Pierwsze spotkanie zespołu poświęcono omówieniu doświadczeń miast w nowej rzeczywistości (istniejącej od 17 grudnia), w której prawem obowiązującym na terenie całej Unii Europejskiej stała się Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1937 z 23 października 2019 r. w sprawie ochrony osób zgłaszających naruszenie prawa Unii (dyrektywa o sygnalistach). Tymczasem polski ustawodawca nie zakończył jeszcze prac nad projektem ustawy o ochronie osób zgłaszających naruszenia prawa. „Z jednej strony miasta chcą stosować dyrektywę, a z drugiej – wdrażając wewnętrzne procedury postępowania w sprawie sygnalistów nie czekając na implementację – narażają się, że będą one niezgodne z rozwiązaniami przyjętymi przez polskiego ustawodawcę. W szczególności blokuje to możliwość rozpisania i rozstrzygania przetargów na zakup oprogramowania służącego do przyjmowania zgłoszeń dotyczących naruszenia prawa” – zauważa UMP.
– Z informacji, które uzyskaliśmy z Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej, od osób, które są zaangażowane w prace nad projektem, wynika, że projekt polskiej ustawy, w wersji ostatecznej będzie – najprawdopodobniej – gotowy pod koniec I kwartału 2022 r. – informuje Dorota Bąbiak-Kowalska, radca prawny i zastępca dyrektora Biura UMP, dodając, że Unia Metropolii Polskich nie otrzymała jeszcze odpowiedzi na wszystkie zgłoszone do projektu uwagi i raczej nie należy się spodziewać, aby prace nad ustawą nabrały tempa w najbliższym czasie.
Część miast zdecydowała się wdrożyć procedury ochrony sygnalistów, część czeka na reakcję ustawodawcy. - Przygotowaliśmy m.in.: projekt Regulaminu zgłoszeń wewnętrznych, wszelkich zmian organizacyjnych w Regulaminie Biura Zgodności, w Polityce antykorupcyjnej, w Procedurze reagowania na zidentyfikowane przypadki nadużyć – wylicza Krzysztof Łojek, pełnomocnik prezydenta m.st. Warszawy ds. etyki i polityki antykorupcyjnej i wicedyrektor Biura Zgodności Urzędu m.st. Warszawy. – Jesteśmy gotowi na wejście ustawy, a po jej pojawieniu się jesteśmy w stanie maksymalnie skrócić proces wdrażania niezbędnych rozwiązań. Po 17 grudnia ubiegłego roku, regularnie przypominamy też wszystkim pracownikom jednostek miasta, w których obowiązuje Procedura, o możliwości dokonywania zgłoszeń i o przysługujących pracownikom prawach w związku z dokonanym zgłoszeniem – dodaje.
W Krakowie procedura przyjmowania zgłoszeń została przyjęta zarządzeniem prezydenta miasta. – Osobą, która koordynuje sprawy związane z realizacja zgłoszeń i podejmowaniem ewentualnych działań następczych został wskazany pełnomocnik prezydenta ds. ochrony informacji niejawnych. Został przygotowany Regulamin i formularze zgłoszeń oraz kanały zgłoszeń (w tej chwili jest to forma pisemna) – informuje Piotr Bukowski, zastępca dyrektora Wydziału Organizacji i Nadzoru UM Krakowa.
Gotowe procedury mają też Poznań i Bydgoszcz, jednak oba miasta czekają na ruch ustawodawcy. W stolicy Wielkopolski procedura postępowania przeciwko nadużyciom obowiązuje od 2018 r. – Ponieważ powstała na długo przed unijną Dyrektywą, jej zakres i zakres przepisów unijnych nie do końca się pokrywają – mówi Maciej Karpiński, zastępca dyrektora Biura Kontroli UM Poznania. – Stanęliśmy przed dylematem, czy wprowadzać procedurę ochrony sygnalistów bazującą na Dyrektywie, czy czekać na ustawę. Po konsultacjach z prawnikami zadecydowaliśmy nie wypełniać samodzielnie luki, która powstała w wyniku opóźnień polskiego ustawodawcy i czekać na jego reakcję. Obawiamy się bowiem, że rozwiązania zawarte w przedstawionym projekcie będą w znaczny sposób odbiegać od tych, które być może za pół roku staną się obowiązującym prawem.
Źródło: UMP
Fot. Pixabay
