Prawo

Zwrot kosztów podróży służbowych sołtysa

Rada gminy podejmując uchwałę na podstawie delegacji ustawowej zawartej w art. 37b ust. 1 usg nie może pominąć ustalenia zasad przysługiwania zwrotu kosztów podróży służbowej przewodniczącym organu wykonawczego jednostki pomocniczej (sołectwa).

Rada gminy podjęła – na podstawie art. 37b ust. 1 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (dalej: usg) – uchwałę w sprawie wysokości diety przysługującej przewodniczącemu organu wykonawczego jednostki pomocniczej (sołectwa) za udział w sesji rady gminy. W § 1 ustalono taką dietę w wysokości 150 zł. Według § 2 dieta nie jest wypłacona, jeżeli przewodniczący organu wykonawczego jednostki pomocniczej (sołtys) jest jednocześnie radnym. W § 3 określono, że wypłata diety następuje po zakończeniu sesji w oparciu o listę obecności. Wykonanie uchwały powierzono wójtowi (§ 4). W § 5 zapisano, że uchwała podlega ogłoszeniu w Dzienniku Urzędowym Województwa Łódzkiego i wchodzi w życie 1 stycznia 2022 r.

WSA rozpatrując sprawę za nieprawidłowe uznał pominięcie w uchwale ustalenia zasad, na jakich przewodniczącemu organu wykonawczego jednostki pomocniczej (sołectwa) będzie przysługiwał zwrot kosztów podróży służbowych. Przepis art. 37b usg wskazuje, że rada gminy może ustanowić zasady, na jakich przewodniczącemu organu wykonawczego jednostki pomocniczej, członkom organu wykonawczego jednostki pomocniczej oraz członkom rady dzielnicy/osiedla i rady sołeckiej będą przysługiwały dieta i zwrot kosztów podróży służbowej. Czy zasady te zostaną ustanowione – zależy od woli radnych gminy, ponieważ to im ustawodawca pozostawił decyzję w tym przedmiocie.

W świetle art. 37b ust. 1 usg rada gminy może ustanowić jedynie zasady, na jakich przewodniczącemu organu wykonawczego jednostki pomocniczej będzie przysługiwała dieta oraz zwrot kosztów podróży służbowej. Inaczej mówiąc, przepis daje jej możliwość ustanowienia zasad rekompensaty wydatków i strat spowodowanych pełnieniem wskazanej funkcji oraz zwrotu kosztów podróży służbowej. W użytym przez ustawodawcę sformułowaniu „zasady” mieści się tryb rozliczeń diet i kosztów takiej podróży.

Rada gminy korzystając z normy kompetencyjnej zawartej w przepisie art. 37b ust. 1 usg winna dokonać określenia zasad, na jakich przysługują sołtysom diety oraz zwrot kosztów podróży służbowej, a więc określenia tych czynności sołtysów, za które dieta przysługuje i warunków zwrotu kosztów takiej podróży. Użyty przez ustawodawcę wyraz „dieta” należy rozumieć jako zwrot kosztów związanych z pełnieniem funkcji przewodniczącego organu wykonawczego jednostki pomocniczej (sołectwa). Koszty podróży służbowej natomiast to koszty związane z wyjazdem podjętym w celu realizacji zadań wynikających z pełnionej funkcji. Przepis daje radzie prawo do uchwalenia zasad określających, za co oraz w jakiej wysokości będzie przysługiwała przewodniczącemu organu wykonawczego jednostki pomocniczej (sołectwa) dieta oraz zwrot kosztów podróży. Przy czym z konstrukcji przepisu art. 37b ust. 1 i zastosowania spójnika „oraz” jednoznacznie wynika, że przewodniczący organu wykonawczego jednostek pomocniczych będzie miał prawo do obu tych świadczeń. Natomiast w odniesieniu do członków organu wykonawczego jednostki pomocniczej oraz członków rady dzielnicy/osiedla, rady sołeckiej (art. 37b ust. 2 usg) rada gminy dysponuje trojakimi możliwościami: po pierwsze, może ustanowić zasady, na jakich będzie przysługiwała dieta i zwrot kosztów podróży służbowej; po drugie, może ustanowić zasady, na jakich będzie przysługiwała tylko dieta; po trzecie zaś, może ustanowić zasady, na jakich będzie przysługiwał tylko zwrot kosztów podróży (por. wyrok NSA z 22 kwietnia 2022 r., sygn. akt III OSK 5051/21). Rada gminy korzystając z normy kompetencyjnej zawartej w art. 37b ust. 1 winna zatem dokonać określenia zasad, na jakich przysługują sołtysom diety oraz zwrot kosztów podróży służbowej, a więc nie tylko określenia tych czynności, za które dieta przysługuje, ale również określenia zasad zwrotu kosztów takiej podróży. Skoro rada gminy podjęła uchwałę na podstawie delegacji ustawowej zawartej w art. 37b ust. 1 usg, to nie mogła pominąć ustalenia zasad przysługiwania przewodniczącym organu wykonawczego jednostki pomocniczej (sołectwa) zwrotu kosztów podróży służbowej.

Zaskarżona uchwała nie zawierała takich regulacji w ogóle, tym samym naruszyła w sposób istotny normę kompetencyjną z art. 37b ust. 1. Zasada praworządności wyrażona w art. 7 Konstytucji RP wskazuje, że materia regulowana danym aktem prawa nie tylko nie może przekraczać zakresu upoważnienia, ale też musi realizować wszystkie obowiązki wynikające z upoważnienia. Uchybienie w tym zakresie świadczy o pominięciu uchwałodawczym. Wskazany brak przesądził o istotnej wadliwości uchwały skutkującej koniecznością stwierdzenie jej nieważności w całości. W rozpoznawanej sprawie nie jest bowiem możliwe usunięcie wadliwości zaskarżonej uchwały polegającej na braku ustalenia zasad zwrotu kosztów podróży służbowych w inny sposób niż poprzez jej eliminację z obrotu prawnego.

Wyrok WSA w Łodzi z 20 lipca 2022 r., sygn. akt III SA/Łd 307/22

 

Aby zapewnić prawidłowe działanie i wygląd niniejszego serwisu oraz aby go stale ulepszać, stosujemy takie technologie jak pliki cookie oraz usługi firm Adobe oraz Google. Ponieważ cenimy Twoją prywatność, prosimy o zgodę na wykorzystanie tych technologii.

Zgoda na wszystkie
Zgoda na wybrane