Rada powiatu uchwałą wprowadziła zakaz używania jednostek pływających napędzanych silnikami spalinowymi na jeziorach. W uzasadnieniu wskazano uwarunkowania środowiskowo-przyrodnicze oraz turystyczno-rekreacyjne, na które negatywnie oddziałuje pływający sprzęt motorowy generując hałas, a także przywołano petycje społeczne złożone w tej sprawie.
Uchwałę zaskarżył Prokurator Rejonowy w Lubaniu wnosząc o jej uchylenie. Zarzucił radzie nieprawidłowe zastosowanie art. 116 ustawy Prawo ochrony środowiska. Zdaniem prokuratora, nie dokonała ona obiektywnych ustaleń wskazujących, że używanie jednostek pływających napędzanych silnikami spalinowymi oraz skuterów wodnych narusza warunki akustyczne w skali, która uniemożliwia realizację celów rekreacyjno-wypoczynkowych. Rada powiatu nie uzasadniła prawidłowo podstawowej przesłanki umożliwiającej wprowadzenie przedmiotowego zakazu, nie podjęła żadnych działań, które potwierdziłyby wystąpienie nieodpowiednich warunków akustycznych, nie wykazała nawet, jaki był poziom hałasu na terenach umiejscowionych wokół jezior. Poza tym nie miała podstaw do wprowadzania innych wyłączeń od ogólnego zakazu, poza tymi wymienionymi w artykule 116 ust. 4 prawa ochrony środowiska.
WSA we Wrocławiu uznał skargę za zasadną. Zdaniem sądu, hałasu nie można traktować jako wartości środowiskowej, ponieważ wartością taką jest odpowiedni stan akustyczny. Sąd Poziom hałasu należy zbadać i ocenić, czy jest odpowiedni w kontekście konkretnych uwarunkowań. Sąd dodał przy tym, że „odpowiednie warunki akustyczne”, chociaż są wartością prawa ochrony środowiska, to jednak współistnieją z innymi wartościami prawnymi. Wartością taką jest w szczególności równowaga przyrodnicza, zdefiniowana w art. 3 pkt 32 prawa ochrony środowiska jako stan, w którym na określonym obszarze istnieje równowaga we wzajemnym oddziaływaniu: człowieka, składników przyrody żywej i układu warunków siedliskowych tworzonych przez składniki przyrody nieożywionej. Wymaga precyzyjnych ustaleń, czy ruch wodnych jednostek spalinowych taką równowagę narusza i czy całkowity zakaz używania jednostek jest konieczny, skoro przepis dopuszcza wprowadzenie jedynie ograniczenia. Odrębnymi wartościami prawnymi są względy proporcjonalności, równości wobec prawa, niearbitralności i przejrzystości motywów kierujących organami władzy publicznej.
Reasumując, odpowiednie warunki akustyczne, o których mowa w kontekście art. 116 ust. 1 prawa ochrony środowiska, to warunki zgodne z przepisami określającymi poziom hałasu. Należy je najpierw określić, zmierzyć, a następnie zweryfikować według wzorca normatywnego. Nie wystarczy potraktować emisję hałasu jak antywartość środowiskową. Negatywny wynik weryfikacji zobowiązuje organ do wprowadzenia zakazu lub ograniczenia. Skoro ustawodawca rozróżnia zakaz i ograniczenie, to organ musi dysponować wiarygodnymi informacjami uzasadniającymi formę i zakres restrykcji.
Wyrok WSA we Wrocławiu z 18 czerwca 2024 r., sygn. akt II SA/Wr 116/24
