Tania i sprawna administracja publiczna w jednym
W ostatnim czasie w debacie publicznej ponownie pojawiła się kwestia wynagradzania części osób pełniących funkcje publiczne, w tym samorządowców zatrudnionych w wyniku wyborów. Dlatego Zarząd Śląskiego Związku Gmin i Powiatów w przyjętym niedawno stanowisku zwraca uwagę na kilka istotnych aspektów, które powinny być uwzględnione w dyskusji na ten temat.
Samorządowcy przypominają, że w rozmowach dotyczących wynagrodzeń osób pełniących funkcje publiczne często ścierają się dwa skrajne poglądy. Z jednej strony pojawiają się hasła o taniej administracji i tanim państwie. Z drugiej są one łączone z oczekiwaniem dotyczącym najwyższej jakości usług publicznych, pełnego profesjonalizmu i pełnej odpowiedzialności względem osób, które pełnią funkcje publiczne.
Samorządowcy w swoim stanowisku podkreślają, że zarówno forma rozwiązania problemu, który od lat „domaga” się systemowego podejścia, jak i moment, w którym ta inicjatywa zostaje zgłoszona, są skrajnie niewłaściwe.
Szczególny zakres pracy i odpowiedzialności
Zdaniem samorządowców aktualne podejście do zasad wynagradzania samorządowców jest oderwane od realiów rynkowych. Jest też nieadekwatne do zakresu pracy samorządowej, a także związanej z nią odpowiedzialności.
Samorządowcy przypominają, że od 2013 r. (stanowisko Zgromadzenia Ogólnego Związku z dnia 14 czerwca 2013 r. w tej sprawie dostępne tutaj) wskazują na konieczność ustalenia systemu wynagradzania polskich samorządowców, który byłby adekwatny do szerokiego zakresu ich pracy i równie szerokiej odpowiedzialności (w różnych wymiarach: etycznym, politycznym, finansowym, prawnym, w tym karnym).
Deprecjacja wynagrodzeń samorządowców od lat
Jak czytamy w stanowisku w ostatnich latach nastąpiła stopniowa deprecjacja wynagrodzeń osób, które zarządzają jednostkami samorządu terytorialnego. Od roku 2010 do 2020 r. przeciętna płaca w Polsce wzrosła o ponad 65%, a minimalne miesięczne wynagrodzenie o ponad 97% (z poziomu 1.317 zł w 2010 r. do 2.600 zł w 2020 r.). Natomiast wynagrodzenia włodarzy samorządowych w tym okresie nie dość, że nie rosły, to jeszcze realnie spadały.
Grozi nam odpływ wykwalifikowanych specjalistów
Aktualne zasady wynagradzania samorządowców będą skutkowały odpływem z administracji samorządowej specjalistów, co jest już zauważalne w ostatnich latach. Samorząd lokalny to, z perspektywy prawno-organizacyjno-finansowej, bardzo skomplikowany organizm, który jest odpowiedzialny za zasadniczą większość usług publicznych świadczonych na rzecz mieszkańców. Dlatego też sposób wynagradzania osób pełniących w nim funkcje publiczne, z woli obywateli wyrażonej w powszechnych i bezpośrednich wyborach, powinien być rzetelnie i systemowo określony.
Na stole są konkretne rozwiązania
W styczniu 2019 r. - w imieniu środowiska samorządowego - Związek Miast Polskich przedłożył projekt ustawy, który zakładał przejrzyste i zrozumiałe zasady wynagradzania osób kierujących jednostkami samorządu terytorialnego. Zarząd Śląskiego Związku Gmin i Powiatów w swoim stanowisku wyraża poparcie dla tej inicjatywy. Proponuje również podjęcie dyskusji w tej dziedzinie na forum Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego.
