Dostęp do archiwalnych wydań „Wspólnoty” możliwy jest tylko dla zalogowanych prenumeratorów.
Jeżeli chcesz otrzymać dostęp napisz do nas: marketing@municipium.com.pl
Nr 6/1428 - marca 22, 2025
Zamów prenumeratę już dzisiaj.
Janusz Król*
Wołanie o polskiego Muska
Elon Musk, ulubieniec prezydenta Trumpa, jest jednym z ludzi najbardziej nielubianych przez polskie media i sporą grupę Polaków. Nie dość, że w Niemczech wspiera AFD, a w Polsce bezceremonialnie atakuje ministra Sikorskiego, to jeszcze jest właścicielem portalu X (dawniej Twitter), na którym każdy może pisać publicznie, co mu ślina na język przyniesie.
Kuszą złotem i samochodami
Urzędy skarbowe czekają na rozliczenia podatkowe, a samorządy próbują namówić jak największą liczbę osób do wpisania w deklaracji PIT w rubryce „miejsce zamieszkania” konkretnego miasta lub gminy.
Tłuszczowy recykling
Coraz więcej miast stawia na ekologiczne rozwiązania i zachęcaj mieszkańców do oddawania zużytego oleju spożywczego. Na ulicach pojawiają się olejomaty –urządzenia umożliwiające bezpieczną i ekologiczną utylizację tego problematycznego odpadu. W większości przypadków ich obsługą zajmują się prywatne firmy, a po stronie samorządu leży zapewnienie odpowiedniej lokalizacji.
Urszula Adamczyk
Kto odetchnie czystym powietrzem?
„Czyste Powietrze” wraca 31 marca. Po czterech miesiącach przerwy program NFOŚiGW zostanie ponownie uruchomiony, jednak na nowych zasadach. Kluczową zmianą jest powierzenie gminom roli operatorów – pośredników między beneficjentem a wykonawcą – co ma ułatwić mieszkańcom skorzystanie z dofinansowania na termomodernizację budynków i wymianę źródeł ciepła. Pomysł spotkał się jednak ze sceptycznym podejściem samorządowców.
Rozmawia: Urszula Adamczyk
Samorządy najlepiej wiedzą, kto naprawdę potrzebuje wsparcia
Gminy są dla nas operatorem numer jeden, bo są najbliżej mieszkańców. Poza tym cieszą się zaufaniem publicznym, co dla nas jest bardzo ważne. Mieszkańcy czują się pewniej wiedząc, że sprawą zajmuje się lokalny urząd, a nie jakaś anonimowa instytucja – o programie „Czyste Powietrze” mówi Dorota Zawadzka-Stępniak, prezes Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.
Elektroniczne zarządzanie dokumentacją – ewolucja zamiast rewolucji. Realia jednostek organizacyjnych i małych samorządów, a wymogi cyfryzacji
Wprowadzenie elektronicznego zarządzania dokumentacją (EZD) stanowi obecnie jedno z największych wyzwań organizacyjnych dla niewielkich jednostek samorządu terytorialnego. Cyfryzacja administracji jest nieuniknionym procesem, jednak większość małych gmin i urzędów staje przed praktycznym pytaniem: jak wdrożyć te zmiany bez zakłócania codziennej pracy?
Gmina Purda nie przestaje walczyć
W trakcie Europejskiego Kongresu Samorządów w Mikołajkach mieszkańcy gminy Purda z wójt Teresą Chrostowską i starostą olsztyńskim Andrzejem Abako demonstrowali przeciwko planom zmiany granic ich gminy. Nie godzą się na zapędy Olsztyna, który chce przejąć część terenów Purdy m.in. w celu zbudowania tam miasteczka prawnego.
Jarosław Skonieczka*
Oświetlenie w szkołach – klucz do energooszczędności, komfortu i bezpieczeństwa
Oświetlenie w placówkach edukacyjnych ma ogromny wpływ na komfort pracy uczniów i nauczycieli oraz ich bezpieczeństwo. Odpowiednio dobrane systemy poprawiają koncentrację, redukują zmęczenie wzroku i tworzą przyjazne warunki do nauki. Gdy do tego oparte są na nowoczesnych, energooszczędnych komponentach od GRODNA – największego polskiego dystrybutora elektrotechniki – pozwalają na znaczną redukcję kosztów energii.
Dominik Krzysztofowicz
Skarbnicy debatowali o zmianach w prawie
Tegoroczna edycja VII Krajowego Kongresu Forów Skarbników odbywała się pod hasłem „Budowanie przyszłości finansów JST: nowe regulacje, wyzwania i możliwości”. Zgromadziła ponad 700 uczestników, którzy rozmawiali m.in. o konieczności zmiany przepisów wpływających na stan finansów JST. Gościem kongresu była wiceminister finansów Hanna Majszczyk.
Nowe regulacje dotyczące żłobków, czyli dlaczego i jak samorządy powinny zbudować powszechną edukację dwujęzyczną
Rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z 13 grudnia 2024 r. wprowadza istotne zmiany w standardach opieki nad dziećmi do lat trzech. Wśród standardów podnoszenia jakości znalazł się zapis mówiący o tworzeniu środowiska sprzyjającego komunikacji, obejmujący „zapewnienie aktywności umożliwiających kontakt dzieci z językiem obcym". Choć rozporządzenie wchodzi w życie 1 stycznia 2026 r., to w wielu samorządach wdrożenia już trwają.
Ustawa metropolitalna dla Pomorza o krok bliżej
Po miesiącach uzgodnień między ministerialnym zespołem a samorządowcami z Obszaru Metropolitalnego Gdańsk-Gdynia-Sopot, projekt ustawy został skierowany do prac legislacyjnych rządu – poinformował Tomasz Szymański, wiceszef MSWiA.
Gliwice z nagrodą Komisji Europejskiej
To jedyne polskie miasto docenione za współpracę w ramach sieci 100 Inteligentnych Miast (Intelligent Cities Challenge – Inicjatywa ICC 2.0). Komisja Europejska nagrodziła gliwickie działania i związane z nimi zielone porozumienia na rzecz transformacji energetycznej, uznając je za najbardziej znaczące.
Pracownik administracji z ochroną
Praca w administracji publicznej i samorządzie niesie ze sobą wiele wyzwań, a także specyficzne zagrożenia zdrowotne i zawodowe. Przewlekły stres, długotrwała praca przy komputerze oraz ekspozycja na czynniki psychofizyczne może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych oraz kłopotów utrudniających codzienne funkcjonowanie. Do najczęstszych chorób zawodowych tej grupy należą: zespoły przeciążeniowe układu mięśniowo-szkieletowego, schorzenia kręgosłupa, choroby oczu oraz zaburzenia lękowo-depresyjne. Wielogodzinne siedzenie przy komputerze, praca w warunkach napięcia oraz stresu, a także wysoka odpowiedzialność zawodowa przekładają się na zdrowie pracowników tego sektora.
Polska sztuczna inteligencja ma wesprzeć administrację publiczną
PLLuM (Polish Large Language Model) to rodzina modeli sztucznej inteligencji, która pozwala przetwarzać i generować teksty w języku polskim. Modele stworzone przez polskich ekspertów z dziedziny IT i lingwistyki mają wesprzeć rozwój kompetencji cyfrowych oraz innowacje w administracji publicznej.
Nowoczesne rozwiązania bezgotówkowe odpowiedzią na wyzwania w samorządach
W dobie cyfryzacji i rosnących oczekiwań mieszkańców, samorządy stają przed nowymi wyzwaniami w zakresie obsługi swoich interesantów. Tradycyjne metody płatności, związane z prowadzeniem kas i przyjmowaniem gotówki, generują nie tylko wysokie koszty, ale również wpływają na jakość obsługi w urzędach, tworząc kolejki, które mogą powodować niezadowolenie mieszkańców. W obliczu tych trudności nowoczesne rozwiązania bezgotówkowe stają się koniecznością.
Braki personelu i za długie dyżury w szpitalach wojewódzkich
W każdym ze szpitali skontrolowanych przez NIK wykryto nieprawidłowości związane z udzielaniem świadczeń i gospodarką finansową. Najpoważniejsze dotyczyły nieudzielania pacjentom informacji, unikania wyboru kadry zarządzającej w konkursach, niewystarczającego zatrudnienia. Lekarz rekordzista przepracował bez odpoczynku ponad 103 godziny!
dr Aneta Kowalewska
Siła kobiecej rady
Od radnych i burmistrzów, po aktywistki i seniorki. Kobiety chcą działać razem i wpływać na swoje lokalne społeczności. Rady kobiet to ich odpowiedź na potrzebę dialogu, reprezentacji i partycypacji w samorządzie. W Polsce działa ich już ponad pięćdziesiąt. Kolejna powstała właśnie w Makowie Mazowieckim.
Anna Ryczek*
Referenda w samorządach. Mechanizmy konfliktu
Referenda samorządowe to jedno z podstawowych narzędzi demokracji bezpośredniej, jednak w praktyce są traktowane jako sytuacja kryzysowa – zarówno przez rządzących, jak i mieszkańców. Dla jednych są wyrazem społecznego niezadowolenia, dla drugich – narzędziem destabilizacji i politycznej gry. W ramach projektu Local-SoMe Analytics przeprowadziliśmy pierwszą w Polsce analizę komunikacji referendalnej i próbujemy odpowiedzieć na pytania: jakie mechanizmy rządzą referendalnymi konfliktami? Jakie błędy popełniają władze, a jakie strategie stosują inicjatorzy referendów? I dlaczego niemal każda próba odwołania włodarza miasta staje się kwestią wykraczającą poza lokalne sprawy?
Wrocław: nowa zajezdnia za miliard
To będzie największa inwestycja komunikacyjna w powojennej historii Wrocławia. Nowa zajezdnia tramwajowa pozwoli na dynamiczny rozwój sieci, obsługę nowych tras oraz wdrożenie ekologicznych rozwiązań. Jej koszt przekroczy miliard złotych.
Kobiety za kierownicą podbijają Katowice
Kampania promocyjna „Dziewczyny za kierownice w PKM Katowice” odnosi skutek. Kilkanaście osób rozpocznie kurs na prawo jazdy kategorii D. Od początku akcji udało się zatrudnić 40 nowych kierowców, w tym 13 pań.
Joanna Rudzka*
Fiskus nie może anachronicznie interpretować przepisów podatkowych
Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu wydał orzeczenie w sprawie wysokości VAT dla urządzenia wielofunkcyjnego dla szkół. Uznał, że Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej błędnie przyjął, iż urządzenie wielofunkcyjne nie stanowi drukarki i skanera i tym samym niezasadnie uznał brak możliwości zastosowania zerowej stawki podatkowej. „Interpretując przepisy należy kierować się nie tylko ich anachronicznym rozumieniem, lecz także doświadczeniem życiowym i logicznym wnioskowaniem” – stwierdził sąd.
Jarosław Kordziński
Dlaczego profil absolwenta jest ważny w szkole samorządowej?
– Uczniowie za dużo godzin spędzają w szkole, ucząc się rzeczy, które nie dają efektów. Dlatego chcemy położyć większy nacisk na naukę praktyczną – uważa minister edukacji Barbara Nowacka. Polska oświata stoi u progu zmian, a pierwszym etapem było zdefiniowanie oczekiwanego efektu – profilu absolwenta. Czy ta rewolucja ma szansę powodzenia?
Rozmawia: Urszula Adamczyk
W kształceniu uczniów wykorzystujemy potencjał miasta i regionu
Jak Lublin dostosowuje edukację do potrzeb rynku pracy? Jakie inicjatywy podejmuje miasto, by zapewnić uczniom nowoczesne kształcenie i lepszy start zawodowy? O działaniach w tym zakresie, a także o wsparciu dla uczniów ze specjalnymi potrzebami i roli edukacji kulturalnej rozmawiamy z Mariuszem Banachem, zastępcą prezydenta Lublina ds. oświaty i wychowania.
Lublin Europejską Stolicą Kultury 2029
Lublin jest miastem o olbrzymim potencjale kulturowym, z roku na rok coraz bardziej rozpoznawalnym w Polsce i w Europie. Zdobycie tytułu Europejskiej Stolicy Kultury 2029 oznacza dla miasta wzmocnienie wielu pozytywnych procesów, jakie zachodzą od lat w obszarze kultury i życia społecznego. To nie tylko szereg wyjątkowych inicjatyw, projektów i wydarzeń kulturalnych, ale także rozwój sektorów związanych z obsługą ruchu turystycznego i promocja miasta na niespotykaną dotąd skalę.
Bartosz Klimas
Ptaki lecą na miasto
Widok kosa, kwiczoła, sójki, zięby czy dzwońca w miejskim parku od dawna nie dziwi. Ptaki zamieszkały w miastach i warto zrozumieć, że są tu u siebie.
Bartosz Klimas
Pod niebem ciemnym i czystym
Nieczynna wieża ciśnień na odludziu może być świetną lokalizacją dla obserwatorium astronomicznego. Podkarpacka gmina Lubaczów zaprasza do takiego obiektu w Tymcach.
Toruń: muzeum kolejnictwa na starym dworcu
W ponadstuletnim budynku powstanie placówka dedykowana historii kolei. Zorganizuje ją kujawsko-pomorski urząd marszałkowski.
Wymiana pieców pod Krakowem zwalnia
Tempo wymiany kotłów w tzw. obwarzanku krakowskim spadło do poziomu sprzed 7 lat – informuje Polski Alarm Smogowy i wzywa gminy do zwiększenia aktywności we wdrażaniu uchwały antysmogowej dla Małopolski.
Prawie 27 mln zł na modernizację oczyszczalni Tarnów
Mniejsza emisja substancji biogennych, zwiększenie niezawodności, elastyczności i efektywności pracy – to planowane efekty modernizacji oczyszczalni ścieków w Tarnowie.
Co z pieniędzmi z NFZ dla szpitali powiatowych?
Zarząd Ogólnopolskiego Związku Pracodawców Szpitali Powiatowych zaapelował do ministra zdrowia o zagwarantowanie, że wszystkie wykonane w 2024 r. świadczenia zostaną w pełni sfinansowane.
Barbara Świba
Wpływ wysokiej zieleni na nieruchomości sąsiednie
Nasadzenia drzew i krzewów przy granicy działki budzą wątpliwości prawne i sąsiedzkie spory. Choć przepisy nie określają minimalnych odległości, kodeks cywilny i orzecznictwo wyznaczają ramy ochrony właścicieli nieruchomości. Kiedy można żądać usunięcia drzew? Czy gmina może regulować te kwestie? Jakie znaczenie mają stosunki miejscowe?
Zdzisław Majewski*
Prawa uczniów do kodyfikacji?
Taki pomysł ma Ministerstwo Edukacji Narodowej. Projekt ustawy o rzeczniku praw uczniowskich i obowiązkach ucznia jest już po uzgodnieniach międzyresortowych i zostanie przekazany do konsultacji. Prawa uczniów mają być spisane tak, aby były jasne, precyzyjne i konkretne. Twórcy ustawy chcą je zebrać w jednym akcie prawnym, ponieważ uznają, że dotychczasowe regulacje są niewystarczające, zbyt ogólne, nieostre i pozostawiają zbyt duże pole do odmiennych interpretacji.