Rada gminy podjęła uchwałę w sprawie pomocy finansowej związkowi międzygminnemu. Jako podstawę prawną wskazała art. 10 ust. 2 ustawę z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (DzU z 2022 r. poz. 559, ze zm.; dalej: usg) oraz art. 216 ust. 2 pkt 5 i art. 220 ust. 1 i 2 ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (DzU z 2021 r. poz. 305, ze zm.; dalej: ufp). Pomoc miała zostać przekazana w formie dotacji celowej na dofinansowanie zadania inwestycyjnego – budowy punktu selektywnego zbierania odpadów komunalnych.
Jak zauważył organ nadzoru, udzielenie dotacji tytułem pomocy finansowej jest możliwe wówczas, gdy jednostka samorządu terytorialnego przekazuje środki na realizację zadania własnego dotowanej jednostki. Istota pomocy finansowej udzielanej pomiędzy jednostkami sprowadza się do przekazania środków z budżetu jednej jednostki do budżetu innej, z przeznaczeniem na sfinansowanie jej zadań. Jednak działalność związku międzygminnego reguluje statut. Gmina, jak wynika z ze statutu, jest jednym z członków związku. W statucie określono, że związek wykonuje zadania publiczne przekazane mu przez gminy, w tym m.in. tworzenie i utrzymanie punktów selektywnego zbierania odpadów komunalnych.
W myśl art. 64 ust. 3 usg prawa i obowiązki gmin uczestniczących w związku międzygminnym, związane z wykonywaniem zadań przekazanych związkowi, przechodzą na związek z dniem ogłoszenia statutu związku. Wraz z ogłoszeniem statutu gminy wchodzące w skład związku tracą swoje uprawnienia i obowiązki związane z wykonaniem przekazanego zadania. Jednocześnie gmina, która przekazuje zadanie, traci prawo do jego wykonania. Zasady udziału w kosztach wspólnej działalności, zyskach i pokrywania strat związku powinien określać statut związku.
Kolegium RIO stwierdziło, że pomocy na finansowanie zadań przekazanych do realizacji związkowi międzygminnemu nie może udzielić JST będąca jego członkiem. Rozliczenia między związkiem a uczestniczącą w nim gminą z tytułu ponoszenia przez związek wydatków inwestycyjnych powinny następować w sposób uregulowany w statucie. W związku z tym organ nadzoru stwierdził nieważność uchwały w całości.
Uchwała Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Opolu z 30 czerwca 2022 r. nr 21/31/2022
