Polskie samorządy i samorządowcy byli jednymi z najbardziej zaangażowanych w pomoc dla uchodźców z Ukrainy i bez nich skala tej pomocy byłaby zupełnie inna. Instytut Literatury m.in. z myślą o samorządach właśnie organizuje konkurs „Uchodźcy i my. Twoja opowieść” na tekst przedstawiający doświadczenia Polaków związane z udzieleniem gościny lub inną formą pomocy uchodźcom wojennym z Ukrainy. To nie konkurs literacki, ale próba podsumowania doświadczeń Polaków z tym związanych. Jedną form takich wspomnień jest rola gospodarza, a więc osoby organizującej pomoc i pobyt uchodźców.
Nie trzeba być profesjonalnym pisarzem, aby wziąć udział. To konkurs dla wszystkich, którzy zaangażowali się w pomoc uchodźcom z Ukrainy. Tekst może przyjąć formę dziennika, pamiętnika, wspomnienia, eseju lub reportażu, bądź też zawierać elementy rozmaitych gatunków literackich. Powinien choć po części odpowiadać na pytania zadane w dalszej części tego dokumentu.
Do wyboru są dwie kategorie:
– „Gospodarz” – to autor, który przyjął pod swój dach uchodźcę – pojedynczą osobę lub rodzinę. Najciekawszym elementem opowieści będą wspólne losy rodzin, historia poznawania się, porozumiewania w sensie językowym i mentalnym, rozpoznawania różnic kulturowych i wszystkich innych barier, jakie musiały zostać przełamane, aby można było żyć pod jednym dachem. Historia powinna skupić się na bohaterach opowieści i ich losach (zarówno Polakach, jak i Ukraińcach), na tym, jak wyglądało wzajemne, być może niełatwe, poznawanie się. Dobrze by było, aby autorzy nie lukrowali swoich doświadczeń, ale szczerze opowiadali o trudnościach i przeszkodach, z jakimi przyszło im się zmierzyć;
– „Opiekun” to autor, który – albo samorzutnie i pojedynczo, albo w grupie czy instytucji – odpowiedział na potrzeby uchodźców. Może to być wolontariusz na granicy lub w swojej miejscowości, członek ekipy jeżdżącej z pomocą na Ukrainę, osoba duchowna lub członek naprędce zorganizowanej grupy pomocy w gminie, parafii czy szkole, urzędnik państwowy, samorządowy albo pracownik firmy (instytucji, fundacji) oddelegowany do pomocy uchodźcom, pracownik instytucji charytatywnej, harcerz lub też członek innej organizacji, a także nauczyciel, do którego klasy zapisano ukraińskich uczniów. Tu opowieść powinna skupić się na sposobach organizacji pomocy oraz trudnościach i problemach z tego faktu wynikających. Chodzi o rzetelną i żywą opowieść o kłopotach i radościach, rozmaitości poznanych ludzi i ich zróżnicowanych postawach – zarówno potrzebujących, jak i udzielających pomocy. A także o zmianach wyzwań wynikających z upływu czasu.
Instytut Literatury zwraca uwagę, że należy pamiętć o dobrach osobistych uchodźców, szczególnie o dyskrecji i anonimowości. Dlatego w tekstach nie należy używać prawdziwych nazwisk gości – imiona, nazwiska i wszelkie dane mogą zostać zmyślone.
Zgłoszenia do konkursu przyjmowane są na stronie www.uchodzcyimy.pl do 30 września 2022 roku.
Wysłanie pracy oznacza zgodę na jej publikację oraz przekazanie do opracowania naukowego przez zespół socjologów. W konkursie przyznane zostaną następujące nagrody: pierwsza – 4000 zł, druga– 3000 zł, trzecia – 2000 zł, dziesięć wyróżnień po 1000 zł. Prace nagrodzone i wyróżnione, a także dodatkowo prace wskazane przez Jury jako najbardziej wartościowe zostaną opublikowane. Liczba opublikowanych prac zależna jest od wyboru jury. Za pracę przeznaczoną do publikacji w antologii pokonkursowej, a nienagrodzoną, autor otrzyma 500 zł.
Komplet informacji o konkursie wraz z regulaminem znajduje się na stronie: www.uchodzcyimy.pl
