Ostatnia podwyżka – z 24 na 27 zł – została wprowadzona 1 lipca 2022 r., co oznacza, że przez trzy lata opłata nie uległa zmianie. Pomimo niewielkiego wzrostu wpływów (ok. 2,37 proc. w latach 2023–2025) koszty funkcjonowania systemu drastycznie wzrosły – w latach 2022–2025 o ponad 51 proc. Prognozy na rok 2026 wskazują dalszy wzrost na poziomie kilkunastu procent. Te czynniki przełożyły się na utratę równowagi finansowej systemu w 2024 roku i wygenerowanie znaczącego deficytu, który musi zostać pokryty, aby system mógł nadal sprawnie działać. Dla pokrycia kosztów niezbędne jest zwiększenie dochodów systemu gospodarowania odpadami komunalnymi o około 77,9 mln zł w 2025 roku i około 112,5 mln zł w 2026 roku.
„Nowa stawka jest o około 30 proc. wyższa od obecnej, ale należy pamiętać, że jest to pierwsza podwyżka od 2022 roku. W tym okresie nastąpił znaczny wzrost kosztów życia, a także wynagrodzeń” – pisze Urząd Miasta Krakowa.
– Prezydent Krakowa zaproponował bardziej sprawiedliwy podział obciążeń pomiędzy mieszkańców a przedsiębiorców, opierając się na stosunku proponowanej stawki do maksymalnej stawki określonej ustawowo. Opłata dla mieszkańców ma charakter ryczałtowy, niezależny od ilości wytwarzanych odpadów. Przedsiębiorcy mają możliwość dostosowania wielkości pojemników i częstotliwości odbioru do swoich potrzeb, a tym samym ograniczenia skutków podwyżki – mówił podczas sesji rady miasta 2 lipca Andrzej Łazęcki, dyrektor Wydziału Gospodarki Komunalnej i Infrastruktury.
Główne przyczyny zmiany stawki to:
– inflacja i wzrost wynagrodzeń: skumulowana inflacja w latach 2022–2025 wyniosła ok. 40 proc., a wzrost płacy minimalnej ok. 55 proc., co bezpośrednio przekłada się na wyższe koszty pracy i realizacji usług;
– wzrost ilości odpadów: każdego roku krakowianie produkują o około 3–5 proc. więcej odpadów, co zwiększa koszty ich odbioru i przetwarzania;
– wymogi środowiskowe i zmiany prawne: nowe przepisy narzucają gminom wyższe poziomy recyklingu i rozszerzają zakres usług (np. zbiórka tekstyliów), co wymaga inwestycji i generuje wyższe koszty operacyjne;
– spadek cen surowców wtórnych: mimo lepszej segregacji i większej ilości zbieranych surowców, ich ceny na rynku spadają, do tego planowany system kaucyjny wyprowadzi z systemu cenne surowce, które obecnie przynoszą część dochodów, dla przykładu: w 2022 roku średnia cena za surowce wtórne wynosiła 441,53 zł/Mg, a w 2024 roku – 291,49 zł/Mg;
– brak tzw. rozszerzonej odpowiedzialności producenta: koszty zagospodarowania odpadów opakowaniowych wciąż w całości ponoszą mieszkańcy.
na podst. inf. UM Kraków
