Program Inwestycji Strategicznych ma na celu dofinansowanie projektów inwestycyjnych realizowanych przez gminy, powiaty i miasta lub ich związki w całej Polsce. Program dotyczy 35 obszarów inwestycyjnych (od budowy i modernizacji infrastruktury drogowej - dofinansowanie 95 proc. wartości inwestycji; przez zakup zeroemisyjnego taboru - dofinansowanie 90 proc. wartości inwestycji i budowę i modernizację infrastruktury edukacyjnej i sportowej - dofinansowanie 85 proc. wartości inwestycji; do budowa i organizacja parków naukowo-technologicznych - dofinansowanie 80 proc. wartości inwestycji), podzielonych dodatkowo na cztery priorytety. Wysokość dofinansowania zależy od priorytetu, do którego zaliczona zostanie inwestycja.
Samorządowcy mają jednak wiele wątpliwości, zarówno jeśli chodzi o sposób dystrybucji środków w Programie Inwestycji Strategicznych, jak i o zasady, na których oparto cały program „Polski Ład”
- Mamy nadzieję, że Program Inwestycji Strategicznych - finansowany z naszych wspólnych pieniędzy - zostanie podzielony przy zachowaniu zasad transparentności – komentuje Krzysztof Mączkowski, skarbnik Łodzi i przewodniczący Komisji Skarbników Miast Unii Metropolii Polskich im. Pawła Adamowicza. - Dotychczasowe programy, m.in. Rządowy Fundusz Inwestycji Lokalnych (RFIL), nie spełniły naszych oczekiwań w tym zakresie. Potwierdzają to raporty przygotowane dla Fundacji Batorego przez Pawła Swianiewicza i Jarosława Flisa, które pokazały szokujące korelacje pomiędzy wysokością wsparcia otrzymanego w wyniku konkursów, a opcją polityczną włodarza gminy.
Zdaniem dr. hab. Dawida Sześciło z Zespołu Ekspertów Samorządowych Fundacji im. Stefana Batorego, „Polski Ład” jest efektem polityki, która od lat jest konsekwentnie realizowana przez rząd. Jest to polityka stopniowej recentralizacji państwa i umniejszania znaczenia samorządu terytorialnego.
- Nikt chyba nie spodziewał się, że Polski Ład będzie manifestacją modelu państwa, który uważa wspólnoty lokalne za najważniejszego partnera władzy centralnej i motor rozwoju. Trudno było oczekiwać odwrotu od polityki nowego centralizmu, która od kilku lat prowadzi do konsekwentnego osłabiania samorządów. Mimo całej tej wiedzy, z pewnym zdumieniem czyta się dokument, który zdaje się nie zauważać istnienia drugiego po administracji centralnej kluczowego filara polskiej państwowości i systemu zarządzania publicznego, jakim jest samorząd. Zresztą samo słowo „samorząd” pojawia się w ponadstustronicowym dokumencie zaledwie kilkanaście razy – komentuje dr Dawid Sześciło.
Zdaniem UMP zapisy „Polskiego Ładu” mają sprawiać wrażenie, że wszelkie impulsy rozwojowe i pomysły poprawiające życie mieszkańców płyną niemal wyłącznie z centrum. Wspólnoty lokalne mają zaś być jedynie beneficjentami dotacji z centralnie zarządzanych i uznaniowo dzielonych funduszy. Potwierdza to przebieg prac nad Programem Inwestycji Strategicznych.
- Założenia programu nie były konsultowane z przedstawicielami samorządu terytorialnego, ani w ramach Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego, ani też w innych gremiach, pomimo licznych próśb Strony Samorządowej. Przedstawiciele samorządu terytorialnego nie uczestniczą też w pracach powołanej przez Premiera Mateusza Morawieckiego Komisji do spraw wsparcia Programu – mówi Krzysztof Mączkowski. - Znaczone pieniądze na inwestycje w zakresie wskazanych priorytetów bez opinii środowiska samorządowego są zaprzeczeniem zasad współdecydowania mieszkańców za losy swoich małych ojczyzn i decentralizacji władzy publicznej - podsumowuje przewodniczący Komisji Skarbników Miast UMP.
Źródło UMP, fot. Pixabay
