Strażacy ochotnicy przez dziesięciolecia stawali do akcji ratowniczych, gasili pożary i zabezpieczali miejsce wypadków narażając własne życie. Od 1 stycznia 2022 r. najdłużej służący druhowie otrzymują za ten wysiłek comiesięczny dodatek emerytalny. Problem w tym, że od każdego świadczenia fiskus potrąca zaliczkę na podatek – choć pierwotnie zakładano, że dodatek będzie wolny od opodatkowania. Dr Dariusz kała zbiera podpisy pod petycją do władz państwa o zniesienie daniny i zakończenie biurokratycznego paradoksu.
Kto może liczyć na dodatek
Zgodnie z ustawą o Ochotniczych Strażach Pożarnych dodatek (dziś 273 zł brutto miesięcznie) przysługuje:
mężczyznom – po 25 latach czynnego udziału w działaniach ratowniczych, akcjach, ćwiczeniach lub szkoleniach i po ukończeniu 65 lat,
kobietom – po 20 latach takiej aktywności i po ukończeniu 60 lat.
Już w chwili wejścia w życie przepisów kryteria spełniały tysiące druhów; z każdym rokiem przybywają kolejni. Świadczenie wypłaca Zakład Emerytalno-Rentowy MSWiA, ale obliczany i potrącany jest z niego podatek dochodowy, a wystawca musi corocznie przesyłać emerytowanemu strażakowi deklarację PIT-11.
Nowelizacja bez ulgi
Na początku 2025 r. weszła w życie nowelizacja ustawy o OSP regulująca m.in. procedurę przyznawania świadczenia. Nie wprowadziła ona jednak zwolnienia podatkowego. W efekcie dodatek nadal pomniejszany jest o zaliczkę, mimo że:
w intencji ustawodawców miał być wolny od podatku i nieoskładkowany,
dla innych formacji mundurowych w ostatnich latach rozszerzano preferencje fiskalne,
koszty naliczania i obsługi podatku (m.in. wysyłka tysięcy PIT-11) pochłaniają znaczną część – a zdaniem inicjatorów petycji mogą nawet przekraczać – wpływy budżetowe z tego tytułu.
Treść petycji
Dokument skierowany jest do Prezydenta RP, Prezesa Rady Ministrów, Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji, Sejmu RP oraz klubów parlamentarnych. Sygnatariusze domagają się w nim:
wprowadzenia ustawowego zwolnienia dodatku emerytalnego OSP z podatku dochodowego,
uproszczenia procedur rozliczeniowych, co zredukuje zbędne koszty administracyjne.
Autor petycji podkreśla, że przy świadczeniu rzędu 273 zł brutto miesięcznie realna oszczędność dla budżetu państwa jest marginalna, natomiast ulga netto dla strażaka – odczuwalna. Zniesienie podatku byłoby, jego zdaniem zdaniem, symbolicznym uhonorowaniem wieloletniej, bezinteresownej służby.
Co dalej?
Zbieranie podpisów już trwa. Inicjator liczy, że jednoznaczny sygnał z terenu – zarówno od strażaków-seniorów, jak i lokalnych społeczności – skłoni ustawodawcę do korekty przepisów. Sprawa może stać się także testem na konsekwencję rządowych deklaracji o docenianiu ochotniczych formacji ratowniczych.
Do czasu ewentualnej zmiany prawa dodatek emerytalny dla druhów OSP pozostanie opodatkowany, a druhowie będą co roku otrzymywać PIT-11 za świadczenie, które według pierwotnych zapowiedzi miało mieć charakter symbolicznego „podziękowania” od państwa, nie zaś dodatkowego źródła obciążeń.
Interpelacja poselska
Sprawą zainteresowała się również posłanka Małgorzata Pępek, która w sprawie dodatków dla strażaków skierowała interpelację do ministra finansów oraz ministra spraw wewnętrznych i administracji. Pyta w niej:
Czy Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji oraz Ministerstwo Finansów planują podjęcie inicjatyw legislacyjnych lub administracyjnych zmierzających do zwolnienia dodatku emerytalnego dla strażaków ochotników OSP od podatku dochodowego, co byłoby wyrazem uznania dla ich zasług i znacznie uprościłoby obsługę tego świadczenia?
Czy prowadzone są analizy dotyczące ekonomicznych i organizacyjnych aspektów pobierania podatku od tego dodatku oraz jego wpływu na strażaków OSP i administrację państwową?
Czy obecna sytuacja finansów publicznych, pozostawiona po poprzednim rządzie, pozwala na wprowadzenie zwolnienia podatkowego dla tego świadczenia, mając na uwadze jego symboliczną wartość oraz znaczenie strażaków ochotników dla bezpieczeństwa Polski?
Jakie inne działania planują ministerstwa w celu dalszego wsparcia strażaków ochotników, którzy stanowią nieocenioną wartość dla systemu ochrony przeciwpożarowej i ratowniczej w Polsce?
