Dostęp do archiwalnych wydań „Wspólnoty” możliwy jest tylko dla zalogowanych prenumeratorów.
Jeżeli chcesz otrzymać dostęp napisz do nas: m.hac@municipium.com.pl
Nr 4/1426 - lutego 22, 2025
Zamów prenumeratę już dzisiaj.
Janusz Król*
Rok umiarkowanego przełomu
Niedawno podczas konferencji w gmachu Giełdy Papierów Wartościowych premier Tusk występujący w towarzystwie ministra finansów Andrzeja Domańskiego zapowiedział, że dzięki rekordowemu poziomowi inwestycji w polskim PKB w wysokości ok. 650 mld zł bieżący rok będzie rokiem prawdziwego przełomu gospodarczego. Przypomniało mi to inną konferencję premiera, który w roku 2009 w tym samym gmachu, ale w obecności innego ministra finansów twierdził, że na tle pogrążonej w kryzysie Europy Polska jest „zieloną wyspą”. Wkrótce po tamtej konferencji bezrobocie urosło z 9,5 proc. w 2008 do 14,4 proc. w 2014, a w 2015 r. partia premiera Tuska straciła władzę. Zapytałem więc sztuczną inteligencję, jaka będzie realna skala zapowiedzianego przełomu w tym roku?
Kto da mniej?
Przybywa gmin wdrażających politykę niskich podatków, licząc, że okaże się ona skutecznym narzędziem i przyniesie długoterminowe korzyści ekonomiczne. Konkurują w ten sposób m.in. o przedsiębiorców zajmujących się przewozami.
Studia w miejskiej przestrzeni
Współpraca samorządów z uczelniami to coraz częstsza praktyka. W ramach porozumień wdrażane są innowacyjne programy edukacyjne i badawcze, których celem jest nie tylko zdobycie studentów, ale i rozwój miasta.
Jabłko czy gruszka?
A dlaczego mieszkańcy miast nie mieliby jeść owoców prosto z drzewa? Wystarczy, że w mieście będzie ogólnodostępny sad. Z takiego założenia wychodzi coraz więcej samorządów. Po miejskich ogrodach, społecznych warzywniakach i łąkach kwietnych przyszedł czas na wzbogacanie przestrzeni miejskich drzewkami owocowymi.
Urszula Adamczyk
Wyższe pensje w urzędach. Rząd decyduje, samorządy zapłacą
Podwyżki wynagrodzeń mają w tym roku objąć zarówno włodarzy, jak i urzędników na umowach o pracę. „Pracownicy samorządowi zgłaszają potrzebę poprawienia ich sytuacji płacowej, obowiązujące stawki są mało atrakcyjne” – czytamy w uzasadnieniu projektu rozporządzenia. – Podwyżki są konieczne, pozwolą zatrzymać kompetentnych urzędników. Pytanie, z jakich środków samorządy mają je sfinansować? Z czego zrezygnować, żeby pokryć ich koszty? – zastanawia się Grzegorz Cichy, burmistrz Proszowic, prezes Unii Miasteczek Polskich.
Nowa wersja projektu ustawy o systemach sztucznej inteligencji
Ministerstwo Cyfryzacji opublikowało zmieniony projekt. Modyfikacje dotyczą uzupełnienia składu organu nadzorującego rynek, zasad nadzoru oraz wprowadzania rozwiązań wspierających innowacje i testowanie nowych technologii. Dokument trafił do ponownych uzgodnień międzyresortowych i konsultacji publicznych.
Rozmawia: Janusz Król
Polityka mieszkaniowa to nasza odpowiedź na zjawisko depopulacji
Z analiz wynika, że ludzie najczęściej wyprowadzają się nie do Warszawy, Białegostoku czy innych dużych miast, ale do sąsiednich gmin, gdzie działki są tańsze. Chcemy przeciwdziałać tej migracji i zjawisku suburbanizacji – mówi Czesław Renkiewicz, prezydent Suwałk.
Spółdzielnie energetyczne także w miastach
Ruszyły konsultacje ustawy o promowaniu wytwarzania energii elektrycznej w morskich farmach wiatrowych oraz niektórych innych ustaw. Projekt m.in. implementuje dyrektywę RED III i wprowadza możliwość tworzenia spółdzielni energetycznych w gminach miejskich.
Miliard złotych na biogazownie i OZE
Ruszył wyczekiwany przez rolników i spółdzielnie energetyczne drugi nabór do programu „Energia dla wsi”. To program ważny ze względów społecznych, ekonomicznych i środowiskowych.
Paweł Swianiewicz, Julita Łukomska*
Ceny opłat za wodę i ścieki
Czy stawki powiązane są z wielkością gminy, jej zamożnością, położeniem geograficznym? A może zależą od czynników politycznych i presji społecznej, by ich nie podwyższać? Zagadnienie jest złożone, ale my postanowiliśmy poszukać odpowiedzi na te pytania.
Sławomir Bukowski
Rządowe wsparcie vs. urzędnicze niedbalstwo?
Część inwestycji, sfinansowanych z Rządowego Funduszu Polski Ład – Program Inwestycji Strategicznych, zostało zrealizowanych niegospodarnie, nierzetelnie i wbrew przepisom oraz postanowieniom zawartych umów. Wiele do życzenia pozostawiał nadzór nad ich przebiegiem. W konsekwencji do użytku oddawano drogi z popękaną nawierzchnią czy nieprawidłowo wykonanym odwodnieniem. NIK skierowała do prokuratury dwa zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa.
Nocny Burmistrz i bezradność prawna
Krakowski Burmistrz Nocny i kierowana przez niego komisja zdiagnozowali, że poprawa sytuacji w zakresie porządku publicznego w nocy wymaga zmian ustawowych. Uprawnienia straży gminnej nie pozwalają bowiem na skuteczne przeprowadzanie niektórych rodzajów interwencji bez wzywania policji, z kolei wysokość mandatów za wykroczenia nie spełnia swojej prewencyjnej roli.
Dominik Krzysztofowicz
Jak zakończyć rozbiór wsi
W poprzednim numerze „Wspólnoty” red. Janusz Król opisał dyskusje podczas I Forum Ośrodków Subregionalnych, gdzie samorządowcy z małych i średnich miast tłumaczyli potrzebę poszerzania granic JST kosztem gmin podmiejskich. Dyskusje nie milkną. Swoje zdanie wyrazili samorządowcy ze Związku Gmin Wiejskich RP. Przygotowali projekt nowelizacji ustawy, który proces zmian granic ma ucywilizować i poddać kontroli sądowej.
Rudolf Borusiewicz*, Rafał Rudka**
Technologiczna rewolucja remedium na kryzys w oświacie?
Współczesny system edukacji zmaga się z licznymi wyzwaniami. Niedobór nauczycieli, przestarzała i niedostosowana do obecnych realiów podstawa programowa, niskie wynagrodzenia pedagogów oraz brak wystarczającego wsparcia technologicznego sprawiają, że szkoły coraz bardziej odstają od dynamicznie zmieniającej się rzeczywistości. Jednocześnie rozwój technologii – w tym sztucznej inteligencji – otwiera możliwości mogące zrewolucjonizować szkołę.
Mirosław Obrębski*
Problemy związane z realizacją obowiązku dowożenia uczniów
Zakup biletów miesięcznych w ramach lokalnego transportu zbiorowego, według prezesa UZP, podlega prawu zamówień publicznych. Finansowanie dowozu uczniów przez rodziców jest nieuregulowane, a korzystanie z dróg płatnych zwiększa koszty usługi.
Płock: Pieniądze z UE na remont najstarszej szkoły w Polsce
Liceum im. Marszałka Stanisława Małachowskiego otrzyma prawie 1,5 mln zł na modernizację sali gimnastycznej i doposażenie pracowni informatycznej.
Piotr Brogowski
Współwłaściciele mieszkań potrafią namieszać podczas głosowań we wspólnotach
Kwestia głosowania na uchwałę wspólnoty współwłaścicieli lokalu nie jest łatwa. Prawidłowe zliczanie głosów wymaga od zarządu lub zarządcy staranności i dużej wiedzy, koniecznych np. do określenia formy prawnej współwłasności lokalu, jak również tego, czy materia uchwały przekracza, czy nie, zakres zwykłego zarządu nieruchomością lokalową (nie zaś nieruchomością wspólną całej wspólnoty).
Społeczne agencje najmu z dofinansowaniem unijnym
Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej podpisało umowę o dofinansowanie projektów wybranych w konkursie na rozwój społecznych agencji najmu (SAN-ów). Ze środków Funduszy Europejskich dla Rozwoju Społecznego (FERS) przeznaczono na ten cel już 33 mln zł. Kolejne 65 mln zł zostanie rozdysponowane w nowej, ogłoszonej na początku lutego, edycji konkursu.
Wrocław pozyskuje środki na remont pustostanów
Spółka Wrocławskie Mieszkania stara się o dofinansowanie remontów 50 mieszkań komunalnych. Złożyła wniosek do Banku Gospodarstwa Krajowego, z którego w ostatnich latach otrzymała już ponad 11 mln złotych.
Pół tysiąca mieszkań na wynajem w Katowicach
Osiedle o kameralnej atmosferze, z dużymi rowerowniami, dwoma placami zabaw i przestrzeniami wspólnymi w spokojnej okolicy powstało przy ul. Korczaka w Katowicach.
Dominik Krzysztofowicz
Więcej gruntów pod mieszkania
Ministerstwo Rozwoju i Technologii przedstawiło projekt ustawy o rozwiązaniach służących zwiększeniu dostępności gruntów pod budownictwo mieszkaniowe. Ma ona uwolnić grunty rolne, znajdujące się w miastach, na cele mieszkaniowe oraz ułatwić realizację inwestycji w tym zakresie.
Michał Dulak
AI przyjacielem urzędnika
Na początku 2025 roku, gdy generatywna sztuczna inteligencja w postaci dużych modeli językowych (LLM) na dobre zadomowiła się w naszym świecie, można postawić tezę, że to właśnie dzięki takim narzędziom jak ChatGPT miasta staną się naprawdę smart. Dlaczego? Ten typ sztucznej inteligencji nie tylko wspiera zarządzanie miastem na poziomie systemowym, lecz i pomaga urzędnikom w codziennej pracy. Warto więc zastanowić się nad często pomijanym aspektem dyskusji o AI – jej roli w usprawnianiu działań administracji samorządowej i ułatwianiu podejmowania decyzji.
GZM: nowe tramwaje za 770 mln zł
O 50 nowoczesnych wagonów powiększy się tabor Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii. Spółka Tramwaje Śląskie podpisała dwie umowy na dostawę wagonów: z PESA Bydgoszcz oraz z Modertrans Poznań. Łączna wartość kontraktu wynosi blisko 777 mln zł brutto. To największe takie zamówienie w historii Tramwajów Śląskich.
Walne zgromadzenie członków Unii Miasteczek Polskich
O zmianach w ordynacji podatkowej, regulacjach dotyczących odnawialnych źródeł energii, nowelizacji przepisów oświatowych i dotyczących finansowego wsparcia budowy lokali socjalnych dyskutowali członkowie Unii Miasteczek Polskich w Warszawie.
Nagrody dla super inicjatyw
Fundacja im. Stefana Batorego kolejny raz przyznała nagrody Super Samorząd i Super Głos, nagradzając najlepsze lokalne inicjatywy. Doceniono m.in. społeczność Tuchomia, która wspólnie z władzami powiatowymi doprowadziła do ograniczenia hałasu nad Jeziorem Tuchomskim oraz mieszkańców Krapkowic, którzy przekonali samorząd do stworzenia placu zabaw dostosowanego do potrzeb dzieci z niepełnosprawnościami.
Bartosz Klimas
Transformacja wielkopiecowa
Wielki piec Huty Pokój w Rudzie Śląskiej zamieni się w centrum społeczno-edukacyjne i stanie atrakcją turystyczną.
Związek Miast Polskich ma oddział w Warszawie
5 lutego została oficjalnie otwarta siedziba oddziału Biura Związku Miast Polskich przy ul. Górnośląskiej 20, w bezpośrednim sąsiedztwie Sejmu i Senatu.
Kielce: zwolnienia grupowe w MOPR
Około stu osób zostanie objętych zwolnieniami w Miejskim Ośrodku Pomocy Rodzinie w Kielcach. To wynik audytu, który wykazał, że duża część środków wydawana jest na administrację.
Gdynia obchodziła 99. urodziny
Tradycyjnych elementem obchodów była uroczysta sesja Rady Miasta Gdyni. Zorganizowano ją w Teatrze Miejskim im. Witolda Gombrowicza. Tytuł honorowego obywatela otrzymał profesor Norman Davies.
Gliwice: miasto tłumaczy wycinki drzew
Każde drzewo jest ważne – taka zasada obowiązuje w Gliwicach. Ale wycinka bywa koniecznością. Aby działania miasta były przejrzyste, na drzewach w przewidzianych do usunięcia – rosnących na terenach miejskich – będą umieszczane kartki informacyjne.
Krzysztof Gruszecki*
Termin uzyskania pozwolenia na korzystanie ze środowiska
Każdy przedsiębiorca prowadzący działalność mogącą wpływać na środowisko musi spełnić określone wymogi prawne. Jednym z kluczowych elementów jest system pozwoleń na korzystanie ze środowiska, który reguluje emisję zanieczyszczeń i inne działania mogące szkodzić ekosystemowi. Jak długo obowiązują takie zezwolenia i kiedy należy zadbać o ich przedłużenie?
Zdzisław Majewski*
Media społecznościowe ustawowo regulowane?
Czy konta w mediach społecznościowych urzędów samorządowych, a także innych organów administracji i instytucji publicznych powinny podlegać ustawowej regulacji? Że powinny, uważa Rzecznik Praw Obywatelskich w swoim wystąpieniu do ministra cyfryzacji i postuluje przygotowanie odpowiednich przepisów.