W kategorii miast wojewódzkich ranking wygrywa Olsztyn z wydatkami ze środków unijnych w latach 2014-2017 ponad 3070 zł na mieszkańca. To świetny wynik. Drugi Rzeszów wydał 2165 zł, a trzeci na pudle Lublin pozyskał w tym czasie nieco ponad 1750 zł na każdego mieszkańca. Podobne wyniki notowały miasta na prawach powiatu. Najlepsze Gliwice (2853 zł per capita), drugie Krosno (2369 zł) i trzecia Dąbrowa Górnicza (1882 zł).
W sumie odnotowano aż 42 samorządy, które w ciągu ostatnich czterech lat zdobyły dotacje w wysokości powyżej 2000 zł w przeliczeniu na mieszkańca. Najwięcej ich jest w lubelskim (11), podlaskim (7), podkarpackim (4) i śląskim (4). Absolutnymi liderami pod tym względem są małe miasta nadmorskie: Krynica Morska (prawie 9000 zł dotacji na jednego mieszkańca) oraz Dziwnów (prawie 7,5 tysiąca), a także gmina wiejska Ożarowice na Śląsku (ponad 6 tys. złotych).
– Po zeszłorocznej zapaści wielkość pozyskiwanych przez budżety samorządowe dotacji z funduszy Unii Europejskiej w 2017 roku nareszcie wzrosła. Warto zauważyć, że nastąpiło to dopiero w czwartym roku bieżącej 7-letniej perspektywy finansowej. Co więcej, wzrost ten, mimo że bardzo wyraźny w porównaniu z rokiem 2016, oznaczał poziom dotacji w dalszym ciągu niższy niż w którymkolwiek z lat w okresie 2010–2015. Pamiętając o tym, że budżet na lata 2014–2020 jest dla polskich samorządów najhojniejszy w całym dotychczasowym okresie naszego członkostwa w Unii Europejskiej, do wykorzystania tych środków pozostało niewiele czasu – komentuje prof. Paweł Swianiewicz, współautor rankingu.
W naszym zestawieniu bierzemy pod uwagę wszystkie wydatkowane przez samorządy środki unijne w latach 2014-2017 przeliczone na jednego mieszkańca. Dane pochodzą ze sprawozdań budżetowych samorządów, oraz danych GUS (jeżeli chodzi o liczby mieszkańców). (Errata: w rankingu brane są pod uwagę tylko środki unijne przeznaczone na inwestycje, nie zestawiamy w nich wydatków bieżących 12.10.2018)
Z zebranych informacji wynika, że w okresie 2014–2017 w 40 jednostkach samorządowych nie pojawiły się żadne dotacje unijne. W tym gronie znalazło się 18 gmin wiejskich, 6 małych miast, 6 miast powiatowych oraz 10 powiatów. Najwięcej takich jednostek znajdowało się w woj. mazowieckim (12), wielkopolskim (10) oraz zachodniopomorskim (5). – Obecność województwa mazowieckiego w tym zestawieniu nie powinna dziwić, bo przecież ze względu na wysokie średnie wskaźniki rozwoju tego regionu, przyznane mu fundusze były (w przeliczeniu na 1 mieszkańca) znacząco niższe niż w innych częściach kraju – podsumowuje prof. Swianiewicz.
* Paweł Swianiewicz jest profesorem ekonomii, kierownikiem Katedrze Rozwoju i Polityki Lokalnej na Wydziale Geografii i Studiów Regionalnych Uniwersytetu Warszawskiego;
* Julita Łukomska (współautor rankingu) jest adiunktem w tej samej katedrze.
Ranking do pobrania w całości:
