W samorządach

Nowa ustawa odpadowa, więcej pytań niż odpowiedzi

Dzisiaj największym problemem w Polsce jest nierozwinięty rynek surowców wtórnych. Sytuacji tej nie poprawia też fakt, iż zdarzają się przetargi rozstrzygane przez gminy, w których wykonawca oferuje wyższe stawki za odbiór i zagospodarowanie odpadów zebranych selektywnie niż zmieszanych – powiedział mecenas Maciej Kiełbus, dr Krystian Ziemski & Partners Kancelaria Prawna podczas seminarium organizowanego przez Śląski Związek Gmin i Powiatów.

Prawie 130 urzędników z województwa śląskiego w ciągu dwóch dni omawiało najważniejsze zmiany, które czeka każdy gminny system gospodarki odpadami komunalnymi. – Można powiedzieć, że jesteśmy aktualnie na etapie trzeciej rewolucji śmieciowej. Pierwsza miała miejsce na przełomie lat 2012 i 2013, gdy cały system był wprowadzany, druga w 2018 r. i była związana z rozporządzeniem dotyczącym wprowadzenia ujednoliconych szczegółowych zasad selektywnej zbiórki odpadów. Znowelizowana ustawa dotyczy całej Polski, ale każda gmina musi jej przepisy odnieść do swoich uwarunkowań i rozwiązań, które wcześniej przyjęła. W tym tkwi zasadniczy problem. Regulacje ustawowe nie zawsze odpowiadają na zróżnicowane możliwości i ograniczenia, w których funkcjonują poszczególne jednostki samorządu terytorialnego – mówiła Magdalena Sobczak, przewodnicząca Regionalnej Sieci Konsultacyjnej ds. Gospodarki Odpadami w Województwie Śląskim przy ŚZGiP, jednocześnie kierownik Biura ds. Gospodarki Odpadami w urzędzie miejskim w Bielsku-Białej. Ponadto zwróciła uwagę na różne uwarunkowania, w których gminy realizują zadania z zakresu odbioru i zagospodarowania odpadów.

 

Pierwszego dnia seminarium Maciej Kiełbus z kancelarii Dr Krystian Ziemski & Partners Kancelaria Prawna, specjalizujący się w dziedzinie gospodarki odpadami szczegółowo przedstawił zmiany wynikające z nowelizacji ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. – Zasadniczym zarzutem wobec prac prowadzonych w zakresie tej ustawy jest to, że nie mówi się o możliwości napisania jej w zupełnie nowy sposób. Jednak obecnie obowiązujący system gospodarki odpadami komunalnymi tego wymaga. Nowelizacja, z którą teraz się zmagamy – zgodnie z Krajowym Planem Gospodarki Odpadami – miała obowiązywać od stycznia 2018 r. Co więcej nie wszystkie zapowiedzi, które zawarto w Krajowym Planie znalazły swoje odzwierciedlenie w obowiązującej od września ustawie. Mowa między innymi o obowiązku rozdzielenia przetargu na odbiór i zagospodarowanie odpadów, który w pierwszych projektach był obecny, ale ostatecznie nie został uwzględniony – wyjaśniał Maciej Kiełbus na początku swojej prelekcji.

 

Maciej Kiełbus stwierdził, że omawiane zmiany trudno oceniać w kategoriach jednoznacznie pozytywnych lub negatywnych. Ocena ta bowiem zależy od sytuacji danej gminy. Nowe rozwiązania prawne w przypadku niektórych jednostek nie mają charakteru rewolucyjnego, gdyż już wcześniej w nich obowiązywały. Takim przykładem mogą być przepisy dotyczące obowiązku objęcia systemem nieruchomości niezamieszkałych czy zniesienia tzw. regionalizacji.

 

 

Przypomniał, że zgodnie z tą filozofią, nazywaną gospodarką cyrkularną, każdy surowiec powinien jak najdłużej krążyć w obiegu. Taka koncepcja została też przedstawiona w zaakceptowanym przez Radę Ministrów we wrześniu br. dokumencie pn. Mapa drogowa transformacji w kierunku gospodarki o obiegu zamkniętym.

 

– W projekcie Mapy drogowej była rozważana kwestia tego, kto – czyli gmina czy inny podmiot – powinien prowadzić selektywną zbiórkę. Dzisiaj największym problemem w Polsce jest nierozwinięty rynek surowców wtórnych. Sytuacji tej nie poprawia też fakt, iż zdarzają się przetargi rozstrzygane przez gminy, w których wykonawca oferuje wyższe stawki za odbiór i zagospodarowanie odpadów zebranych selektywnie niż zmieszanych – powiedział Maciej Kiełbus.

 

Drugi dzień seminarium rozpoczęła dyskusja z udziałem p. Krzysztofa Nowaka, Dyrektora Wydziału Nadzoru Prawnego Śląskiego Urzędu Wojewódzkiego. Na jej wstępie p. Krzysztof Nowak odniósł się do ogólnego kierunku działań nadzoru prawnego Wojewody Śląskiego w omawianym zakresie:

 

– Zorganizujemy w ramach naszego wydziału naradę, w trakcie której przedstawię wnioski płynące z tego seminarium. Jej efektem będzie określenie linii postępowania śląskiego nadzoru prawnego w stosunku do uchwał przyjmowanych przez rady gmin, a wynikających z nowelizacji ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. W najbliższym czasie odbędzie się spotkanie wszystkich nadzorów prawnych urzędów wojewódzkich w Polsce. Na tym forum również zaprezentuję wypracowane stanowisko – powiedział.

 

Dyrektor Wydziału Nadzoru Prawnego Śląskiego Urzędu Wojewódzkiego podkreślił, iż zasadnicza wątpliwość związana jest z terminem przyjęcia nowych uchwał związanych z systemem gospodarki odpadami komunalnymi. Z jednej strony możliwe jest dostosowanie ich do obowiązującej ustawy w ciągu 12 miesięcy, zgodnie z terminem wskazanym w tym akcie prawa. Alternatywnie gminy mogą kierować się terminem, który został wskazany w zawartych jeszcze przed nowelizacją ustawy umowach z podmiotami realizującymi usługi w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi (zgodnie z art. 11 i 12 ustawy wprowadzającej zmiany do ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz niektórych innych ustaw).

Aby zapewnić prawidłowe działanie i wygląd niniejszego serwisu oraz aby go stale ulepszać, stosujemy takie technologie jak pliki cookie oraz usługi firm Adobe oraz Google. Ponieważ cenimy Twoją prywatność, prosimy o zgodę na wykorzystanie tych technologii.

Zgoda na wszystkie
Zgoda na wybrane