Burmistrz zwrócił się do regionalnej izby obrachunkowej z pytaniem czy dobrze interpretuje przepisy prawa w zakresie udzielenia dotacji na zabytek ruchomy (ołtarz) wpisany wyłącznie do wojewódzkiej ewidencji zabytków.
We wniosku wskazano, że na podstawie art. 81 ust. 1 ustawy z 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (DzU z 2022 r. poz. 840, ze zm., dalej: ustawa) w trybie określonym odrębnymi przepisami dotacja na prace konserwatorskie, restauratorskie lub roboty budowlane przy zabytku wpisanym do rejestru lub znajdującym się w gminnej ewidencji zabytków może być udzielona przez organ stanowiący gminy, powiatu lub samorządu województwa – na zasadach określonych w podjętej przez ten organ uchwale. Choć organy jednostek samorządu terytorialnego mają szeroki oraz konstytucyjnie zagwarantowany i sądowo chroniony zakres samodzielności, to w dziedzinie finansów publicznych mogą działać wyłącznie i ściśle w granicach określonych konkretnymi przepisami. Ponadto zgodnie z art. 8 ust. 1–2 ustawy, rejestr zabytków, prowadzony przez wojewódzkiego konserwatora zabytków, obejmuje księgi dla zabytków: nieruchomych, ruchomych i archeologicznych. Na podstawie art. 22 ust. 4–5 burmistrz prowadzi gminną ewidencję zabytków w formie zbioru kart adresowych zabytków nieruchomych z terenu gminy, w której powinny być ujęte: zabytki nieruchome wpisane do rejestru, inne zabytki nieruchome znajdujące się w wojewódzkiej ewidencji zabytków, inne zabytki nieruchome wyznaczone przez burmistrza w porozumieniu z wojewódzkim konserwatorem zabytków.
Biorąc to pod uwagę wnioskodawca wskazał, że udzielenie dotacji przez gminę na podstawie art. 81 ustawy możliwe będzie dopiero w przypadku gdy ołtarz, stanowiący zabytek ruchomy, zostanie wpisany do rejestru zabytków. Gminna ewidencja zabytków obejmuje wyłącznie zabytki nieruchome i nie będzie prawidłowym zbiorem do ujęcia zabytku ruchomego w postaci ołtarza.
Kolegium izby podzieliło opinię burmistrza, w myśl której udzielenie dotacji możliwe będzie dopiero w przypadku, gdy ołtarz, stanowiący zabytek ruchomy, zostanie wpisany do rejestru zabytków. Kolegium zwróciło również uwagę na fakt, że dotacje na prace konserwatorskie, restauratorskie lub roboty budowlane przy zabytku wpisanym do rejestru lub znajdującym się w gminnej ewidencji zabytków mogą być udzielone wyłącznie pod warunkiem obowiązywania na terenie gminy uchwały jej organu stanowiącego w sprawie zasad udzielania ww. dotacji i zgodnie z tymi zasadami.
Wyjaśnienie Regionalnej Izby Obrachunkowej w Bydgoszczy nr RIO-KB.KO-432-1/2023
