Plac Defilad na wysokości ulicy Złotej był ogromną betonową przestrzenią. Koncepcja jego przebudowy zakładała utworzenie bardziej kameralnego i zielonego placu, który podniesie atrakcyjność ścisłego centrum miasta. Prace trwały prawie dwa lata i właśnie się zakończyły. Ich efekty można już podziwiać – przed Pałacem Kultury i Nauki powstał plac Centralny. Widać na nim układ alejek oraz obrysy przedwojennych ulic i kamienic. Zbędny beton zastąpiła zieleń i drzewa. Pojawiło się nowe miejsce do codziennych spotkań i wydarzeń kulturalnych.
– Te wysokie, zasadzone tu drzewa będą dawać cień w czasie słonecznych dni, a na rozległych trawnikach będzie można spokojnie usiąść, zrelaksować się i porozmawiać. Ale zarazem to miejsce jest żywą mapą pamięci. Dlatego, że stąpając po tych alejkach z polskiego granitu, nie zapominamy o przeszłości; dlatego, że ten plac odwzorowuje siatkę ulic sprzed wojny. Więc będziemy w pewnym sensie spacerować po ulicach przedwojennej Warszawy, której już nie ma, czyli po ulicach takich jak Zielna czy Wielka – mówi prezydent stolicy Rafał Trzaskowski.
Kształt placu to zasługa młodego zespołu projektantów ze studia A-A Collective, ale też zespołu konkursowego z Biura Architektury i Planowania Przestrzennego m.st. Warszawy, jak i wykonawców – firmy Balzola, miejskiego Zakładu Remontów i Konserwacji Dróg oraz przedsiębiorstwa Pro-Form. Opiekę nad projektem pełnił Zarząd Dróg Miejskich.
– Wiele razy słyszałam, że to miejsce jest jakoś brzydko zaczarowane, że tu się nigdy nic nie wydarzy, że zawsze będzie to parking i nie będzie to miejsce dla ludzi, że inne stolice mają w centrach swoich place, gdzie się mogą spotykać, rozmawiać. I dlatego byliśmy absolutnie przekonani, że w Warszawie taka agora w miejscu centralnym jest ogromnie potrzebna. I wreszcie mamy miejsce, niczym splot historii, współczesności i przyszłości – mówiła Ewa Malinowska-Grupińska, przewodnicząca Rady Warszawy. – Bardzo szanujemy przeszłość. Projekt tego placu to doskonale pokazuje, ale patrzymy w przyszłość, bo myślimy o naszych dzieciach, o naszych wnukach, o przyszłości tego miasta i o przyszłości Warszawy jako stolicy
Ważną część placu stanowi zieleń. Ogrodnicy posadzili blisko 550 krzewów oraz ponad 81 tys. roślin cebulkowych i bylin. Do tego dodali aż 102 drzewa. To między innymi lipy, jesiony, glediczje, derenie, grujeczniki, miłorzęby i magnolie. Dookoła drzew ustawiono ławki, aby można było odpocząć w cieniu. Odwiedzający plac mają do dyspozycji w sumie 106 ławek i siedzisk.
Drzewa umieszczono w specjalnych celach antykompresyjnych, przypominających duże skrzynie. Wypełniono je ziemią bogatą w składniki odżywcze. Natomiast wodę dostarcza im podziemna sieć rurociągów. Pod powierzchnią placu znajdują się cztery zbiorniki retencyjne, których zadaniem jest zbieranie deszczówki.
Nawierzchnia placu składa się z pięciu różnych rodzajów kamienia. Obrysy dawnych budynków zostały wykonane z wielkoformatowych płyt kamiennych. Dawne dziedzińce pokrył bruk w postaci ponownie wykorzystanej kostki z placu Defilad, którą miejscami uzupełniają płyty granitowe z okolic dawnej trybuny honorowej. Układ ulic z 1939 roku przypominają pasy ułożone z kostki granitowej.
Dotychczasową trybunę honorową architekci wkomponowali w plac tak, by nawiązywała do powojennej historii tego miejsca. Jednocześnie nadali jej nowy wymiar. Trybuna została zazieleniona – na jej stopniach od strony pałacu znalazły się małe drzewa i rabaty kwietne. Górny poziom przygotowano zaś tak, by można było zaaranżować go na scenę. Dlatego architekci zaplanowali część placu pomiędzy trybuną a ulicą Marszałkowską jako strefę imprez masowych.
Po zmroku plac oświetlają nie tylko nowe latarnie, ale także osiem zabytkowych kandelabrów. Cztery stoją przed głównym wejściu do pałacu, kolejne cztery we wnękach przy Teatrze Dramatycznym i Teatrze Studio.
Żeliwne, pomalowane na czarno kandelabry zamontowano na kolumnach ze strzegomskiego granitu. Świeczniki mają cztery półtorametrowe ramiona. Piąta lampa znajduje się na środku, pomiędzy nimi. Ledowe moduły schowano w kloszach w kolorze mlecznego szkła.
na podst. inf. UM Warszawa
