Dobrostan psychiczny dzieci i młodzieży to zarówno ich lepsze funkcjonowanie społeczne, jak i lepsze wyniki w nauce. Zmiana myślenia o zdrowiu psychicznym i zwrócenie uwagi na to, jak ono jest ważne w życiu każdego z nas, ma kluczowe znaczenie dla rozwoju społeczeństwa polskiego.
Cele wyznaczane w programie wychowawczo-profilaktycznym – związane z zapewnieniem dzieciom i młodzieży bezpieczeństwa, ograniczaniem zachowań agresywnych i przemocowych, ograniczeniem uzależnienia od narkotyków i alkoholu – nie mogą zostać osiągnięte bez poprawy ich stanu zdrowia psychicznego. Dlatego priorytetem, w szczególności w szkołach, powinny być dobrze zaplanowane działania profilaktyczne na rzecz zdrowia psychicznego. Powinny odpowiadać na zdiagnozowane i realne potrzeby uczniów i uczennic. Wdrażanie profilaktyki opartej na szablonowym działaniu, powielanie tych samych rozwiązań z roku na rok, nie przyniesie oczekiwanych rezultatów, a jednocześnie zniechęci naszych uczniów i uczennice do rozwijania kompetencji miękkich.
Działania programu „Myślę pozytywnie” uwzględniają szeroki zakres zmian w funkcjonowaniu poznawczym, emocjonalnym, społecznym i zdrowotnym uczniów i wychowanków. Działamy systemowo i uwzględniamy równolegle przedsięwzięcia skierowane do nauczycieli, rodziców/opiekunów oraz przedstawicieli środowiska lokalnego wspierającego szkołę lub placówkę w zakresie wzmacniania i poprawy zdrowia psychicznego uczniów i wychowanków.
Warto pamiętać o tym, że dobre zdrowie psychiczne i pozytywne samopoczucie przynoszą również szersze korzyści społeczne (np. obniżenie napięć społecznych, podwyższenie poziomu tolerancji) i ekonomiczne (mniejsza liczba zniszczeń własności publicznej). Aby to osiągnąć, wszyscy musimy wziąć odpowiedzialność za troskę o własne zdrowie psychiczne i zdrowie innych, a także rzucić wyzwanie zachowaniom dyskryminacyjnym, hejterskim – czyli agresji psychicznej, która staje się coraz powszechniejsza wśród młodych osób.
Nieustanny wzrost oczekiwań, zagrożeń i wymagań stawianych przed młodymi ludźmi odbija się negatywnie na ich dobrostanie psychicznym, całościowym rozwoju i umiejętności adaptacji do zmieniających się warunków życia. Dlatego profilaktyka zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży staje się z roku na rok coraz bardziej istotnym obszarem działań, zarówno w sektorze zdrowia, jak i w edukacji i wychowaniu.
Dla szkoły nastawionej na realizację priorytetu, jakim jest wychowanie, niezbędne jest wdrożenie odpowiedniego programu wsparcia zdrowia psychicznego dla zapewnienia dzieciom i młodzieży dobrego punktu wyjścia w dorosłość, szczególnie że współczesne wyzwania i zagrożenia dynamicznie się rozwijają i zmieniają, płynnie równając do zmian społecznych i technologicznych.
Podstawą do działania w naszym programie jest wdrożenie czterostopniowego modelu interwencyjnego, polecanego przez Światową Organizację Zdrowia, obejmującego minimum takie rozwiązania, jak: promocja umiejętności psychospołecznych, edukacja na rzecz zdrowia psychicznego, interwencje psychospołeczne, profesjonalna terapia.
Korzyści z programu wsparcia zdrowia psychicznego dla całej instytucji
– Nowoczesne rozwiązania w obszarze profilaktyki i wychowania oparte są na badaniach i zaleceniach Światowej Organizacji Zdrowia – odpowiadają więc na najbardziej palące i aktualne potrzeby zdrowia psychicznego, pojawiające się w każdej placówce edukacyjnej.
– Wsparcie czynników ochronnych i niwelowanie wpływu czynników ryzyka na zdrowie psychiczne młodego człowieka.
– Zapewnienie warunków rozwoju i wsparcia zdrowia psychicznego powodujących wzrost optymizmu życiowego i poczucia własnej wartości, zmniejszenie poziomu agresji i rzadsze używanie papierosów, alkoholu i substancji psychotropowych, zmniejszenie liczby przypadków depresji i obniżenie poziomu stresu, zwiększenie motywacji do rozwoju i nauki.
Korzyści dla całej społeczności szkolnej
– Wzrost poczucia łączności i bezpieczeństwa w środowisku szkolnym, w którym dzieci i młodzież czują się osobiście akceptowane, szanowane, uwzględniane i wspierane przez innych. Łączność może się przejawiać poprzez zaangażowanie, poczucie przynależności, przywiązanie itp. i jest budowana poprzez zaangażowanie w działania edukacyjne, poczucie przynależności, poczucie sprawiedliwości, aktywizację do udziału w zajęciach pozalekcyjnych, cieszenie się życiem szkoły, angażowanie w proces podejmowania decyzji, pozytywne relacje z rówieśnikami, poczucie bezpieczeństwa, zapewnienie wsparcia dla nauczycieli.
– Tworzenie klimatu szkoły jako miejsca, gdzie wszyscy członkowie jej społeczności wspólnie pracują, aby zapewnić uczniom i uczennicom środowisko promujące zdrowie, chroniące ich przed zagrożeniami i pokazujące, że można wspólnie działać dla osiągnięcia najlepszego efektu.
Kroki milowe dla JST
1. Uświadomienie sobie, jak ważne jest zdrowie psychiczne
2. Uświadomienie sobie, co w tym kontekście chcemy osiągnąć i jaki mamy potencjał
3. Wykonanie diagnozy i analizy stanu wyjściowego – w tym możemy Państwa wspomóc
4. Określenie strategii działań i sojuszników – np. Instytut Edukacji Pozytywnej
