Wójt zwrócił się do RIO z prośbą o opinię w sprawie możliwości wydatkowania środków z budżetu gminy na pomoc dzikim zwierzętom poszkodowanym w wypadkach drogowych. Jak zauważyła izba, definicję zwierząt wolno żyjących (dzikich) zawiera art. 4 pkt 21 ustawy z 21 sierpnia 1997 r. o ochronie zwierząt (t.j. DzU z 2023 r. poz. 1580), wskazując, że są to zwierzęta nieudomowione żyjące w warunkach niezależnych od człowieka. Działania polegające na zachowaniu składników przyrody, w tym dziko występujących zwierząt oraz objętych ochroną gatunkową, należą do elementów ochrony przyrody w rozumieniu ustawy z 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (t.j. DzU z 2024 r. poz. 1478). Sprawy ochrony przyrody są zaliczane, przez ustawę z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. DzU z 2024 r. poz. 1465, ze zm.), do zadań własnych gminy, która przewiduje, że do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.
Również z art. 164 ust. 3 w związku z art. 163 Konstytucji RP wynika, że gmina wykonuje zadania publiczne nie zastrzeżone dla organów innych władz publicznych, w tym dla innych jednostek samorządu terytorialnego. Dlatego działania polegające na udzielaniu pomocy poszkodowanym w wypadkach drogowych dzikim zwierzętom, w tym objętym ochroną gatunkową, wpisują się w zakres przypisanych gminie spraw publicznych o znaczeniu lokalnym dotyczących ochrony przyrody. Za dopuszczalne należy więc uznać przeznaczanie na ten cel środków finansowych z budżetu gminy. Zgodnie z art. 216 ust. 2 pkt 1 ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (t.j. DzU z 2024 r. poz. 1530, ze zm.) wydatki budżetu JST są przeznaczone na realizację zadań określonych w odrębnych przepisach, a w szczególności na zadania własne jednostek samorządu terytorialnego.
Wyjaśnienia Regionalnej Izby Obrachunkowej w Krakowie z 9 stycznia 2025 r., nr WIAS.710.93.2024
