Rejestr Gospodarki Narodowej — co musisz o nim wiedzieć?
Historia powstania REGONu jest nierozerwalnie powiązana z Polską Rzeczpospolitą Ludową. To właśnie wtedy, w realiach gospodarki centralnie planowanej, władze państwa doszły do wniosku, że dobrze byłoby dysponować ogólnokrajowym zbiorem, który pomógłby ustalić kluczowe informacje o kondycji przedsiębiorstw.
Plan powstania takiego ogromnego zbioru po raz pierwszy pojawił się już w 1966 roku, chociaż wtedy nie stosowano jeszcze nazwy REGON. Zanim jednak ambitna idea została przekuta w realne czyny, musiało minąć sporo czasu. Dopiero w 1975 roku, na mocy Ustawy nr 199 Rady Ministrów PRL, w polskim porządku prawnym pojawił się Rejestr Gospodarki Narodowej.
Dlaczego władze państwa pokładały w tym projekcie tak duże nadzieje? Odpowiedzi można szukać we wspomnianej już wcześniej, gospodarce centralnie sterowanej oraz w planach 5-letnich. Zanim osoby decyzyjne przystąpiły np. do budowy stoczni czy elektrowni, musiały dysponować precyzyjnymi informacjami o zapleczu materiałowym i kondycji gospodarki. Tylko w ten sposób można było realnie oszacować, czy państwo zdoła ”udźwignąć” konkretną inwestycję i oddać ją w terminie. Miała w tym pomóc baza REGON.
Co ciekawe, gdyby przeanalizować pierwsze wpisy umieszczone w tym zbiorze, szybko okazałoby się, że pojedynczy rekord składał się z zaledwie siedmiu cyfr, a nie (jak ma to miejsce dzisiaj) z dziewięciu. Ustawodawca zauważył jednak, że grozi to zapełnieniem zbioru, dlatego też zapadła decyzja o wydłużeniu wpisu o dwie cyfry.
Ślady po tej zmianie wciąż można odnaleźć w systemie. Wystarczy, że skorzystamy z bazy REGON, jaką oferuje na przykład ALEO.com — największa wyszukiwarka firm w Polsce. Przy niektórych działalnościach pierwsze dwie cyfry to „00” - to właśnie te najstarsze podmioty, które dodano do bazy jako pierwsze, w wyniku czego otrzymały one nieco krótszy identyfikator.
Kolejne zmiany w funkcjonowaniu zbioru wdrożono 17 października 1975 i 26 lutego 1982 roku. Prawdziwą rewolucję przyniosła zaś Ustawa o Statystyce Publicznej z 1995 roku. Był to pierwszy tak znaczący akt prawny po transformacji ustrojowej w kraju, który wyznaczył bazie REGON szereg nowych zadań.
Co ciekawe, zbiór przetrwał nie tylko zmianę ustroju Polski, ale i kilka dużych reform terytorialnych, w tym tę najnowszą, z 1999 roku, kiedy 49 województw zastąpiono siedemnastoma. Warto zwrócić też uwagę na to, że z biegiem czasu w bazie pojawiły się dłuższe, 14-cyfrowe identyfikatory. Są one zarezerwowane dla działalności gospodarczych, które funkcjonują na terenie kilku województw.
Czy w bazie REGON można znaleźć sporo użytecznych informacji?
Tak, jednak trzeba też wskazać na to, że zakres tematyczny gromadzonych tam danych w dużej mierze ogranicza się do statystyki. W praktyce skutkuje to tym, że coraz więcej osób wybiera np. bazę NIP czy KRS, które patrzą na wybrane działalności gospodarcze w nieco szerszym ujęciu.
Rejestr Gospodarki Narodowej pomoże nam ustalić informacje teleadresowe, dane o formie wykonywania działalności, czy uproszczony raport o liczbie osób, które pracują w firmie. To cenna wiedza na przykład dla handlowców, którzy mogą przygotować lepiej dopasowaną do potrzeb firmy ofertę.
Kto musi mieć REGON?
Najczęściej spotykamy się z tym identyfikatorem w świecie firm. Jest on nadawany automatycznie, na etapie zakładania działalności gospodarczej, na przykład przez formularz CEIDG. Przyszły przedsiębiorca nie musi podejmować żadnych dodatkowych działań czy składać innych wniosków.
Wpisowi do bazy podlegają też:
1. jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej,
2. osoby prowadzące indywidualne gospodarstwa rolne,
3. jednostki lokalne.
Jeśli rejestrowana działalność jest spółką (w rozumieniu polskiego prawa), to każdy wspólnik musi mieć swój własny numer REGON.
W jaki sposób można dopisać się do Rejestru Gospodarki Narodowej, jeśli np. zarządzamy fundacją lub stowarzyszeniem? W takiej sytuacji można skorzystać z tradycyjnych formularzy RG-1 lub RG-OP. Warto jednak pamiętać o tym, że istnieje kilka różnych wniosków, dlatego też przed złożeniem dokumentu warto upewnić się, że wybraliśmy odpowiedni.
