W samorządach

Dyskryminacja i ból — czyli o sporze, którego ofiarami są uczniowie edukacji domowej

Do rządowego Centrum Legislacji wpłynął projekt rozporządzenia Ministra Edukacji i Nauki w sprawie sposobu podziału części oświatowej subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego w roku 2024. Przekazane do opiniowania rozporządzenie w zakresie art. 37 ustawy z dnia 14 grudnia 2026 r. – Prawo oświatowe, czyli spełniania obowiązku szkolnego poza szkołą, nie wprowadza żadnych zmian w stosunku do ubiegłego roku.

Dlaczego rodzice, dyrektorzy i uczniowie podnoszą sprzeciw takiemu finansowaniu?


Analiza dotychczasowego funkcjonowania tego systemu wskazuje na szereg problemów i wyzwań. Badania przeprowadzone przez Fundację Edukacji Domowej dowodzą, że obecny poziom finansowania jest dyskryminujący i nie jest wystarczający na pokrycie podstawowych kosztów funkcjonowania szkół wspierających uczniów w edukacji domowej. W licznych przypadkach niemożliwe stało się pokrycie z subwencji kosztów, które wprost wynikają z Prawa oświatowego. Szkoły te nie mogą pozwolić sobie na wsparcie uczniów edukacji domowej pomocą psychologiczną czy konsultacjami z nauczycielami, a uczniowie zderzyli się z ograniczeniami dostępu do tej formy nauki.

 

Ofiarami systemu finansowania stają się zaangażowani w swoją edukację uczniowie

 

Ubiegłoroczne zapisy w rozporządzeniu pojawiły się jako pokłosie sporu administracyjno-finansowego, wywołanego przez źle działający system prognozowania i dotowania w oświacie. Podnoszenie kwestii finansowania edukacji domowej nie jest jedynie dyskusją o liczbach, to apel o zrozumienie dla sytuacji dzieci, które uczą się poza tradycyjnymi murami szkoły. Dziś coraz częściej zmiana formy nauczania to ratowanie życia uczniów cierpiących na choroby psychiczne. To także elastyczność i możliwość dopasowania edukacji do życia rodziny, czy też pasji, w jakie angażują się dzieci. Zgodnie z obowiązującymi przepisami, w edukacji domowej, to rodzic przejmuje odpowiedzialność za proces kształcenia dziecka. Ten fakt nie powinien jednak zaciemniać nam roli szkoły. Szkoła bowiem, to nie tylko zdobywanie wiedzy.

 

Po co w edukacji domowej szkoła?

 

W szkołach powinniśmy dostrzec przede wszystkim ich zaangażowanie, a niejednokrotnie stawanie się kołem ratującym ludzkie życie. Dzisiejsza edukacja domowa to edukacja pełna innowacyjnych rozwiązań i różnych form wsparcia ze strony szkół. Placówki te, na mocy art. 37 ustawy Prawo oświatowe, oferują swoim uczniom wsparcie w przygotowaniu do egzaminów, konsultacje, zajęcia dodatkowe.

 

Równe traktowanie uczniów każdej formy edukacji

 

Sprawiedliwe finansowanie stanowi inwestycję w przyszłość dzieci oraz promuje równość szans edukacyjnych. Ograniczanie finansowania jakiejkolwiek formy realizacji obowiązku szkolnego spowalnia rozwój, uwstecznia już dokonane osiągnięcia i krzywdzi osoby, które korzystają z danej formy nauki.

Zgodnie z art. 70. - [Prawo do nauki] - Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U.1997.78.483), gwarantującym każdemu prawo do nauki, władze publiczne zapewniają obywatelom równy i powszechny dostęp wykształcenia.

“Władze publiczne zapewniają obywatelom powszechny i równy dostęp do wykształcenia. W tym celu tworzą i wspierają systemy indywidualnej pomocy finansowej i organizacyjnej (...)”. (Ust. 4 art. 70. Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej)

Rodziny decydujące się na nauczanie domowe powinny mieć prawo, aby korzystać z finansowania na edukację swoich dzieci na zbliżonym poziomie, co uczniowie systemu klasowo-lekcyjnego, chociażby dlatego, że płacą one takie same podatki jak pozostali. Należy dążyć do wyrównania szans edukacyjnych wszystkich uczniów w Polsce, niezależnie od tego, w jakiej są szkole i z jakiej formy edukacji korzystają. Dodatkowo, biorąc pod uwagę Konwencję o prawach dziecka, zgodnie z którą każde dziecko ma zagwarantowane prawo do ochrony przed wszelkimi formami nierównego traktowania, różnicowanie dzieci ze względu na formę edukacji jest dyskryminacją, którą należy zakończyć.

Dowiedz się więcej

Aby zapewnić prawidłowe działanie i wygląd niniejszego serwisu oraz aby go stale ulepszać, stosujemy takie technologie jak pliki cookie oraz usługi firm Adobe oraz Google. Ponieważ cenimy Twoją prywatność, prosimy o zgodę na wykorzystanie tych technologii.

Zgoda na wszystkie
Zgoda na wybrane