85 proc. gmin w kraju zawarło z WFOŚiGW porozumienia dotyczące prowadzenia gminnych punktów konsultacyjno-informacyjnych (PKI). Wsparcie w roli operatora ma na celu pomoc szczególnie osobom starszym i ubogim, które mogą być narażone na nieuczciwych wykonawców i mają trudności z korzystaniem z technologii. Osoby zagrożone ubóstwem energetycznym mogą dostać do 100 proc. dofinansowania kosztów netto do termomodernizacji domu i wymiany pozaklasowego kotła, tzw. kopciucha. – Rola gmin jako operatorów jest kluczowa, bo to one są najbliżej mieszkańców i posiadają wiedzę, kto najbardziej potrzebuje tej pomocy – mogą zachęcić do skorzystania z dotacji, a jednocześnie chronić mieszkańców przed nieuczciwymi praktykami – mówi Robert Gajda, zastępca prezesa NFOŚiGW.
Pracownik gminy działający w imieniu operatora nie musi posiadać wykształcenia inżynierskiego ani kwalifikacji w zakresie audytów. Powinien dobrze znać program Czyste Powietrze oraz posiadać rozwinięte umiejętności komunikacyjne.
Zadania operatorów podzielono na dwa etapy z odrębnym wynagrodzeniem za każdy etap. Po pierwszym etapie, do momentu podpisania umowy o dofinansowanie między beneficjentem a WFOŚiGW gmina otrzyma 500 zł, po realizacji drugiego etapu – 1200 zł. Gmina będzie wynagradzana za działalność operatorską w formie ryczałtu.
W pierwszym etapie do zadań operatora będzie należeć: dotarcie do mieszkańców, którzy potrzebują wsparcia przy wymianie źródła ciepła i termomodernizacji domu; zaprezentowanie możliwych rozwiązań w ramach programu Czyste Powietrze; ocena poziomu dofinansowania możliwego do otrzymania przez danego mieszkańca; wsparcie w wyborze audytora energetycznego i potencjalnych wykonawców, w tym przy podpisywaniu umów prefinansowania; pomoc w wypełnieniu i złożeniu wniosku o dofinansowanie.
W drugim etapie operator będzie odpowiedzialny m.in. zaprzekazanie i wyjaśnienie warunków umowy o dofinansowanie; pomoc przy wyborze i podpisaniu umowy z wykonawcami; pomoc w wyborze wykonawcy świadectwa charakterystyki energetycznej budynku czy pomoc w zapewnieniu pełnej dokumentacji przedsięwzięcia.
Najwyższy poziom dofinansowania w nowej wersji programu Czyste Powietrze będzie dostępny tylko przy wsparciu operatora. Podobna sytuacja dotyczy dotacji z prefinansowaniem. W przypadku poziomu podwyższonego będzie to opcja do wyboru. Jeśli na danym terenie gmina nie zgłosi się do roli operatora, to planowane jest powierzenie tych zadań WFOŚiGW.
Gmina, działając zgodnie z obowiązującymi przepisami, może zlecić realizację zadań w zakresie roli operatora lub część tych zadań powierzyć zewnętrznemu wykonawcy. Jeśli gmina, mimo zgłoszenia się do roli operatora zrezygnuje, to będzie mogła wypowiedzieć trwające porozumienie na zasadach określonych w tym dokumencie. Gmina, która nie zgłosi się do roli operatora, nadal może prowadzić gminny punkt konsultacyjno-informacyjny.
Podpisywanie porozumień operatorskich między WFOŚiGW a gminami, które do 21 marca zgłoszą się do pełnienia funkcji operatora, przewidziano do 31 marca 2025 r. Kolejny etap nastąpi do 30 czerwca 2025 r. Nabór zgłoszeń na gminnych operatorów jest prowadzony w trybie ciągłym.
