– Wiemy, że niektóre nasze pomysły są utopijne, ale - przynajmniej na razie - mają służyć głównie pobudzeniu debaty. Kiedyś wydawało się, że wszystko co głosimy to głos marginalnej grupki działaczy. Dziś przedostało się do mainstreamu. Podobnie może być z częścią z tych pomysłów – mówi Katarzyna Batko-Tołuć, wiceprezeska Sieci Obywatelskiej Watchdog Polska, komentując najbardziej kontrowersyjne propozycje.
Sieć skupia lokalnych działaczy społecznych zazwyczaj nienależących do żadnych większych organizacji. Lokalnych blogerów, samotnych innowatorów, czasem radnych i członków stowarzyszeń. Jej liderzy postanowili wziąć udział w w procesie wypracowania zmian w samorządach, który zainicjowało Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji.
Wśród pomysłów, które sieć przesłała do zespołu koordynowanego przez MAiC znalazło się m.in.:
• publikowanie, w formacie możliwym do odczytu maszynowego (XML i JSON), w Biuletynie Informacji Publicznej, rejestru wszystkich umów zawieranych przez urząd (z danymi na temat przedmiotu umowy, strony umowy, kwoty, daty zawarcia umowy, numeru umowy);
• publikowanie w Biuletynie Informacji Publicznej, w formacie możliwym do odczytu maszynowego, wykazu uiszczonych zobowiązań ze wskazaniem wysokości zobowiązania, daty zapłaty, wierzyciela, przedmiotu zobowiązania;
• publikowanie w Biuletynie Informacji Publicznej listy wynagrodzeń pracowników urzędu w formie możliwej do odczytu maszynowego;
• publikowanie w Biuletynie Informacji Publicznej informacji o nagrodach wszystkich pracowników urzędu w formie możliwej do odczytu maszynowego;
• wprowadzenie obowiązkowych głosowań imiennych rady gminy i powiatu oraz sejmiku województwa;
• publikowanie, w formacie możliwym do odczytu maszynowego, w Biuletynie Informacji Publicznej, danych o imiennych głosowaniach radnych (gmina, powiat, województwo), w formie możliwej do odczytu maszynowego;
• zakaz zależności radnych od organu wykonawczego (gmina, powiat, województwo);
• publikowanie przez wszystkie komitety wyborcze wydatków on-line komitetów wyborczych.
Skupiliśmy się głównie na tym, co dotyczy jawności i co jesteśmy w stanie dobrze uzasadnić. Staraliśmy się też wybrać rzeczy kluczowe, nie powielać rozwiązań – informują działacze sieci, ale wiele ich pomysłów jest bardzo kontrowersyjnych.
Szczególnie te dotyczące jawności dochodów urzędników, a także te zabraniające pełnienia funkcji radnego wszystkim pracownikom zależnym w jakiś sposób od władzy. Czyli wszystkim pracownikom spółek komunalnych, szkół, domów kultury itp.
– Najlepiej by było, żeby większość naszych propozycji została wdrożona bez odgórnego nakazu. Niestety w Polsce nie mamy projawnościowej kultury. Dlatego zmiany powinny być uregulowane w przepisach – tłumaczy Katarzyna Batko-Tołuć.
