Rada miasta podjęła uchwałę w sprawie zasad wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu gminy. Jako podstawę prawną wskazała 18 ust. 2 pkt 15 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (DzU z 2023 r. poz. 40, dalej: usg) w związku z art. 21 ust. 1 pkt 2 i ust. 3 ustawy z 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie kodeksu cywilnego (DzU z 2022 poz. 172, poz. 1561 i poz. 2456, dalej: uo). W uchwale znalazła się informacja, że uprawnienie do zawarcia umowy najmu na czas nieoznaczony przysługuje osobom, które są członkami wspólnoty samorządowej i udokumentują stałe i nieprzerwane zamieszkiwanie na terenie gminy od co najmniej 5 lat.
W ocenie organu nadzoru tego typu postanowienie narusza w sposób istotny art. 21 ust. 3 w związku z art. 4 ust. 1 i ust. 2 uo w związku z art. 1 ust. 1 usg. W uchwale podjętej w oparciu o art. 21 ust. 3 uo organ uchwałodawczy może określić kryteria wyboru osób, którym przysługiwać będzie pierwszeństwo zawarcia umowy najmu lokalu z zasobu mieszkaniowego gminy, jednak kryteria te powinny się ograniczać do oceny wysokości dochodu gospodarstwa domowego i warunków zamieszkiwania kwalifikujących wnioskodawcę do ich poprawy.
Gmina, realizując przypisane jej zadanie z zakresu tworzenia warunków do zaspokajania potrzeb mieszkaniowych wspólnoty samorządowej, nie posiada uprawnienia do wprowadzania uchwale kryterium stałego i nieprzerwanego pięcioletniego zamieszkania na terenie gminy przed złożeniem wniosku o zawarcie umowy najmu.
Stanowisko to znajduje potwierdzenie w utrwalonej linii orzeczniczej, zgodnie z którą brak jest podstaw do tego, aby przepisy gminne dyskryminowały w jakichkolwiek sposób członków wspólnoty samorządowej w dostępie do prawa nabycia lokalu z gminnego zasobu nieruchomości z uwagi na charakter zamieszkiwania na terenie danej gminy czy też okres tego zamieszkiwania (wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku z 2 czerwca 2020 r., sygn. akt II SA/Bk 226/20).
Mając powyższe na uwadze organ nadzoru stwierdził nieważność uchwały w całości.
Rozstrzygnięcie nadzorcze wojewody pomorskiego z 31 marca 2023 r.nr PN-II.4131.23.2023.AR
