W numerze 9/2025 „Wspólnoty”

Gotowi na czarne scenariusze. Brak prądu, wyłączone nadajniki GSM, ewakuacja szpitala, potrzeba zapewnienia schronienia mieszkańcom. To nie fabuła filmu, ale sytuacje kryzysowe, z którymi wcześniej czy później niektórzy z nas będą musieli się zmierzyć. Jak sobie poradzić, jakie procedury wdrożyć, samorządowcy uczą się na obowiązkowych szkoleniach z zakresu ochrony ludności i obrony cywilnej. A „Wspólnota” sprawdziła, jak one wyglądają.

Miasto na wschodnim froncie wyzwań. O rzeczywistości samorządu funkcjonującego w cieniu wojny, problemach demograficznych i inwestycyjnych oraz nadziejach na systemowe wsparcie dla Polski Wschodniej rozmawiamy z Martą Majewską, burmistrz Hrubieszowa.

Jakie zadania można zrealizować z funduszu sołeckiego? Fundusze sołeckie funkcjonują od lat, ale mimo upływu czasu określenie, jakie zadania mogą być finansowane z tego źródła, budzi wątpliwości. W dużym artykule analizujemy konkretne przypadki, opierając się na stanowiskach RIO oraz orzecznictwie sądów administracyjnych.

Miasto od podstaw – czas na reformę jednostek pomocniczych. Dzielnice i osiedla to niewykorzystany potencjał samorządów. Ustawowe poszerzenie ich kompetencji mogłoby wzmocnić lokalne społeczności i procesy demokratyczne – pisze Tomasz Wawak, doktor nauk społecznych w zakresie nauk o polityce i administracji, były radny miejski i były przewodniczący rady osiedla w Bielsku-Białej.

Co sprzyja samorządowej aktywności kobiet, a co ją utrudnia? Parytety obowiązujące na listach wyborczych wspierają ich aktywność, ale nie zastąpią transformacji mentalności, edukacji, zmian kulturowych. Programy aktywizujące są bardzo potrzebne i powinny być realizowane konsekwentnie – nie tylko poprzez krótkie akcje.

Ustawa o doręczeniach elektronicznych a postępowanie w sprawie dostępu do informacji publicznej. Wdrażanie systemu doręczeń elektronicznych rodzi wiele wątpliwości dotyczących relacji z innymi aktami prawnymi. Wpływ, jaki one wywierają na realizację wniosków o dostęp do informacji publicznej, analizuje Łukasz Zygmunt, radca prawny, członek etatowy Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Katowicach.

Czy w trybie art. 113 kodeksu postępowania administracyjnego można sprostować lub wyjaśnić decyzję nieostateczną? Prostowanie błędów pisarskich, rachunkowych oraz innych oczywistych omyłek, a także wyjaśnianie wątpliwości co do treści decyzji administracyjnej na podstawie art. 113 kpa nie jest oczywiste. Udzielamy odpowiedzi na najczęstsze pytania.

Wydłużenie terminu udostępnienia informacji publicznej. Przesłanką uzasadniającą wydłużenie terminu realizacji wniosku o udostępnienie informacji publicznej mogą być zarówno szczególne uwarunkowania sprawy, jak i okoliczności faktyczne, pozostające w związku z realiami pracy danego organu, np. równoczesny wpływ wielu wniosków – tłumaczy sąd.

Promocja powiatu z naruszeniem prawa. Podjęcie uchwały w sprawie utworzenia zakładki internetowej zawierającej listę przedsiębiorców, nie znajduje oparcia w przepisach ustawy o samorządzie powiatowym – uznał wojewoda unieważniając uchwałę rady powiatu.

Rewolucyjne zmiany w prawach ucznia. MEN pracuje nad kompleksową reformą praw, wolności i obowiązków uczniowskich. Celem jest zapewnienie jednolitych standardów praw ucznia w całym kraju, a także zwiększenie przejrzystości i skuteczności mechanizmów ich ochrony.

System ulg w komunikacji trzeba opracować od nowa. Unia Metropolii Polskich przygotowała propozycje zmian legislacyjnych dotyczących ustawowych uprawnień do ulgowych przejazdów w publicznym transporcie zbiorowym. 
Powstaje europejski portfel tożsamości cyfrowej. Obywatele państw Unii Europejskiej otrzymają możliwość korzystania z cyfrowych dokumentów na terenie całej UE.

Były prezydent Zamościa prawomocnie skazany. Na 10 miesięcy pozbawienia wolności w zawieszeniu na 3 lata skazał Sąd Okręgowy w Kielcach Andrzeja W. w procesie dotyczącym brudnych chwytów, których ten dopuścił się w czasie, gdy był prezydentem Zamościa.

Lokalne Grupy Działania i dziurawe prawo. Zmiany ustawy o rozwoju lokalnym z udziałem lokalnej społeczności zniosły obowiązek członkostwa gmin w LGD i zezwoliły, by przedstawicielami sektora publicznego w lokalnych grupach były osoby, które faktycznie nie reprezentowały władzy publicznej. Takie rozwiązania naruszyły przepisy unijne i ograniczyły samodzielność gmin – alarmuje NIK.

Wielka inwestycja w małej gminie. To jedno z największych przedsięwzięć w historii naszego samorządu – mówi Honorata Kozłowska, burmistrz Wielichowa. W niespełna dwa lata udało się zmodernizować i rozbudować oczyszczalnię ścieków. Inwestycja była wyzwaniem dla niewielkiej, niespełna ośmiotysięcznej gminy.

Witomino wita na Widnej. Przystań Widna 2A to jedno z miejsc zrealizowanych w ramach Gminnego Programu Rewitalizacji Gdynia odNowa. Stowarzyszenie Architektów Polskich doceniło tę inwestycję w kategorii budynków użyteczności publicznej. 

Się kręci. Każdy z kilkunastu samorządowych funduszy filmowych ma do dyspozycji od 450 tys. do 3 mln zł. Ich zadaniem jest dotowanie ambitnego kina, ale także promocja regionu i wsparcie lokalnego rynku pracy. Jakie filmy, w tym oscarowe, dostały wsparcie?

Tężnie w Ciechocinku na liście UNESCO? Zespół zabytkowej warzelni soli został zarekomendowany przez Komitet ds. Światowego Dziedzictwa Kulturowego w Polsce do wpisania na krajową listę informacyjną, która otwiera drogę do uhonorowania zabytku techniki wpisem na listę światowego dziedzictwa UNESCO.