Dostęp do archiwalnych wydań „Wspólnoty” możliwy jest tylko dla zalogowanych prenumeratorów.
Jeżeli chcesz otrzymać dostęp napisz do nas: marketing@municipium.com.pl
Nr 8/1430 - kwietnia 19, 2025
Zamów prenumeratę już dzisiaj.
Janusz Król*
Areszt dla prezydenta
Prezydent Puław Paweł Maj nie poszedł siedzieć. Przynamniej na razie, bo ktoś anonimowo wpłacił grzywnę za miasto. Nie można jednak wykluczyć, że skargi na hałas z orlika będą się powtarzały, a sądy będą orzekały jak dotąd. Przypomnijmy krótko, o co poszło.
Wsparcie dla lokalsów
Coraz więcej miast dostrzega, że lokalny handel, małe księgarnie czy targowiska to coś więcej niż tylko działalność gospodarcza – to część miejskiego życia. Dlatego zaczynają wspierać drobnych przedsiębiorców nie tylko słowem, ale i konkretnymi działaniami. Jednym z prostszych, a zarazem skutecznych narzędzi jest obniżanie realnych kosztów, np. czynszów.
Projekt: architekt
Jednym z trendów zmian w strukturach urzędów w nowej kadencji jest widoczne wzmacnianie i rozszerzanie roli architektów miejskich. Tylko w ostatnich miesiącach władze kilku metropolii zdecydowały się powołać nowe osoby na to stanowisko, zwiększając zarazem ich uprawnienia i listę zadań.
ABC Kancelaria – nowe funkcje w bezpłatnej wersji systemu
Planując stworzenie bezpłatnej wersji ABC Kancelaria zakładaliśmy przygotowanie systemu, który pozwoli na obsługę korespondencji przychodzącej i wychodzącej wraz z możliwością integracji zarówno z systemem eDoręczenia, jak i ePUAP. W trakcie prac programistycznych doszliśmy jednak do wniosku, że udostępnianie systemu, który będzie zawierał jedynie tego rodzaju funkcjonalność, nie będzie dobrą odpowiedzią na faktyczne potrzeby JST oraz ich jednostek organizacyjnych. Dlatego podjęliśmy decyzję, aby w wersji bezpłatnej udostępnić dodatkowo moduł Rzeczowego Wykazu Akt (RWA) wraz z możliwością prowadzenia i procedowania spraw.
Urszula Adamczyk
Gdzie się SCHRONimy?
Inwentaryzacja, ocena stanu, remonty istniejących obiektów, budowa nowych. To w dużym skrócie plan, zgodnie z którym samorządy mają wypełnić zapisy ustawy o ochronie ludności oraz o obronie cywilnej i zapewnić mieszkańcom dostęp do obiektów ochronnych, takich jak schrony i ukrycia. Część włodarzy przyznaje, że z inwestycjami ruszy dopiero, gdy rząd ustali szczegóły i przekaże środki, niektórzy już są na etapie projektowania i wyznaczania miejsc budowy.
Rozmawia: Urszula Adamczyk
Inwentaryzacja to dopiero początek
Musimy wiedzieć, ile realnie potrzeba obiektów ochronnych, jakie są braki, potrzeby i jakie możliwości. Właśnie temu służy pierwszy Program Ochrony Ludności i Obrony Cywilnej, przewidziany na lata 2025–2026 – mówi st. bryg. dr inżynier Dariusz Marczyński, dyrektor Departamentu Ochrony Ludności i Zarządzania Kryzysowego MSWiA.
Efektywnego systemu edukacyjnego tak nie zbudujemy
Najbardziej racjonalne byłoby wyliczanie potrzeb w oparciu o przyjęte standardy oświatowe, tyle tylko, że MEN najwyraźniej nie zamierza ich opracowywać. Wiąże się to bowiem z ryzykiem politycznym – uważa Grzegorz P. Kubalski, zastępca dyrektora Biura Związku Powiatów Polskich.
MEN: Małe szkoły to wielka wartość
Minister Barbara Nowacka na posiedzeniu sejmowej Komisji Edukacji i Nauki zaprezentowała założenia nowej ustawy oraz programu inwestycyjnego skierowanego do samorządów.
Urszula Adamczyk
Ustka na granicy konfliktu
Miasto chce powiększyć swój teren, przejmując sołectwo Przewłoka, należące do gminy Ustka. Procedura trwa od kilku miesięcy i nabiera tempa. Radni miejscy przyjęli uchwałę popierającą zmianę granic, a do wojewody trafił formalny wniosek. Jednak zdecydowana większość mieszkańców Przewłoki nie chce znaleźć się w mieście. Gmina Ustka również jest przeciw i walczy o utrzymanie dotychczasowych granic.
Rozmawia: Janusz Król
Nowy system finansowania może demotywować aktywne gminy
Wiele czasu poświęciłem na zrozumienie zasad obliczania potrzeb wydatkowych i subwencjonowania zadań realizowanych przez samorządy i nadal nie wiem, skąd biorą się konkretne kwoty. Na oświatę otrzymujemy 90 tys. zł, podczas gdy gmina o porównywalnej liczbie mieszkańców, ale z mniejszą bazą podatkową, dostaje aż 25 milionów – mówi Adrian Łuckiewicz, burmistrz miasta i gminy Wasilków.
Janusz Król
Polska nie ma polityki metropolitalnej
We współczesnym świecie polityka metropolitalna oraz zarządzanie obszarami metropolitalnymi i aglomeracjami miejskimi stanowią jedno z kluczowych wyzwań dla administracji publicznej. Z jednej strony jest to skutek niepowstrzymanej migracji ludności do wielkich ośrodków i problemów z organizacją życia tak wielkich populacji, z drugiej chodzi o wzmocnienie ekonomicznej siły metropolii, bo to tam kreuje się rozwój i dobrobyt.
Miasta niezwykle trudnych wyzwań
W Centrum Nauki, Kultury i Sztuki Stara Kopalnia w Wałbrzychu, z inicjatywy prezydenta Romana Szełemeja, samorządowcy rozmawiali o problemach trapiących miasta. Największym są fatalne wskaźniki demograficzne. Wiele ośrodków wyludnia się już nie tylko dlatego, że młodzi wyjeżdżają, ale dlatego, że rodzi się zbyt mało dzieci.
NIK o porażce Polski w gospodarowaniu odpadami
Najwyższa Izba Kontroli oceniła negatywnie działania administracji publicznej na rzecz ograniczenia powstawania odpadów oraz zapewnienia ich recyklingu. Minister klimatu i środowiska nie zapewnił pełnej transpozycji do polskiego porządku prawnego przepisów dotyczących systemu rozszerzonej odpowiedzialności producenta (ROP). Ale i samorządy mają wiele na sumieniu. Nasz kraj może nie osiągnąć w 2025 roku 55-proc. wskaźnika ponownego wykorzystania odpadów, wyznaczonego w unijnej dyrektywie.
Cyfrowe fundamenty samorządów
Firma Rekord SI od ponad trzech dekad wspiera jednostki samorządu terytorialnego w ich cyfrowej transformacji. Z Januszem Szymurą, prezesem zarządu spółki z Bielska-Białej, rozmawiamy o roli samorządów w cyfryzacji, wyzwaniach stojących przed nimi, znaczeniu danych i przyszłości systemów informatycznych w administracji publicznej.
Urszula Adamczyk
Walka z soft propagandą, czy sąd nad samorządami?
Zamiast gazet samorządowych – biuletyny informacyjne wydawane 6 lub 12 razy do roku, pozbawione reklam i treści politycznych. Także publicystyka miałaby zniknąć ze stron internetowych prowadzonych przez JST. Zakaz wydawania prasy przez samorządy to jedno z założeń ustawy wdrażającej w Polsce Europejski Akt o Wolności Mediów (EMFA). Jej projekt ma trafić za kilka miesięcy pod obrady Sejmu. W debatę nad celowością takich zapisów zaangażowali się nie tylko samorządowcy, ale również lokalne media, organizacje pozarządowe i politycy.
Turysta wygrał w sądzie z Zakopanem
NSA rzekł, że Zakopane nie ma podstaw do pobierania opłaty miejscowej. Decyzja jest wynikiem skargi złożonej przez Bogdana Achimescu, profesora krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych, który zakwestionował zasadność tej opłaty, argumentując, że jakość powietrza nie spełnia wymogów.
O polskiej prezydencji na posiedzeniu Komitetu Regionów
– Polityka spójności i silne regiony mają kluczowe znaczenie dla zwiększenia bezpieczeństwa gospodarczego. Dzięki polityce spójności zwiększamy naszą odporność, przyspieszamy transformację cyfrową i energetyczną oraz wzmacniamy jedność naszych społeczeństw – mówił Jan Szyszko, sekretarz stanu w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej, podczas debaty w Europejskim Komitecie Regionów na początku kwietnia. Jednym z tematów były priorytety polskiej prezydencji w Radzie UE.
Katarzyna Lewandowska*
Czy nowa definicja budowli wpływa na podstawę opodatkowania?
Do nowelizacji przepisów przyczynił się przede wszystkim wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 4 lipca 2023 r. (sygn. SK 14/21), w którym stwierdzono, że definicja budowli zawarta w ustawie z 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (DzU z 2023 poz. 70, ze zm.; dalej: upol) jest niezgodna z przepisami Konstytucji RP. W wyroku uznano, że niekonstytucyjny przepis straci moc obowiązującą po upływie 18 miesięcy od dnia jego ogłoszenia w Dzienniku Ustaw, mając na uwadze potrzebę zachowania ciągłości opodatkowania budowli podatkiem od nieruchomości.
Anna Zawadzka*
Zarządzanie finansami publicznymi i ich kontrola przez radnych
Budżet i finanse JST to zagadnienia kluczowe nie tylko dla skarbnika i wójta. To także niezwykle ważny obszar działalności radnych – przedstawicieli społeczności lokalnej, którzy zostali wybrani, aby sprawować nadzór nad gospodarowaniem środkami publicznymi.
Elżbieta Kruszyńska
Umowa sojuszu. Nowa forma realizacji inwestycji budowlanych
Historia zawierania umów w ramach sojuszu jest stosunkowo nowa. Ma swoje początki w przemyśle ciężkim maszynowym i naftowym lat 90., gdzie stanowiła odpowiedź na szereg problemów wynikających z tradycyjnie kontraktowanego świadczenia usług, takich jak rosnące koszty, opóźnienia w realizacji czy spory sądowe.
Piotr Brogowski
Stosunek dominacji lub zależności podczas głosowania
Postanowienia ustawy o własności lokali przy głębszej analizie mogą wymagać od zarządców bądź spółek administrujących nieruchomościami naprawdę dużej wiedzy i dogłębnego rozeznania sytuacji, aby możliwe było podjęcie właściwych decyzji. Dzieje się tam m.in. podczas określania uprawnień do głosowania w trybie jeden właściciel – jeden głos. Praktyka pokazuje, że ustalenie właściciela większościowego może stanowić kłopot.
100 mln zł z KPO na poprawę efektywności energetycznej w szkołach
Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej zawarł 11 umów z samorządami w ramach programu priorytetowego „Wymiana źródeł ciepła i poprawa efektywności energetycznej szkół”. Dotacje pokrywają nawet do 100 proc. kosztów kwalifikowanych.
Jak walczyć z wykluczeniem komunikacyjnym
O problemie dostępu do transportu publicznego na obszarach peryferyjnych oraz w miastach średniej wielkości dyskutowano podczas webinaru zorganizowanego w ramach Polsko-Szwajcarskiego Programu Rozwoju Miast.
Bartosz Klimas
Dom na pokolenia
Dom dzienny dla seniorów, środowiskowy dom pomocy dla osób z niepełnosprawnościami, placówka opiekuńczo-wychowawcza dla młodzieży i żłobek. W Centrum Aktywności Międzypokoleniowej (CAM) w dzielnicy Ochota spotykają się warszawiacy wszystkich generacji.
Łukasz Koperski burmistrzem Mszczonowa
30 marca 2025 r. mieszkańcy Mszczonowa wybrali nowego burmistrza w przedterminowych wyborach, które odbyły się po śmierci wieloletniego włodarza tego miasta Józefa Grzegorza Kurka. Wybory wygrał 63-letni Łukasz Koperski, zdobywając ponad 74 proc. głosów już w pierwszej turze.
Zarzuty korupcyjne dla byłego starosty i wójta
Przed Sądem Rejonowym we Wrocławiu rozpocznie się proces sześciu osób oskarżonych o korupcję, w tym byłego starosty powiatu kołobrzeskiego Tomasza T. i byłego wójta gminy Kołobrzeg Włodzimierza P.
Gdańsk: zakaz nocnej sprzedaży alkoholu
Na terenie całego miasta 1 września wejdzie w życie zakaz sprzedaży napojów alkoholowych od godz. 22 do 6 rano w sklepach i na stacjach paliw. Żaden radny nie był przeciwny temu rozwiązaniu.
Katowice przejęły budynek po Cepelii
Prezydent Katowic Marcin Krupa podjął decyzję o wykupieniu od Centralnego Związku Spółdzielczości Rękodzieła Ludowego i Artystycznego „Cepelia” w likwidacji lokal użytkowy w budynku przy al. Korfantego 6.
Obowiązek transmitowania komisji rady gminy?
Obecne ramy prawne dotyczące jawności nie sprzeciwiają się możliwości rozszerzenia jej na transmisje komisji rady gminy – wynika z informacji wiceszefa MSWiA Tomasza Szymańskiego.
53 mln zł od CPK na wsparcie samorządów
Spółka CPK zainicjowała dwa nowe programy: Program Pomostowy 2025 i Program Zdrowie 2, które wspierać samorządy na obszarze oddziaływania przyszłego portu lotniczego.
dr Marcin Rulka*
Tryb zwoływania sesji oraz ich przedmiot
Podczas sesji organy stanowiące podejmują najważniejsze decyzje dla funkcjonowania wspólnoty samorządowej. Częstotliwość sesji nie wynika jednak z przepisów ustawowych. Ich zwoływanie powierzone zostało przewodniczącemu organu stanowiącego. Celem artykułu jest przedstawienie procedury zwoływania sesji i wątpliwości z nią związanych. Dotyczy to nie tylko sesji zwyczajnych, ale również pozostałych ich rodzajów.
Zdzisław Majewski*
Nagrywanie bez zgody i wiedzy
Dziś każdy nosi w kieszeni telefon, którego funkcje umożliwiają nagrywanie rozmówcy bez uprzedzenia. W urzędach samorządowych, gdzie zapadają ważne decyzje dotyczące praw i obowiązków obywateli, a czasem znacznych zobowiązań finansowych, petenci są tak dalece zdeterminowani, że starają się rozmowę z urzędnikiem utrwalić, nawet potajemnie. Powstaje pytanie, czy urzędnik powinien być o takim nagraniu uprzedzony? Czy tak pozyskana rozmowa może posłużyć w sporze toczonym z urzędem, albo nawet przed sądem?