Strony internetowe podmiotów realizujących zadania publiczne muszą być dostosowane do potrzeb osób z niepełnosprawnościami tak, aby spełniać międzynarodowy standard dotyczący dostępności stron (WCAG 2.0). Określony w przepisach trzyletni okres przygotowawczy i ostateczny termin dostosowania serwisów do tych wytycznych minął 31 maja 2015 r. NIK sprawdziła wypełnianie 34 z 36 wymaganych zaleceń standardu WCAG 2.0 w 23 serwisach internetowych instytucji publicznych.
Wyboru jednostek dokonano we współpracy z Fundacją INTEGRACJA, działającą na rzecz niepełnosprawnych. Kontrolę przeprowadzono w ministerstwach pracy oraz zdrowia, NFZ, PFRON i w 18 urzędach gmin w województwach: dolnośląskim, mazowieckim, pomorskim, śląskim, warmińsko-mazurskim i wielkopolskim.
Jakie uwagi miała Izba? W przypadku dziesięciu z 23 objętych kontrolą stron internetowych stwierdzono nieprawidłowości związane z zachowaniem wymaganego minimalnego kontrastu pomiędzy tekstem a tłem (4,5:1). Na przykład w serwisie Urzędu Miasta w Iławie nie zachowano prawidłowego kontrastu dla stałych elementów strony – nagłówka, części menu nawigacyjnego i stopki strony. Skorzystanie z alternatywnej wersji witryny Urzędu Miasta w Radomiu adresowanej do osób słabowidzących wiązało się z częściową utratą informacji tam zawartych. Podobnie w serwisie UM Ruda Śląska – w wersji o podwyższonym kontraście nie były widoczne 23 bannery znajdujące się na stronie podstawowej. W UM w Koninie zmiana rozmiaru tekstu powodowała utratę kontrastowości części tych stron.
W przypadku trzech stron stwierdzono nieprawidłowości związane z powiększeniem rozmiaru tekstu przy użyciu wyłącznie rozwiązań dostępnych w przeglądarkach. Na podstronie „Kontakt” serwisu UM w Oławie nie było możliwości powiększenia rozmiaru tekstu bez użycia technologii wspomagających. Z kolei zastosowanie powiększenia o 200 proc. w serwisie UM w Iławie powodowało brak dostępu do treści, które ulegały przesunięciu poza obszar okna przeglądarki. Na stronie UM Leszno już po dwukrotnym powiększeniu strony następowało przesunięcie treści poza obszar wyświetlanego okna przeglądarki. Przy jednoczesnym braku pasków do przesuwania strony niemożliwe było zapoznanie się z treścią strony.
Wszystkie treści oraz funkcjonalności na stronie powinny być dostępne z klawiatury. Ale wymóg ten spełniało jedynie pięć zbadanych stron. Na przykład jeden serwis UM Leszno, ze względu na wyłączony fokus klawiatury, był w pełni niedostępny dla użytkowników niepełnosprawnych korzystających z komputera wyłącznie przy użyciu klawiatury, a korzystanie z czterech serwisów było utrudnione. W pięciu serwisach wystąpiły problemy z dostępnością przy użyciu klawiatury niektórych elementów na podstronach, przy czym na stronach Oławy i Polkowic błędy były szczególnie dotkliwe, gdyż dotyczyły elementów menu nawigacyjnego. Na dwóch stronach stwierdzono tzw. pułapki na klawiaturę, np. na stronie Piły poruszanie się za pomocą klawiatury było zatrzymywane na sliderze z bannerami widocznym na każdej podstronie.
Według NIK, przyczynami niedostosowania stron były przede wszystkim niewystarczająca wiedza pracowników oraz błędy w trakcie wprowadzania danych. Kontrolowane urzędy wskazywały także na brak środków finansowych na budowę lub modernizację przestarzałych serwisów i dostosowanie ich do standardu WCAG 2.0.
Najczęstsze błędy według NIK:
– problemy z dostępnością stron internetowych dla użytkowników posługujących się głównie klawiaturą;
– błędy wpływające na prawidłowe odczytywanie zawartości strony przez programy asystujące, np. tzw. czytniki ekranu;
– niedostosowanie stron do wymagań osób słabowidzących, m.in. niewystarczający kontrast między tłem a tekstem, niewłaściwe wyróżnienia treści, brak możliwości zatrzymania przesuwających się informacji;
– niedostępność materiałów multimedialnych (filmów, nagrań audio) dla niewidomych i głuchych. Materiały audio nie posiadały opisu tekstowego, a materiały filmowe nie zostały wyposażone w napisy lub audiodeskrypcję.
