającymi stan klęski żywiołowej w związku z powodzią z września 2024 r.
Prognozowany kwota wydatków w programie wynosi 201 mln 625 tys. zł, w tym: dla naboru „Ochrona zabytków nieruchomych i ruchomych – prace planowane” oraz „Ochrona zabytków nieruchomych i ruchomych – refundacje” – 100 mln 625 tys. zł (w tym tryb konkursowy: 85 mln 625 tys. zł, rezerwa ministra: 15 mln zł); dla naboru „Usuwanie skutków powodzi w zabytkach wpisanych do rejestru zabytków” – 100 mln zł (w tym tryb konkursowy: 85 mln zł, rezerwa ministra: 15 mln zł)
W ramach programu przeprowadzone będą trzy nabory: „Ochrona zabytków nieruchomych i ruchomych 2025” (prace planowane) – od 4 października do 5 listopada br.; „Usuwanie skutków powodzi w zabytkach wpisanych do rejestru zabytków” (prace planowane) – styczeń 2025 r.; „Ochrona zabytków nieruchomych i ruchomych 2025” (refundacje) – marzec 2025 r.
