Kierownik wydziału ochrony środowiska i gospodarki odpadami zwrócił się o wyjaśnienie, czy istnieje możliwość udzielania od 2025 r. wsparcia finansowego do instalacji kotłów gazowych w związku z uchwaleniem Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/1275 z 24 kwietnia 2024 w sprawie charakterystyki energetycznej budynków.
Dyrektywa ta wyznacza termin pełnej implementacji na 29 maja 2026 r. Przewidziano w niej jednak, że już od 1 stycznia 2025 r. państwa członkowskie mają wprowadzić regulacje wykonujące art. 17 ust. 5. Zgodnie z tym przepisem, nie będzie możliwe udzielanie wsparcia finansowego na instalację indywidualnych kotłów zasilanych paliwami kopalnymi, z wyjątkiem tych, które zostały objęte decyzjami inwestycyjnymi przed 2025 r. Do tej pory stosowne przepisy krajowe nie zostały jednak uchwalone. Co więcej, nie zostały spełnione wszystkie warunki wymagane do uznania, że omawiana dyrektywa wywołuje bezpośredni skutek prawny. W konsekwencji należy przyjąć, że dopóki akt ten nie zostanie implementowany do polskiego porządku prawnego, gminy nadal mogą realizować istniejące programy dotacyjne przewidujące wsparcie finansowe na wymianę nieekologicznych źródeł ogrzewania opalanych paliwem stałym na kotły gazowe.
Dyrektywa dopuszcza również możliwość udzielania wsparcia w przypadku instalacji hybrydowych systemów grzewczych, w których znaczącą część energii zapewniają odnawialne źródła, np. połączenie kotła gazowego z instalacją solarną lub pompą ciepła. Oznacza to, że regulacja nie zakazuje w sposób absolutny udzielania publicznych dotacji na zakup kotłów opalanych paliwami kopalnymi. Skoro przewiduje ona możliwość funkcjonowania takich rozwiązań w systemach hybrydowych, racjonalne wydaje się rozważenie nowelizacji obecnych programów dotacyjnych tak, aby uwzględniały elastyczne możliwości realizacji celów wskazanych w prawie unijnym.
Wyjaśnienia Regionalnej Izby Obrachunkowej w Krakowie z 27 marca 2025 r., nr WIAS.710.11.2025
