Ogólne wskazówki, jak analizować oświadczenie majątkowe, zawierają przepisy samorządowych ustaw ustrojowych oraz rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 26 lutego 2003 r. w sprawie określenia wzorów formularzy oświadczeń majątkowych radnego gminy (powiatu), wójta (członka zarządu powiatu) zastępcy wójta, sekretarza gminy (powiatu), skarbnika gminy (powiatu), kierownika jednostki organizacyjnej gminy (powiatu), osoby zarządzającej i członka organu zarządzającego gminną (powiatową) osobą prawną oraz osoby wydającej decyzje administracyjne w imieniu wójta (starosty).
Przewodniczący rad analizują całe złożone oświadczenie za dany rok.
Zakres analizy
Zakres analizy wyznacza treść oświadczenia. Badaniu podlegają wszystkie jego rubryki. Analizie poddajemy dane dotyczące poszczególnych składników majątkowych, dochodów, zobowiązań lub wierzytelności pieniężnych. Analiza uprawnia badającego do porównania treści analizowanego oświadczenia oraz załączonej kopii PIT z treścią poprzednio złożonych oświadczeń majątkowych i PIT (art. 24h ust. 6-11 u.s.g. art. 25c u.s.p.).
Analiza dokonywana przez urząd skarbowy ma szerszy zakres, ponieważ w jej toku urząd uwzględnia również (obligatoryjnie) zeznanie o wysokości osiągniętego dochodu w roku podatkowym (PIT) małżonka osoby składającej oświadczenie.
Przyjmujący oświadczenie bada, czy:
· złożone zostało oświadczenie majątkowe wraz z kopią PIT;
· podane dane są zgodne z prawdą;
· każda z rubryk została wypełniona w sposób zupełny (w tym zachowanie formuły „nie dotyczy”) i czy osoba składająca dopełniła tego obowiązku zgodnie z wymogami zachowania staranności;
· została wyraźnie określona przynależność poszczególnych składników majątkowych, dochodów i zobowiązań do majątku odrębnego i majątku wspólnego małżonków.
Powinien również stwierdzić, które oświadczenia zostały złożone po terminie, kto oświadczenia nie złożył oraz ustalić istnienie nieprawidłowości, a w razie ich stwierdzenia powinien je opisać i wskazać osoby, które złożyły nieprawidłowe oświadczenia.
Przewodniczący rad gmin (powiatów) muszą dokonywać analizy oświadczeń osobiście. Nie mogą oni w tym zakresie posiłkować się pracownikami biura rady. Ci jedynie mogą, o czym była mowa powyżej, przyjmować oświadczenia.
Fachowe przygotowanie
Charakter tej analizy i jej zakres będą w dużej mierze zależeć od wiedzy, fachowego przygotowania, doświadczenia w badaniu podobnych dokumentów przez przewodniczącego. Naszym zdaniem nie można przewodniczącemu czynić zarzutów o brak dogłębnej analizy bez uwzględnienia jego profesjonalnego przygotowania. Inaczej rzecz ma się z wójtem, starostą, marszałkiem i wojewodą, od których należy wymagać więcej, ponieważ przy analizie oświadczeń mają do pomocy profesjonalną kadrę urzędników.